ریگ ماینینگ چیست؟ راهنمای خرید تا راه اندازی Mining Rig

این روزها موضوعاتی مانند ارز دیجیتال چیست و استخراج رمزارزها در کنار معامله یا خرید بیت کوین، به یکی از عناوین جذاب و پردرآمد صنعت کریپتو بدل شده است. با تنوعی که در ساخت تجهیزات ماینینگ ایجاد شده، احتمالاً بسیاری از افراد برای راه‌اندازی ریگ ماینینگ (Mining Rig) دچار سردرگمی می‌شوند. در این مقاله قصد داریم به معرفی ماینرها و پارامترهای مختلف در انتخاب یک ریگ ماینینگ مناسب با نیازهای خود بپردازیم. 

ماینر چیست؟

به طور خلاصه، استخراج رمزارز یا ماینینگ، اصطلاحی است که به جمع‌آوری ارز دیجیتال در قالب پاداشی برای حل معادلات پیچیده ریاضی توسط رایانه‌ها اطلاق می‌شود. از نقطه نظر فنی، این فرآیند شامل اعتبارسنجی بلاک‌های داده و افزودن سوابق تراکنش به یک پرونده عمومی (بلاکچین) است. در سراسر جهان به افرادی که به کار استخراج رمزارزها مشغولند، ماینر گفته می‌شود. آن‌ها تلاش می‌کنند با به‌کارگیری تجهیزات متنوع ماینینگ، به رمزارزهای استخراج نشده دسترسی پیدا کرده و با فروش آنها به سود و درآمدزایی برسند.

با افزایش نرخ تراکنش‌ در بلاکچین‌ها، منابع محاسباتی مورد نیاز جهت تایید این تراکنش‌ها هم به طور نمایی افزایش یافت. بنابراین ماینرها هم برای درآمدزایی مستلزم تجهیزات قدرتمندتری شدند. از این رو، متخصصان حوزه تکنولوژی تحقیقات وسیعی در حوزه علوم کامپیوتر انجام دادند که موجب پیشرفت‌هایی در بهبود الگوریتم‌ها، نرم‌افزارها و ارایه سخت‌افزارهای جدید شد. در حال حال حاضر شرکت‌های مطرحی در سراسر دنیا در حوزه تجهیزات ماینینگ فعالیت می‌کنند. انویدیا غول سازنده تراشه‌های گرافیکی، کلاس جدیدی از کارت‌های گرافیک خود را جهت راه اندازی ریگ ماینینگ روانه بازار کرده است. همچنین بیت مین (Bitmain)، کمپانی صاحب نام تولید کننده اسیک ماینرها، امسال (۲۰۲۳ میلادی) قوی‌ترین انت ماینر خود به نام KA3 را با ۱۶۶ ترا هش بر ثانیه (Th/s) را روانه بازار کرد.

ریگ ماینینگ (Mining Rig) چیست؟

دستگاه‌های استخراج رمزارز با استفاده از پردازنده‌های کامپیوتری، ریگ ماینینگ نامیده می‌شوند. ریگ‌ها تطبیق‌پذیری و قابلیت سوئیچ سریع از یک کوین به کوین دیگر و حتی استخراج چندین کوین مختلف به طور هم‌زمان را دارند. بنابراین اگر می‌خواهید تنوع بیشتری در استخراج رمزارزها داشته باشید، استفاده از ریگ‌ ماینینگ به شما پیشنهاد می‌شود. این ویژگی در بازار پرنوسان و بی‌ثبات کریپتو کارنسی، یک مزیت بزرگ است.

اگر بخواهیم سیر تکاملی ریگ ماینینگ را بررسی کنیم، آنها را می‌توان بسته به نوع سخت‌افزاری که استفاده می‌کنند به دو دسته ریگ‌های CPU و ریگ‌های GPU طبقه‌بندی کرد:

ریگ ماینینگ CPU

ریگ ماینینگ CPU از یک واحد پردازش مرکزی برای استخراج ارزهای دیجیتال استفاده می‌کند. CPUها را می‌توان در سخت‌افزارهای روزمره مانند لپ‌تاپ و رایانه‌های دسکتاپ مشاهده کرد. در روزهای اولیه استخراج بیت کوین، ماینرها با استفاده از پردازنده‌های لپ تاپ و دسکتاپ خود قادر به استخراج بلاک‌ها بودند. در آن زمان به دلیل اینکه رقابت کمی بین ماینرها وجود داشت و نرخ هش این شبکه بسیار کم بود، این کار برای آنها سودآور بود. اما با بدل شدن بیت کوین به بهترین ارز برای استخراج، رقابت بین ماینرها هم افزایش یافت و این موجب شد ماینرهای مبتنی بر CPU تا حد زیادی به حاشیه رانده شوند.

با این وجود کماکان برخی از بلاکچین‌ها دارای الگوریتم‌های ماینینگ بیت کوین سازگاری با CPU هستند، که از این بین می‌توان به Bytecoin Zcash و Monero اشاره کرد. دلیل اصلی این تصمیم این است که به ماینرهای عادی هم امکان سودآوری و رقابت با ماینرهای سازمانی در مقیاس بزرگ داده شود. همچنین این امر به تمرکززدایی بیشتر صنعت ماینینگ کمک می‌کند.

همانطور که گفته شد، ریگ ماینینگ مبتنی بر CPU برای استخراج بیت کوین و بسیاری از بلاکچین‌های مبتنی بر الگوریتم اثبات کار (PoW)، روشی کهنه و تاریخ گذشته محسوب می‌شود. قدرت استخراج تراشه‌های CPU بر حسب کیلو هش بر ثانیه (kh/s) سنجیده می‌شود که هر کیلو هش معادل ۱۰۰۰ هش است. این نرخ برای CPUهای امروزی بازار بین ۸ تا ۲۰Kh/s است و فقط تعداد کمی CPU می‌تواند از آستانه ۲۰ کیلو هش بر ثانیه فراتر روند. در چنین مواردی، ریگ‌های CPU نمی‌توانند راندمان خوبی داشته باشند و هش ریت آنها با سایر ریگ‌های ماینینگ قابل مقایسه نیست.

ریگ ماینینگ GPU

با افزایش علاقه به بلاکچین و کریپتو، رقابت برای پاداش استخراج بین ماینرها هم افزایش یافت. در نتیجه، اکثر ماینرهای ارز دیجیتال، از CPU به واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) نقل مکان کردند. زیرا این سیستم‌ها نسبت به CPUها کارآمدتر بوده و نرخ هش بسیار بالاتری را ارایه می‌دهند. برای مقایسه، نرخ هش CPU بر حسب کیلو هش بر ثانیه سنجیده می‌شود که این برای GPU بر مبنای مگا هش بر ثانیه (یک میلیون هش) است. برای درک بهتر این موضوع، توان پردازشی یک ریگ ماینینگ با استفاده از کارت گرافیک ۴۰ مگا هش بر ثانیه، ۲۰۰۰ برابر یک ریگ CPU با قدرت ۲۰ کیلو هش بر ثانیه است. دلیل اصلی برتری ریگ‌های GPU توان بیشتر کارت‌های گرافیک در انجام پردازش‌های موازی است. علاوه بر این، بسیاری از ریگ‌های ماینینگ دارای ۶ تا ۱۲ پردازنده گرافیکی هستند که قدرت هش آنها را چند برابر می‌کند.

هرچند قدرت ریگ‌های GPU بر اساس مدل و قیمت کارت‌های گرافیکی متفاوت است. در حال حاضر بسیاری از GPUهای جدید دارای قدرت بیش از ۱۰ مگا هش بر ثانیه هستند که این برای مدل‌های پرچمدار بازار به ۱۲۰ مگا هش بر ثانیه هم می‌رسد. 

مزیت دیگر ریگ‌های GPU علاوه بر سرعت و کارآمدی، انعطاف‌پذیری بهتر آنها در استخراج انواع کوین‌ها با الگوریتم‌های مختلف است. به طوری که امروزه رمزارزهای متعددی برای استخراج با پردازنده‌های گرافیکی وجود دارد که اتریوم، مونرو و آیون برخی از محبوب‌ترین آنها هستند.

کدام ریگ ماینینگ مناسب من است؟

در این مرحله احتمالاً سوال مهمی که ذهن شما را به خود مشغول کرده درخصوص انتخاب بهترین دستگاه استخراج است. پاسخ به این سوال کمی پیچیده است و به پارامترهای مختلفی بستگی دارد.

توصیه می‌کنم که همیشه قبل از ورود به حوزه ماینینگ، ابتدا سوالات زیر را برای خود مطرح کنید: 

• آیا قصد دارید در خانه استخراج کنید؟ 
• با قبض برق زیاد مشکلی ندارید و برق شما تا چه حد امکان افزایش آمپر را دارد؟ 
• آیا فضای کافی برای ریگی که مزاحم شما یا همسایگانتان نشود را دارید؟ 
• چقدر قصد سرمایه‌گذاری دارید؟ 
• در مورد قطعات تشکیل دهنده یک ریگ ماینینگ چقدر اطلاعات دارید؟ 
• چه ارزهایی را می‌خواهید استخراج کنید؟ 
• به چه میزان ظرفیت ماینینگ می‌خواهید دست پیدا کنید؟

اما سوال اصلی این است: «با تنوعی که امروزه بین سخت‌افزارهای ماینینگ وجود دارد، کدام روش استخراج برای ما مناسب است؟» پاسخ به این سوال بستگی به اهداف، نیازها، کوین مورد نظر، انعطاف‌پذیری دستگاه و حتی شرایط محیطی شما (خانه، دفتر شخصی یا سایت اختصاصی) دارد. بنابراین باید بگوییم یک فرمول واحد برای کسب بیشترین درآمد از ریگ ماینینگ وجود ندارد. بلکه این کاملاً بستگی به شرایط شما خواهد داشت. قطعاً اگر شما قصد استخراج در منزل خود را دارید، اره اندازی ریگ ماینینگ GPU، با توان مصرفی کم گزینه بهتری برای شما است. در طرف مقابل من به افرادی که از مکان مناسب و منابع انرژی ارزانی برخوردارند، استفاده از اسیک ماینرها را پیشنهاد می‌کنم. 

برای مثال استخراج اتریوم را درنظر بگیرید. این کار در یک اتاق کوچک با استفاده از چهار کارت گرافیک، اصلا شبیه استخراج با چهار دستگاه اسیک ماینر نیست (حداقل از نظر  حجم سر و صدا و توان مصرفی!). همچنین هزینه سرمایه‌گذاری اولیه شما و سود ریگ‌ها هم یکسان نخواهد بود. 

مقایسه درآمد ریگ‌های گرافیک

امروزه یک ریگ GPU برای اتریوم با استفاده از چهار کارت گرافیک AMD RX 6800 XT (که تقریبا مال ۲ سال پیش است) چیزی حدود ۱۰۰ میلیون تومان (خرداد ماه ۱۴۰۲) برای شما هزینه دارد. چنین ریگی با توان کل مصرفی ۸۰۰ وات، ۱۳۲ مگا هش قدرت پردازشی در اختیارتان قرار می‌دهد. ویژگی اصلی این ریگ عبارتند از:

1.  سر و صدای کم
2. مناسب برای خانه و مکان‌های مسکونی
3. امکان ارتقا قطعات آن به مرور زمان

بنابراین اگر شما فردی هستید که قصد ماینینگ در خارج از خانه را دارید و به برق با تعرفه صنعتی دسترسی دارید، قطعاً این روش ماینینگ مناسب شما نیست. من به شما استخراج از طریق اسیک ماینرها را پیشنهاد می‌کنم. یک انت ماینر E3 را تصور کنید که با قیمت حدود ۷۰ میلیون تومان، از قدرت ۱۹۰ مگا هش بر ثانیه و توان مصرفی ۷۹۰ وات برخوردار است. قطعاً چنین ماینری سر و صدا و توان مصرفی بیشتری نسبت به یک ریگ ماینینگ GPU دارد، اما در عوض با هزینه‌ای کمتر، قدرت هش بیشتری را در اختیار ما قرار می‌دهد. ویژگی‌های این ریگ عبارتند از:

1. توان پردازشی بالاتر از ریگ GPU
2. سر و صدا و حرارت بیشتر نسبت به ریگ GPU
3. ۳. مصرف انرژی بالا

مقایسه NVIDIA GeForce RTX 4090 با انت ماینر E3:

سایر هزینه‌ها برای راه‌اندازی ریگ ماینینگ

شما برای برپایی یک ریگ ماینینگ فقط به خرید کارت گرافیک یا اسیک ماینر نیاز ندارید، بلکه بر اساس نوع دستگاه و فضای کار خود هزینه‌های متفرقه دیگری هم باید متقبل شوید. مثلاً شما برای یک ریگ ماینینگ GPU نیاز به خرید مادربرد، رم، CPU، منبع تغذیه و مانیتور هم دارید که قطعاً خرید این تجهیزات با شرایط فعلی بازار مبلغ قابل چشم پوشی نیست. همچنین فضای مزرعه شما از نظر تهویه هوا باید شرایط مساعدی داشته باشد و در صورت گرم شدن نیاز به استفاده از سیستم‌های خنک کننده دارید.

در مقابل اسیک‌ها نیازی به خرید ادوات اضافی دیگری ندارند و یک اسیک ماینر، تنها در صورت فراهم بودن برق، اینترنت و یک کیف پول ارز دیجیتال قادر به استخراج ارز دیجیتال است. اما چالش اصلی برای اسیک ماینرها، سیستم تهویه و خنک‌کننده قوی است که حتما باید بر اساس شرایط منطقه جغرافیایی خود (سردسیر یا گرمسیر) مبلغی را برای یک سیستم تهویه مناسب کنار بگذارید. 

در پایان اگر می‌خواهید تجهیزات شما به بهترین نحو کار کند، پیشنهاد می‌کنیم از یک متخصص و ارائه‌دهنده خدمات فارم کمک بگیرید. با این کار، کانفیگ و نحوه کار دستگاه‌های شما تحت نظر یک فرد خبره انجام می‌شود و قطعاً بازدهی بهتری از دستگاه‌های خود خواهید گرفت.

مزایا و معایب ریگ ماینینگ

ریگ ماینینگ دارای مزایا و معایبی است که به شرح زیر است:

• استخراج توسط ریگ ماینینگ مبتنی بر کارت گرافیک، برای هر فردی که به رایانه یا لپ‌تاپ دسترسی دارد، قابل انجام است (حداقل از نظر تئوری).
• اگر قصد استفاده از ماینر را در خانه خود دارید، ریگ‌ها به دلیل سر و صدای کم، گزینه بهتری نسبت به اسیک‌ها هستند و حتی فعالیت آن در طول شبانه‌روز، مزاحمتی ایجاد نمی‌کند.
• کاربران در هنگام استفاده از ریگ ماینینگ GPU، از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردارند و بسته به شرایط بازار می‌توانند کوین‌های مختلف را استخراج کنند.
• به طور کلی کارت‎‌های گرافیک مختص بازی‌‌های ویدیویی و امور گرافیکی هستند. به همین دلیل راندمان استخراج آنها را نمی‌توان با اسیک ماینرها مقایسه کرد.

مختصری درباره اسیک ماینرها

اسیک (ASIC)، مخفف انگلیسی Application-Specific Integrated Circuit، دستگاهی‌ست که صرفاً با هدف استخراج یک ارز دیجیتال خاص طراحی و ساخته شده است. امروزه اسیک‌ها برای استخراج ارزهای مختلفی مانند بیت کوین (BTC)، لایت کوین (LTC)، دش (DASH)، دوج کوین (DOGE) و … استفاده می‌شوند. هر دستگاه اسیک برای حل کردن الگوریتم بخصوصی ساخته می‌شود. برای مثال، اسیک‌های بیت کوین، تنها توانایی پردازش الگوریتم SHA 256 را دارند و برای پردازش الگوریتم سایر رمزارزها کارایی ندارند. به هر حال هنگام خرید اسیک‌ها، همانند ریگ ماینینگ پارامترهایی مانند قیمت دستگاه، نوع الگوریتم، نرخ هش، مصرف دستگاه، سیستم خنک‌کنده، میزان صدا و نویز را باید بررسی کرد. بصورت کلی ویژگی‌های اسیک ماینرها به شرح زیر است:

• تمرکز ویژه این دستگاه‌ها بر ماینینگ، آنها را به یک گزینه ایده‌آل برای استخراج رمزارزها بدل کرده است.
• اسیک ماینر ابعاد کوچکی دارد و را‌ه‌اندازی آن آسان‌تر از ریگ‌ها است.
• برای استخراج هر کوین، نیاز به اسیک ماینر مختص همان کوین است.
• از آنجا که اسیک‌‌ها برای استخراج یک ارز خاص طراحی شده‌اند، راندمان آنها نسبت به ریگ‌ها بالاتر است.
• اسیک ماینرها از انعطاف‌پذیری ریگ‌ها برخوردار نیست و قابلیت ارتقا ندارند.
• اسیک ماینرها به لطف قدرت محاسباتی بالای خود، حرارت نسبتاً زیادی هم تولید می‌کنند. بنابراین استفاده از خنک‌کننده مناسب برای آنها ضروری است. (پیشنهاد می‌شود یک اسیک ماینر در یک فارم اختصاصی کار کند تا در فضای خانه).
• از آنجا که اسیک‌ها کوین‌های مطرح را استخراج می‌کنند، سوددهی آنها برای کاربران مطمئن‌تر خواهد بود.

آیا راه‌اندازی ریگ ماینینگ سودآور است؟

درآمد حاصل از ریگ ماینینگ به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله نوع ارز دیجیتالی که استخراج می‌شود، قدرت محاسباتی ریگ، هزینه برق، هزینه تجهیزات و هزینه تبرید ریگ. همچنین، درآمد ماینینگ در طول زمان ممکن است تغییر کند؛ زیرا با افزایش میزان رقابت و پیچیدگی استخراج، سختی ماینینگ نیز افزایش می‌یابد.

این روش استخراج ارز دیجیتال با چالش‌هایی مانند هزینه‌های برق، گرمای تولیدشده، پیچیدگی‌های فرایند استخراج، وجود رقبای قدرتمند (نود)، پرنوسان بودن قیمت ارزهای دیجیتال و تغییرات در الگوریتم استخراج روبرو خواهد بود که هرکدام می‌تواند بر سودآوری ماینر تاثیرگذار باشد.

در پایان باید اشاره کنیم که تصمیم‌گیری درخصوص استفاده از نوع ریگ بر عهده شماست و همانطور که بارها در این مقاله اشاره کردیم هر روش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. یکی از اشتباهاتی که افراد تازه‌کار در این حوزه انجام می‌دهند، محاسبه سود خود بر اساس درآمد دستگاه ماینر است. به یاد داشته باشید یک ریگ ماینینگ مشابه هر دستگاه الکترونیکی دیگر، نیاز به مراقبت و نگهداری در شرایط مناسب دارد. همچنین هزینه برق مصرفی این تجهیزات (اعم از دستگاه ماینر و سیستم خنک‌کننده) بر سود نهایی شما تاثیرگذار است. پس پیش از ورود به ماینینگ، با نگاهی واقع‌گرایانه و درنظر گرفتن کلیه هزینه‌های جاری و متفرقه، میزان سود و بازگشت سرمایه خود را محاسبه کنید.

در صورتی که تجربه استخراج رمزارزها را دارید، خوشحال می‌شویم که ما را با چاش‌های خود در این حوزه آشنا کنید.

سوالات متداول