بررسی مفهوم اندیکاتور شاخص گردش پول یا MFI

پیش بینی قیمت یک ارز دیجیتال، بررسی وضعیت بازار، تحلیل و بررسی یک معامله قبل از انجام، تجزیه و تحلیل قیمت یک دارایی در بازار و … جزو امور مهمی است که شما به عنوان یک تریدر حرفه‌ای باید قادر به انجام دادن آن‌ها باشید. یکی از پارامترهای مهمی که در تحلیل تکنیکال یک ارز دیجیتال تأثیر زیادی دارد، شتاب در قیمت یا مومنتوم است که آن را با اندیکاتوری تحت عنوان «شاخص گردش پول» اندازه‌گیری و محاسبه می‌کنند. علاوه بر این، موقعیت‌های مختلفی که در بازار ایجاد می‌شود مثل موقعیت اشباع خرید یا اشباع فروش نیز به کمک همین شاخص گردش پول شناسایی می‌شود.

شاخص گردش پول که با علامت اختصاری “MFI” نیز نمایش داده می‌شود، معمولا به وسیله پلتفرم‌های آنلاین یا سیستم‌های هوشمند محاسبه می‌شود. اما تحلیل آن بر عهده خود تریدرها است که البته کار سختی هم نیست. رقم نهایی این شاخص در یک بازه بین صفر تا صد مشخص می‌شود و عموما نشان دهنده احساسات و شرایط کلی بازار نیز خواهد بود. ما در این مقاله به بررسی مفهوم شاخص گردش پول در دنیای کریپتوکارنسی خواهیم پرداخت.

تعریف شاخص گردش پول (MFI)

یکی از اندیکاتورهای محبوب برای اندازه گیری شتاب یا مومنتوم در قیمت، شاخص گردش پول (Money Flow Index) است. زمانی که شرایطی مثل اشباع خرید یا فروش ایجاد شده باشد به کمک این اندیکاتور قابل شناسایی خواهد بود. اشباع خرید زمانی ایجاد می‌شود که دیگر هیچ خریداری وجود نداشته باشد و اشباع فروش نیز درست زمانی اتفاق می‌افتد که دیگر هیچ فردی تحت عنوان فروشنده وجود نداشته باشد.

اندیکاتور شاخص گردش پول یک نوع نوسانگر (Oscillator) تکنیکالی است. در واقع می‌توان گفت که میزان ورود و خروج پول به یک دارایی در یک زمان مشخص به کمک شاخص گردش پول اندازه گیری می‌شود. ضمن اینکه این شاخص برای اینکه بتواند فشار خرید و فروش در یک بازار خاص را ارزیابی کند، باید دو عامل حجم و قیمت معاملات را بررسی کند.

اکنون با حضور تحلیلگران حرفه‌ای بازار ارزهای دیجیتال، تمام مسائل مربوط به رمز ارزها به شکلی تخصصی و کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد. از همین رو تحلیلگران بازارهای مالی به این نتیجه رسیدند که برای سنجش میزان شتاب در قیمت، عامل حجم معاملات به تنهایی نمی‌تواند پاسخگو باشد. در واقع نتیجه گیری تحلیلگران بازار رمز ارزها به این صورت بود که تریدرها برای داشتن معاملات ارزی موفق، باید واکنش بازار به تغییرات و نوسانات قیمت را بررسی کنند.

به همین دلیل است که تریدرها برای داشتن معاملات ارزی موفق به شاخص گردش پول نیاز دارند. زیرا این شاخص، حرکات قیمت را بررسی کرده و افزایش شتاب آن به سمت پایین یا بالا را نشان می‌دهد. به عبارتی می‌توان گفت که شاخص گردش پول، نشان‌دهنده احساسات بازار است و در کنار عوامل مؤثری مثل میزان اسپرد، می‌تواند روی استراتژی معاملاتی تریدرها تأثیرگذار باشد.

روش کار اندیکاتور شاخص گردش پول

فعالیت اندیکاتور MFI با نوسان در محدوده معین ۰ تا ۱۰۰ خود است. رقمی که در پایان محاسبه به شما ارائه می‌شود، نشان دهنده مناطق اشباع خرید یا فروش است که به صورت خطی ترسیم می‌شود. محاسبه شاخص گردش پول و رسیدن به رقم نهایی ممکن است کار سختی باشد، اما خواندن آن بسیار راحت است. به این صورت که اگر رقم MFI بیشتر از ۸۰ باشد با بازاری اشباع شده از موقعیت‌های خرید و اگر کمتر از ۲۰ باشد، با بازاری اشباع شده از موقعیت‌های فروش روبه‌رو خواهیم بود.

افرادی که در بازار ارزهای دیجیتال تجربه دارند، می‌دانند که در شاخص گردش پول اگر شاهد رقمی بالاتر از ۸۰ یا پایین‌تر از ۲۰ باشیم، قیمت نهایی در بازار معکوس می‌شود. در این صورت تریدرها باید اقداماتی در راستای باز کردن موقعیت‌های جدید انجام دهند. به طور کلی تحلیل بازار رمز ارزها و انجام معاملات ارزی موفق در گرو بررسی عواملی مثل اندیکاتور ایچی موکو، شاخص گردش پول، میزان اسپرد و … خواهد بود.

در راستای پاسخ به سؤال MFI چیست و بررسی شاخص گردش پول، اشاره به این نکته هم خالی از لطف نیست. در بعضی مواقع، موقعیت‌هایی پیش می‌آید که شاخص گردش پول و قیمت یک دارایی، سیگنال‌های کاملا متفاوتی ارائه می‌دهند. به این شرایط «واگرایی» می‌گویند. به عبارت دیگر می‌توان این گونه گفت که زمانی شاهد واگرایی هستیم که روند قیمت یک ارز دیجیتال با روند اندیکاتور در تناقض باشد.

برای مثال شرایطی را تصور کنید که قیمت یک دارایی در حال افزایش است اما شاخص گردش پول در مسیری نزولی حرکت می‌کند. این تناقض نشان دهنده این است که در مدت زمانی کوتاه، شاهد فشار فروش در بازار خواهیم بود. ضمن اینکه حالت برعکس این اتفاق نیز امکان‌پذیر است.

انجام معاملات ارزی با توجه به شاخص گردش پول

داشتن تراکنش‌های پرسود، نیازمند تحلیل و بررسی‌های دقیق بازار و استفاده از دانش و تجربه افراد ماهر و صاحب نظر در این زمینه است. به طور مثال اکثر تریدرهای تازه وارد، هنگام تحلیل شاخص گردش پول این نکته مهم را در نظر نمی‌گیرند که زیر ۲۰ بودن MFI دلیل کافی برای خرید ارز دیجیتال نخواهد بود. همچنین با ورود رقم شاخص گردش پول به ناحیه ۸۰، نباید دارایی‌های خود را بفروشیم. بلکه باید به عوامل تأثیرگذار دیگر مثل واگرایی‌ها، انواع الگوها، شاخص‌ها، سطوح حمایت و بسیاری از موارد دیگر نیز توجه کنیم.

در واقع می‌توان این گونه گفت که این شاخص هم مانند سایر اندیکاتورهای دیگر، ممکن است در بعضی شرایط با محدودیت‌ها و باگ‌های خاصی مواجه شود. برای مثال در شاخص گردش پول، امکان نوسان طولانی مدت در یکی از نواحی اشباع فروش یا اشباع خرید وجود ندارد. در این صورت ممکن است سیگنال‌های کاذب ایجاد شود که نتیجه آن چیزی جز نتیجه‌گیری‌های اشتباه و  تحلیل‌های نادرست نخواهد بود.

چرا شاخص گردش پول برای معامله‌گران مهم است؟

شما به عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای باید به ریزترین جزئیاتی که به شما درباره وضعیت بازار، شرایط ارز دیجیتال مورد نظر، آینده بازار و … اطلاعاتی می‌دهد، توجه داشته باشید. شاخص گردش پول نیز یکی دیگر از ابزارهای تجزیه و تحلیل بازار ارزهای دیجیتال است. شما می‌توانید با توجه به این شاخص، مناطق اشباع خرید و فروش را مشخص کنید و سپس به کمک آن، نقاط چرخش احتمالی بازار را حدس بزنید.

یکی دیگر از دلایلی که باعث اهمیت این شاخص برای تریدرها می‌شود این است که احساسات بازار رمز ارزها را حول یک دارایی خاص نشان می‌دهد. درواقع شما با توجه به MFI می‌توانید از اشتیاق و بی‌تفاوتی سایر تریدرها آگاه شوید.

نکته جالب دیگری که وجود دارد این است که شاخص گردش پول یک ابزار مبتنی بر حجم برای تحلیل ارزهای دیجیتال است که یک شاخص پیشرو نیز محسوب می‌شود. تمام اندیکاتورهای پیشرو به این صورت عمل می‌کنند که قبل از شروع یک روند جدید، یک سری سیگنال خاص ارائه می‌کنند. به همین دلیل است که از این شاخص می‌توان در راستای پیش بینی حرکت بازار نیز استفاده کرد. البته توجه داشته باشید که شاخص‌های پیشرو، عموما شاخص‌های خیلی دقیقی نیستند. بنابراین بهتر است از آن‌ها در کنار سایر ابزارهای تجزیه و تحلیل، یک استراتژی خوب برای مدیریت ریسک و برنامه‌های معاملاتی استفاده کرد.

نحوه محاسبه شاخص گردش پول

شاخص گردش پول جزو اندیکاتورهایی است که به راحتی توسط پلتفرم‌ها یا سیستم‌های آنلاینی مثل تریدینگ ویو (Trading view) محاسبه می‌شود. قابلیت جالبی که در چنین سیستم‌هایی وجود دارد باعث می‌شود که بتوانید MFI را به نمودار تحلیلی مورد نظر خود اضافه کنید و بررسی‌های لازم را انجام دهید. با وجود تمام این موارد، دانستن روش محاسبه این شاخص به درک بهتر مفهوم آن کمک شایانی می‌کند. فرایند محاسبه شاخص گردش پول شامل پنج مرحله است که به بررسی آن خواهیم پرداخت.

مرحله اول: محاسبه قیمت عادی

برای اینکه بتوانید قیمت معمولی هر دوره معاملاتی را محاسبه کنید به سه فاکتور زیر نیاز دارید:

• پایین‌ترین قیمت یک صرافی
•   بالاترین قیمت یک صرافی
•  قیمت نهایی (بسته شدن یا Close)

اگر میانگین سه قیمت بالا را حساب کنید در واقع قیمت معمولی یک دوره معاملاتی را محاسبه کرده‌اید.

مرحله دوم: حساب کردن جریان پول خام

برای محاسبه شاخص گردش پول به شکل دستی، به جریان پول خام نیز نیاز خواهید داشت. میزان سرمایه منتقل شده به بازار در یک دوره معین، یک عدد تقریبی است که برابر با جریان پول خام است. حال منظور از سرمایه منتقل شده میزان دارایی است که یا تغییر مالکیت داده شده یا در بازار دست به دست شده است. در نهایت برای اینکه بتوانید جریان پول خام را محاسبه کنید، باید قیمت معمولی یک دوره معاملاتی را در حجم آن دوره ضرب کنید.

مرحله سوم: تعیین جریان منفی و مثبت

در راستای محاسبه شاخص گردش پول و حال که جریان پول خام را حساب کرده‌اید، می‌توانید جریان مثبت و منفی آن را نیز تعیین کنید. برای این کار با مقایسه جریان پول خام در دوره‌های مختلف انجام می‌شود. نکته جالبی که وجود دارد این است که برای تعیین این جریان از قیمت معمولی یک دوره معاملاتی نیز می‌توان استفاده کرد.

زیرا قیمت معمولی خود به تنهایی جزو مشتقات جریان پول خام است. این تعیین جریان به این صورت است که اگر قیمت معمولی برای یک دوره معاملاتی مشخص از دوره قبل آن بیشتر باشد، جریان پول مثبت و اگر از دوره قبل آن کمتر باشد، جریان پول، منفی در نظر گرفته می‌شود.

مرحله چهارم: حساب کردن نسبت گردش پول

یکی دیگر از پارامترهایی که برای محاسبه شاخص گردش پول به آن نیاز دارید، نسبت گردش پول است. برای اینکه این نسبت را محاسبه کنید، باید مجموع جریان‌های مثبت پولی که در ۱۴ دوره گذشته محاسبه کردید را بر تمام جریان‌های منفی پولی ۱۴ دوره گذشته تقسیم کنید.

مرحله پنجم: حساب کردن شاخص گردش پول

حال که تمام مراحل را پشت سر گذاشته‌اید، می‌توانید شاخص گردش پول را حساب کنید. برای این کار در مرحله آخر یک فرمول ساده وجود دارد که به شکل زیر است:

(نسبت گردش پول + ۱ /۱۰۰) – ۱۰۰ = شاخص گردش پول

در راستای تحلیل و تفسیر عدد نهایی به دست آمده نیز می‌توان این گونه گفت که در صورت مثبت بودن رقم نهایی، ارزش دارایی مورد نظر در ۱۴ دوره گذشته بیشتر به شکل صعودی بوده است و این موضوع نشان دهنده فشار خرید در بازار است. همچنین اگر رقم نهایی عددی منفی باشد، پس قیمت دارایی تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است و این موضوع بیانگر فشار فروش در بازار است.

شاخص گردش پول، ابزاری برای تجزیه و تحلیل در بازار رمز ارزها

شاخص گردش پول را در بسیاری از پلتفرم‌های آنلاین می‌توانید به راحتی و در زمانی کوتاه محاسبه کنید. امکان محاسبه این شاخص به شکل دستی هم وجود دارد که ما در این مقاله روش انجام آن را به طور کامل توضیح دادیم. شما برای اینکه بتوانید معامله‌ای موفق در بازار ارزهای دیجیتال داشته باشید، باید شرایط بازار و ارز مورد نظر خود را از تمام جوانب تحلیل و بررسی کنید. شاخص گردش پول یکی از اندیکاتورهایی است که به شما در این زمینه کمک شایانی می‌کند.

سؤالات متداول