معرفی شبکه Blast؛ راهکار لایه دو اتریوم بلست و بریج آن چه ویژگی‌هایی دارند؟

شبکه بلست (BLAST Network) یک راهکار لایه دوم است، که درآمدزایی از طریق واریز اتریوم (ETH) و چند استیبل کوین خاص (USDC، تتر و دای) را امکان‌پذیر می‌کند. ادعای اصلی این شبکه، به حداکثر رساندن سود کاربر از طریق فرآیند استیکینگ است. در زمان نگارش این مقاله، بیش از ۱.۴ میلیارد دلار دارایی در بلست قفل شده و تعداد کاربران نیز از ۱۲۷ هزار نفر فراتر رفته است. در ادامه این مقاله، شبکه بلست، نحوه عملکرد بریج Blast، و جزئیات ایردراپ توکن بومی آن را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

تاریخچه شبکه بلست

در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۳ (۳۰ آبان ۱۴۰۲) کاربران توییتر لینک‌های ارجاع زیادی برای یک پروژه لایه ۲ اتریوم به اشتراک گذاشتند. این پروژه جدید Blast نام داشت و به سرعت مورد توجه کاربران حوزه کریپتو قرار گرفت. موسس اصلی این پروژه، پکمن (Pacman) بود؛ همان دانشجوی MIT که بازار معامله توکن‌های NFT بلر (Blur) را تاسیس کرد. بد نیست بدانید که بلر طی مدتی کوتاهی توانست از نظر سهم بازار، از پلتفرم مشهور اپن سی (OpenSea) پیشی بگیرد. در نتیجه این عملکرد موفق، بسیاری از تحلیلگران به افزایش قیمت بلر در بلندمدت خوشبین هستند.

به کمک شرکت‌های سرمایه گذاری پارادایم (Paradigm)، استاندارد کریپتو (Standard Crypto) و سرمایه‌گذاران کوچک‌تر، توسعه شبکه بلست با ۲۰ میلیون دلار آغاز شد و اکنون شبکه آزمایشی (TestNet) آن قابل استفاده است.

شبکه Blast چطور کار می‌کند؟

شبکه بلست به عنوان یک معادل ماشین مجازی اتریوم (EVM Equivalent) و یک راهکار لایه دوم از نوع رول آپ آپتیمیستیک (Optimistic Rollup) توصیف می‌شود. به دلیل این که Blast یک آپتیمیستیک رول آپ است، این شبکه قابلیت پردازش سریع‌تر تراکنش‌ها را دارد و کارمزد کمتری هم دریافت می‌کند. روند کاری شبکه بلست به این صورت است که تعدادی از تراکنش‌ها (حداکثر ۱۰ هزار عدد) را در یک گروه قرار داده و آنها را به صورت همزمان اجرا می‌کند. این روش، سرعت کار و هزینه عملیاتی را کاهش می‌دهد.

رول آپ آپتیمیستیک همانطور که از نامش پیداست (Optimistic = خوش‌بینانه) بر اساس این فرض فعالیت می‌کند که تمامی تراکنش‌ها تا زمانی که تقلبی یا اشتباه بودنشان اثبات نشود، معتبر هستند. در همین راستا، برداشت دارایی و اضافه شدن تراکنش به شبکه اصلی اتریوم پس از طی شدن یک دوره ۷ روزه اتفاق خواهد افتاد. طی این بازه زمانی، امکان بررسی و «به چالش کشیدن» اعتبار تراکنش وجود دارد.

معادل ماشین مجازی اتریوم بودن Blast به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد که اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApp) خود را بدون تغییر کد به این شبکه منتقل کنند. بر خلاف شبکه‌های سازگار با ماشین مجازی اتریوم، معادل‌های EVM اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را بدون دردسر ترجمه و تطبیق دادن کد اجرا می‌کنند.

علاوه بر موارد ذکر شده، شبکه بلست مدعی شده که اولین راهکار لایه دومی است که بازدهی بومی (Native Yield) از طریق اتریوم و استیبل کوین‌ها را امکان‌پذیر کرده و حتی کمک‌هزینه گس برای برخی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز هم در نظر گرفته است. علاوه بر این، کارمزد پایین‌تر شبکه Blast، به تریدرها اجازه می‌دهد که توکن‌های NFT را با هزینه کمتری در بازار بلر (ساخته شده توسط همان تیمی که بلست را توسعه می‌دهد) معامله کنند.

جهت آشنایی با سایر پروژه‌های L2 و مشابه بلست می‌توانید مقاله «بهترین پروژه‌ های لایه دوم اتریوم» را هم مطالعه کنید.

میزان ییلد یا بازدهی شبکه بلست چقدر است؟

شبکه Blast برای کاربرانی که ارز اتر واریز می‌کنند، ۴ درصد و برای آنهایی که استیبل کوین (USDC، USDT و DAI) واریز می‌کنند، ۵ درصد سود سالانه در نظر گرفته است. این سود از نوع مرکب بوده و این یعنی برای محاسبه سود «سپرده اولیه + سود اضافه شده به آن» مد نظر خواهد بود. در ضمن کل فرآیندهای بازدهی بلست بر مبنای ساختار نرخ بهره بدون ریسک (RFR) استوار است.

برای درک بهتر مزیت شبکه بلست، ابتدا در نظر داشته باشید که نرخ درصدی سالانه (APR) برای اتریوم معادل ۴ درصد و این یعنی نرخ تورم سالانه اتریوم نیز ۴ درصد است. حال از آنجایی که سایر پروژه‌های لایه اول یا لایه دوم اتریوم امکان بازدهی بومی ندارند، کاربران آنها با نگهداری هر واحد اتریوم استیک نشده -به دلیل تورم- سالانه متحمل ۴ درصد ضرر خواهند شد.

این ۴ درصد سود از طریق فرآیند لیکویید استیکینگ (Liquid Staking) در شبکه اتریوم به دست می‌آید؛ چرا که پس از بروزرسانی مرج اتریوم و تغییر الگوریتم اجماع به اثبات سهام، استیک کردن ETH در شبکه اتریوم با نرخ درصدی سالانه ۴ درصد امکان‌پذیر شد. در حالی که امروزه پروژه‌هایی مانند لیدو فایننس (Lido Finance) بر همین مبنا، امکان درآمدزایی از اتریوم‌های استیک شده را فراهم کرده‌اند، توسعه‌دهندگان بلست می‌گویند که هیچ شبکه لایه دوم دیگری نتوانسته همانند Blast بهترین روش بهره‌گیری از فرآیند استیکینگ اتریوم را ارائه کند.

در شبکه بلست، توسعه‌دهندگان به دنبال ایجاد روش درآمدزایی از طریق استیکینگ هستند؛ در حالی پروتکل بومی اتریوم از لیدو فایننس برای استیک کردن دارایی‌های کاربران استفاده می‌کند. به طور خلاصه، زمانی که اتریوم‌های خود را به بلست بریج می‌کنید، آنها در لیدو فایننس استیک می‌شوند و در ازای آنها، توکن‌های ریبیس (Rebase Tokens) دریافت می‌کنید؛ یعنی توکن‌هایی که بر اساس تغییر قیمت دارایی اصلی (که در اینجا اتریوم در لیدو فایننس است)، تعدادشان در کیف پول تغییر می‌کند. این یعنی تا زمانی اتر در شبکه بلست نگهداری شود، در ازای آن در قالب ETH سود دریافت خواهید کرد.

بریج Blast برای استییبل کوین‌ها چطور کار می‌کند؟

توسعه‌دهندگان بلست می‌گویند استیبل کوین‌های بریج شده به این شبکه نیز طی فرآیندی مشابه برای کاربران بازدهی خواهند داشت. پس انتقال دارایی به Blast، استیبل کوین‌های استیک شده در بلاکچین اصلی از پروتکل T-bill میکر دائو (MakerDAO) عبور کرده و کاربر در نهایت از شبکه بلست توکن USDB دریافت می‌کند. USDB یک دارایی با قابلیت اضافه شدن سود خودکار (Auto-Compounding) است، که نرخ سود سالانه ۵ درصد برای آن در نظر گرفته شده است. کاربران می‌توانند با بریج USDB از بلست به اتریوم (یا هر شبکه دیگری که از آن پشتیبانی می‌کند) استیبل کوین USDC دریافت کنند.

سازندگان بلست می‌گویند مدیریت سیستم بازدهی بومی پس از آغاز فعالیت سازمان خودگردان غیر متمرکز (DAO) این شبکه، در اختیار جامعه کاربری قرار خواهد گرفت؛ این یعنی در آینده، پروتکل‌های استیکینگ اتریوم و پروتکل‌های دارایی دنیای واقعی (RWA) را انتخاب خواهند کرد. به عبارتی دیگر، رای کاربران می‌تواند پروتکل‌های دیگر را با لیدو و میکردائو جایگزین کند.

ایردراپ توکن بلست چه زمانی انجام می‌شود؟

بلست در حال حاضر یک برنامه ایردراپ فعال دارد که فعلا در مرحله امتیازگیری (امتیاز بیشتر = شانس بیشتر برای دریافت ایردراپ) است. از طرف دیگر، شرکت در این برنامه ایردراپ برای عموم آزاد نیست و کاربران به یک کد ارجاع (Referral Code) نیاز خواهند داشت. هر چند به نظر می‌رسد پیدا کردن این کد در توییتر یا سایت‌های دیگر کار چندان دشواری نباشد.

پس از دریافت کد، می‌توانید به آدرس رسمی blast.io مراجعه کرده و در برنامه ایردراپ شرکت کنید. برای دریافت امتیاز بیشتر نیز می‌توانید کد خود را در اختیار کاربران دیگر قرار دهید و یا دارایی‌های خود را به شبکه بلست بریج کنید. بدیهی است که با انتقال دارایی بیشتر، قادر به دریافت امتیاز بیشتر خواهد بود که در نهایت شانس شما برای ایردراپ احتمالی BLAST را افزایش می‌دهد.

البته کاربران باید بدانند که در حال حاضر فقط بریج کردن دارایی به شبکه بلست امکان‌پذیر است. این یعنی دارایی واریز شده به شبکه Blast تا زمانی که فعالیت شبکه اصلی آن آغاز نشود، قابل برداشت نخواهد بود. در حال حاضر انتظار می‌رود شبکه اصلی در بازه زمانی فوریه تا مارس ۲۰۲۴ (بهمن ۱۴۰۲ تا فروردین ۱۴۰۳) فعال شود. امکان استفاده از امتیازهای جمع‌آوری شده نیز از می ‌۲۰۲۴ (اردیبهشت ۱۴۰۳) آغاز خواهد شد.

دارایی‌هایی که در دوران فعال بودن برنامه ایردراپ به شبکه بلست بریج می‌شوند، علاوه بر دریافت سود، امتیازهای کاربر را هم افزایش می‌دهند. جدول کاربرانی که بیشترین امتیاز را دریافت کردند نیز در وبسایت اصلی بلست قابل مشاهده است.

حواشی پیرامون شبکه بلست و ریسک‌های احتمالی استفاده از آن

اولین نگرانی در مورد شبکه Blast به عدم وجود زنجیره لایه دوم مربوط می‌شود. در حالی کمپین‌های تبلیغاتی بلست فرآیند بریج کردن به این شبکه را تبلیغ می‌کند، مقصد دارایی‌های ارسال شده صرفا یک قرارداد هوشمند است که توسط یک والت چند امضایی کنترل می‌شود. علاوه بر این، ساختار کیف پول مذکور به گونه‌ای است که دارایی‌ها با داشتن یا موافقت ۳ امضا، در دسترس (و احتمالا در معرض خطر) قرار می‌گیرند.

در حالی که این والت چند امضایی ۵ امضا دارد، بررسی‌های داده‌های آن‌چین نشان می‌دهند که ۴ امضا توسط یک کیف پول ایجاد شده است. این موضوع باعث شده نگرانی‌هایی در مورد احتمال کنترل شدن ۴ امضا توسط یک فرد یا گروه به وجود بیاید. در ضمن این شرایط یک نقطه شکست هم ایجاد می‌کند که با ریسک بالایی همراه است.

یکی دیگر از انتقادهایی که در مورد شبکه بلست وجود دارد، شباهت سیستم عضوگیری آن به طرح‌های هرمی است. البته برخی می‌گویند که این نوع سیستم در بسیاری از پروژه‌های دیگر هم مورد استفاده قرار گرفته و Blast کار جدیدی انجام نداده است. انتقاد دیگر، وابستگی استیکینگ اتریوم شبکه Blast به لیدو فایننس است که ریسک متمرکزسازی را وارد ماجرا می‌کند. تیم توسعه‌دهنده بلست وعده داده که کاربران بعدا قادر به تغییر پروتکل استیکینگ اتریوم خواهند بود، که البته این امکان فعلا اجرایی نشده است.

در پایان باید به توییت یکی از کارکنان شرکت پارادایم (یکی از سرمایه‌گذاران اصلی بلست) نیز اشاره کنیم که در آن، از نحوه عرضه و بازاریابی Blast و به ویژه از قفل شدن سپرده‌های کاربران و عرضه بریج، آن هم پیش از این که شبکه مین نت آن وجود داشته باشد، انتقاد شده بود.

آیا شبکه بلست واقعا بیشتری میزان سود را فراهم می‌کند؟

در شرایطی که رشد روزافزون حوزه کریپتو و سرمایه‌گذاران آن ادامه دارد، افراد زیادی به دنبال پروژه موفق بعدی هستند و به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های در حال توسعه علاقه نشان می‌دهند. شبکه بلست با سیستم بازدهی خاصی که توسعه داده، ادعا می‌کند سود استیکینگ کاربران خود را به حداکثر میزان ممکن خواهد رساند و به همین خاطر در جذب کاربران و سرمایه آن‌ها موفقیت قابل توجهی به دست آورده است. البته با توجه به این که شبکه اصلی بلست هنوز راه‌اندازی نشده و بدون حواشی نیست، قضاوت در مورد آن دشوار است.

برخی افراد می‌گویند پکمن (موسس اصلی شبکه بلست) همان‌طور که توانست بخش بزرگی از سهم بازار اپن سی را تصاحب کند، در رقابت با نام‌های بزرگی مانند آربیتروم و آپتیمیزم نیز می‌تواند موفق باشد. در هر صورت وضعیت Blast پس از عرضه شبکه اصلی آن در سال ۲۰۲۴ روشن‌تر خواهد بود.

شما چه نظری در مورد شبکه بلست دارید؟ آیا بلست نیز همانند بلر در تصاحب سهم بازار موفق عمل خواهد کرد؟