ارائه دهنده نقدینگی یا Liquidity Provider در دیفای

حرفه تامین کننده نقدینگی یا همان Liquidity Provider همزمان با رشد بیش از پیش استخرهای نقدینگی از جمله مسائلی است که بسیاری از کاربران بازار کریپتو به آن علاقه نشان می‌دهند. حتی خود شما ممکن است جزو تامین کننده نقدینگی باشید. با توجه به اینکه این اصطلاح جدید است امکان دارد سوالات زیادی برای کاربران وجود داشته باشد؛ سوالاتی مانند اینکه ارائه‌ دهنده نقدینگی کیست؟ استخر نقدینگی چیست و نحوه فعالیت آن چگونه است؟ در این مقاله سعی داریم تا با در نظر گرفتن سوالاتی از این قبیل صفر تا صد ارائه دهندگی نقدینگی را بازگو کنیم و در پایان نیز شما را با چند پلتفرم مناسب برای این کار آشنا کنیم؛ لطفاً ما را همراهی کنید.

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) یعنی چه؟

برای درک بهتر مفهوم تامین کننده نقدینگی یا Liquidity Provider، خوب است که ابتدا با استخر نقدینگی آشنا شویم. استخر نقدینگی قرارداد هوشمندی است که مانند یک فضای ذخیره‌سازی هوشمند فعالیت کرده و در حقیقت مجموعه دارایی‌های دیجیتال استفاده شده در پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز را در خودش تجمیع می‌کند. تامین کننده نقدینگی با استفاده از راه‌هایی مانند به‌کاربردن این استخر، تامین نقدینگی را انجام می‌دهد. سوالی که پیش می‌آید، این است که واقعا چه احتیاجی به استخر نقدینگی داریم؟

موتور تطابق، سیستمی است که وظیفه تطبیق سفارشات را بر عهده دارد. دو بخش حیاتی صرافی‌های متمرکز، تطابق و دفتر سفارش هستند. این روش موجب به وجودآمدن بازارهای مالی پیچیده می‌شود که برای راحتی انجام معامله در صرافی‌های متمرکز خیلی مناسب است. ولی پلتفرم‌های دیفای نمی‌توانند این روش را انجام دهند؛ چرا؟

زیرا فرآیند ترید در این پروتکل‌ها روی زنجیره صورت می‌گیرد؛ بنابراین اطلاعات کلیه تراکنش‌ها، بدون نظارت یک سازمان مرکزی بر دارایی کاربران، داخل یک شبکه بلاکچین ذخیره‌سازی می‌شود. این روش مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت؛ مشکلاتی مانند اینکه اگر فعالیت یک صرافی بر پایه دفتر سفارش روی شبکه اتریوم باشد، به منظور ایجاد سفارش یا لغو آن بایستی گس بیشتری پرداخت شود که همین گس بیشتر، افزایش هزینه معامله را به دنبال دارد.

همچنین نبود سود کافی از طریق تامین نقدینگی برای تامین‌ کننده نقدینگی، مشکل دیگر این روش است. از طرفی دیگر شبکه‌های بلاکچینی از نظر توان عملیاتی، قدرت مورد نیاز برای انجام معاملات میلیارد دلاری رمزارزها به صورت روزانه را ندارند. با توجه به این مطالب امکان در نظر گرفتن استخرهای نقدینگی به‌عنوان جایگزینی مناسب برای دفتر سفارش وجود دارد.  

استخرهای نقدینگی را صرافی‌های غیر متمرکزی که بر پایه سیستم بازارساز خودکار فعالیت می‌کنند، به کار می‌برند. از جمله اهداف این روش می‌توان به معاملات با نقدینگی زیاد و با اسلیپیچ کم اشاره کرد.

تامین کننده نقدینگی یا Liquidity Provider چه کاری انجام می‌دهد؟

به افرادی که دارایی خود را برای استخرهای نقدینگی می‌فرستند، تامین کننده نقدینگی می‌گویند. به عبارت دیگر، این فرد کسی است که به منظور فراهم‌ کردن ارز دیجیتال لازم برای یک استخر، نقدینگی کافی برای پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز را تامین می‌کند. تامین نقدینگی چندین منفعت دارد که دو مورد از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• فراهم‌ شدن نقدینگی لازم برای بازار رمزارزها
• کسب سود توسط کاربرانی که به جای فروش دارایی‌های خودشان می‌خواهند آنها را هولد کنند

تامین کننده نقدینگی در استخر نقدینگی چه نقشی دارد؟

انجام معاملات روی زنجیره‌ای از طریق بازار سازهای خودکار و بدون احتیاج به دفتر سفارش امکان‌پذیر است. گفتیم استخر نقدینگی محلی برای تجمیع و سپرده‌گذاری دارایی‌ها توسط تامین کننده نقدینگی به حساب‌ می‌آید. در اینجا خریدار احتیاجی به فروشنده نداشته و فروشنده نیز احتیاجی به خریدار ندارد. این یعنی فقط وجود نقدینگی جفت ارزی که قرار به ترید آن است، شرط معامله خواهد بود. قاعدتاً در استخر نقدینگی بایستی یک جفت رمز ارز معادل (معادل مقداری) وجود داشته باشد.

توکن تامین نقدینگی چیست؟

تامین نقدینگی استخرها با استفاده از دارایی‌های دیجیتال، کاری است که تامین کننده نقدینگی یا Liquidity Provider به منظور کارایی مورد نیاز انواع بازارساز خودکار، انجام می‌دهد. بازارسازهای خودکار همزمان با سرمایه‌گذاری توکن‌ها در استخرها، توکن جدیدی را به نمایندگی از سهم سپرده‌گذار در اختیار آن‌ها می‌گذارد؛ نام این توکن جدید، توکن تامین نقدینگی یا (Liquidity Provider Token) است.

امکان استفاده از این توکن در پلتفرم بومی و سایر برنامه‌های مالی غیرمتمرکز LP وجود دارد. با استفاده از توکن تامین نقدینگی، به‌جای کنترل دارایی به وسیله اپراتور انسانی و همچنین به کمک کدهای قرارداد هوشمند، خودتان می‌توانید دارایی‌هایتان را کنترل کنید. همچنین حساب ارزش LP Token ها، مطابق با سهم هر فرد از استخر است.

نحوه محاسبه سود ارائه کنندگان نقدینگی

از آنجا که ارائه کنندگان نقدینگی در استخر نقدینگی، سهم دارند، سود آنها نیز به نسبت همین سهم به دست می‌آید. به این نکته نیز دقت کنید که پلتفرم‌های مختلف، درآمد حاصل از تراکنش‌ها را با روش‌های مختلفی حساب می‌کنند. به عنوان مثال با انجام معامله در صرافی کوییک سواپ، ۰/۳ درصد از تمام مبلغ، به عنوان کارمزد تراکنش محسوب شده و کسر می‌شود؛ ۰/۲۵ درصد از این مقدار متعلق به تامین‌ کنندگان نقدینگی است.

LP Token چه کاربردی دارند؟

از ویژگی‌های شبکه مالی غیر متمرکز، تغییرات مداوم آن است. همزمان با این تغییرات، اصطلاحات مرتبط با آن نیز دچار تغییر می‌شوند. به عنوان مثال چیزی که ما آن  را LP Token  می‌نامیم، در پروتکل بلنسر  به آن BPT می‌گویند. شما با داشتن توکن‌ LP، می‌توانید با دارایی‌های خودتان در یک استخر اقدام به شراکت کنید؛ توکن‌‌ها به عنوان نماینده دارایی‌ شما شناخته می‌شوند.

از کاربردهای دیگر ال‌پی توکن‌ها می‌توان به کارکرد آنها در Yield Farming اشاره کرد. به حداکثر رساندن درآمد، با استفاده از سپرده‌گذاری توکن‌ها در اپلیکیشن دیفای، ایده ییلد فارمینگ است. در حقیقت این به حداکثررسانی سود، به وسیله جابه‌جاکردن توکن‌ها و برداشت آن‌ها در پروتکل‌ها به دست می‌آید.  

به منظور فهم مناسب، بیایید مراحل فارمینگ توکن CRV در پروتکل کرو را مرور کنیم:

• ابتدا  جفت ارز را در استخر نقدینگی  Curve سپرده‌گذاری می‌کنید
• سپس LP Token استخر را دریافت می‌کنید
• در این مرحله سپرده‌گذاری LP در استخر استیکینگ را انجام می‌دهید
• در نهایت توکن کرو (CRV) را دریافت می‌کنید

Liquidity Provider یا تامین کننده نقدینگی با انجام این کار، دو بار سود می‌برد؛ ابتدا از طریق درآمد کارمزد تراکنش و بعد از طریق شراکت در ییلد فارمینگ.

پلتفرم های محبوب تامین نقدینگی

با راه‌اندازی استخرهای نقدینگی تعداد زیادی از پلتفرم‌های تامین نقدینگی نیز معرفی و شناخته شدند. اگر بخواهیم به چند پلتفرم مناسب برای این حوزه اشاره کنیم، موارد زیر را می‌توانیم به شما معرفی کنیم:

۱. یونی سواپ (Uniswap)

این پلتفرم، یکی از بهترین صرافی های غیرمتمرکز است. متغیر بودن سود تامین کننده نقدینگی برای استخرهای یونی سواپ که بیشترین آن ۰/۳ درصد است، از جمله ویژگی‌های این پلتفرم به حساب می‌آید.

۲. سوشی سواپ (Sushiswap)

سوشی سواپ که یکی از فورک‌های یونی سواپ به حساب می‌آید، ۰/۲۵ درصد از مبلغ کارمزد تراکنش‌ها را به تامین کننده نقدینگی استخرهای خودش می‌دهد.

۳. کروفایننس (Curve Finance)

Curve Finance یک صرافی غیر متمرکز بوده که در حال حاضر کارمزد کلیه استخرهای آن ۰/۴ درصد بوده و نیمی از آن درآمد ارائه کنندگان نقدینگی محسوب می‌شود.

۴. پنکیک سواپ (PancakeSwap)

این پلتفرم نیز که مانند موارد قبلی، یک صرافی غیر متمرکز محسوب می‌شود، بر پایه شبکه هوشمند بایننس پایه‌گذاری شده‌است. کارمزد تراکنش‌ها در این پلتفرم ۰/۲۵ درصد بوده که از این مقدار، ۰/۱۷ درصد متعلق به تامین کننده نقدینگی و ۰/۳ درصد نیز متعلق به سازندگان استخرها است. نکته مهم برای به دست آوردن درآمد بیشتر در این پلتفرم این است که تامین کننده نقدینگی می‌تواند LP ‌های خود را در سرویس CAKE Farms پلتفرم پنکیک سواپ به صورت سپرده بگذارد.

خطرات شراکت در تامین کننده نقدینگی

اگر بخواهیم خطرات و ریسک‌های این حوزه را معرفی کنیم، به دو مورد اساسی می‌رسیم:

۱. ضرر ناپایدار

ضرر ناپایدار به عنوان بزرگترین ریسک تامین کنندگان نقدینگی شناخته می‌شود. ضرر ناپایدار زمانی رخ می‌دهد که میان قیمت دارایی سپرده نسبت به زمان سپرده‌گذاری، اختلاف زیادی روی دهد؛ به این صورت که با افزایش اختلاف، احتمال ضرر ناپایدار نیز بیشتر می‌شود. دلیل رخ دادن ضرر ناپایدار به نوع فعالیت بازارسازهای خودکار باز می‌گردد. در واقع در سیستم بازارسازهای خودکار، ارزش هر جفت معاملاتی مشخص شده، بایستی به نحو مساوی باشد.

۲. قرارداد هوشمند

همانطور که گفتیم دارایی شما در زمان سپرده‌گذاری در یک استخر، در قراردادی هوشمند، ذخیره‌سازی می‌شود. در این صورت برای نگهداری از دارایی، هیچ واسطه‌ای وجود ندارد، ولی از آنجا که سرمایه شما، دارای کد برنامه نویسی است، در صورت بروز ایراد در کد، احتمال دارد سرمایه خود را از دست بدهید.

کسب سود با تامین نقدینگی

در این مطلب با کار تامین کننده نقدینگی یا همان Liquidity Provider آشنا شدیم و دانستیم که تامین‌کنندگان با تامین جفت ارزهای استخرهای نقدینگی، برای تامین نقدینگی صرافی‌ها، پروتکل‌های وام‌دهی، وام‌گیری و… تلاش می‌کنند. تامین کننده نقدینگی در قبال تامین، LP توکن به دست آورده که این توکن به عنوان نماینده سهم آن‌ها از استخر محسوب می‌شود. همچنین هرچقدر سایر کاربران، جفت‌ارزهای استخر را معامله ‌کنند، درصدی از فی تراکنش‌، متعلق به تامین‌کنندگان خواهد بود.

در انتهای مقاله نیز با چند پلتفرم مناسب نقدینگی آشنا شدیم و در نهایت ریسک‌های مشارکت به عنوان تامین کننده نقدینگی را ذکر کردیم. احتمالا خودتان آگاه هستید صرافی‌هایی که بر پایه بازارسازهای خودکار فعالیت می‌کنند، دارای لغزش قیمت کمی بوده و میزان زمان انتظار برای انجام تراکنش نیز در آن‌ها کمتر است.