استیبل کوین الگوریتمی چیست؟ معرفی و انواع ارز پایدار الگوریتمی

بازار پرتلاطم ارزهای دیجیتال هر روز، با نوسانات پی‌درپی قیمت رمزارزها روبه‌رو است. بعضی از ارزهای دیجیتال گاهی تا دو رقم در طی یک روز اختلاف قیمت پیدا می‌کنند. در این میان، بسیاری از کاربران علاقه دارند که از این تلاطم‌ها در امان باشند؛ اما همچنان در بازار ارز دیجیتال نیز حضور داشته باشند. خوشبختانه برای این کاربران، نوعی ارز دیجیتال به نام استیبل کوین الگوریتمی ایجاد شده است که به‌عنوان یک پناهگاه در برابر نوسانات شدید قیمت عمل می‌کند. در حقیقت استیبل کوین‌، ارزش یک دارایی را به یک ماهیت خارجی مثل ارزهای فیات یا الگوریتم‌ها پیوند می‌دهد. اگر علاقه دارید با این ابتکار جالب در دنیای رمزارزها بیشتر آشنا شوید با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

استیبل کوین چیست؟

همان‌طور که در مقدمه اشاره کردیم، استیبل کوین یا ارز پایدار نوعی ارز دیجیتال محسوب می‌شود که برای درگیر نشدن با نوسانات قیمت، به یک ارز فیات یا دارایی دیگر مانند طلا پیوند خورده است. در واقع وابسته شدن این رمزارز به ارز فیات باعث می‌شود که استیبل کوین از نوسانات در امان بوده و یک قیمت پایدار را تجربه کند. با این شرایط به نظر می‌رسد که استیبل‌کوین‌ها هرگز دچار نوسان قیمت نمی‌شوند، اما بهتر است بدانید که این رمزارزها نیز دارای عوامل مؤثر تغییر قیمت مخصوص به خود هستند که بهتر است آن‌ها را به‌خوبی بشناسید.

استیبل‌کوین‌ها به‌طورکلی به دودسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند. در ادامه قصد داریم به مهم‌ترین نوع استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز، یعنی استیبل کوین الگوریتمی بپردازیم. این استیبل‌کوین‌ها دارای تفاوت‌های بنیادی با استیبل‌کوین‌های معمولی هستند که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

استیبل کوین الگوریتمی یا Algorithmic Stablecoin چیست؟

در این بخش به این سؤال می‌پردازیم که استیبل کوین الگوریتمی چیست؟ برای پاسخ به این سؤال بیایید از مفهوم الگوریتم شروع کنیم. شاید در ابتدا کلمه الگوریتم کمی مبهم به نظر برسد. اما به طور ساده، الگوریتم مجموعه‌ای از کدها است که دستورات لازم برای انجام یک فرایند را صادر می‌کنند. در دل الگوریتم‌ها سازوکاری تعریف شده است تا عملکرد فرایندها را به‌خوبی مدیریت کنند.

یک مثال واضح برای درک الگوریتم، تایم‌لاین اینستاگرام شماست. اینستاگرام دارای یک الگوریتم هوشمند برای تایم‌لاین صفحات کاربران است. این تایم‌لاین به این صورت کار می‌کند که پست‌های محبوب و پرمخاطب را در اولویت نمایش قرار می‌دهد.

در بازار ارز دیجیتال نیز، الگوریتم‌ها کدهای تعریف شده روی بلاکچین هستند که در مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند پایه‌ریزی شده‌اند. استیبل کوین الگوریتمی بر اساس همین الگوریتم‌ها کار می‌کند. در این ارزهای پایدار، الگوریتم‌ها عرضه و تقاضا را تنظیم کرده و جلوی نوسانات را می‌گیرند. استیبل کوین الگوریتمی معمولاً به دو توکن متکی است. یکی استیبل کوین و دیگری ارز دیجیتال که پشتوانه استیبل‌کوین‌ها است. در این میان، الگوریتم به‌عنوان رابط تنظیم‌کننده بین این دو عمل می‌کند.

نحوه عملکرد

در یک استیبل کوین الگوریتمی، الگوریتم نقش محوری را ایفا می‌کند. این الگوریتم‌ها با افزایش تقاضا برای خرید استیبل کوین الگوریتمی، عرضه را افزایش و با کاهش تقاضا برای خرید، مقدار عرضه را کاهش می‌دهند. این شرایط نشان می‌دهد که الگوریتم‌ها به‌خوبی می‌توانند به ثبات قیمت یک استیبل کوین کمک کنند.

طراحان استیبل کوین الگوریتمی برای کمک به پایداری قیمت استیبل‌کوین‌ها از مکانیسم‌های مختلفی کمک می‌گیرند. برخلاف اکثر استیبل‌کوین‌ها، در استیبل کوین الگوریتمی این مکانیسم‌ها در پروتکل نوشته می‌شوند و به‌صورت عمومی در بلاکچین برای مشاهده همه در دسترس هستند.

در استیبل کوین الگوریتمی، قرارداد هوشمند نقش ویژه‌ای دارد؛ اما تمام عملکرد این استیبل‌کوین‌ها به قرارداد هوشمند خلاصه نمی‌شود. قرارداد اوراکل با کمک به قراردادهای هوشمند کمک می‌کند تا این قراردادها با بیرون از بلاکچین رابطه داشته باشند. قراردادهای اوراکل می‌توانند قیمت یک استیبل کوین الگوریتمی را به دست بیاورند.

مزیت‌ها و معایب استیبل‌کوین‌های الگوریتمی

ابتکارهای مختلفی در بازار ارز دیجیتال خلق شده‌اند که برخی از آن‌ها با وجود مزایایی که داشتند، دارای کاستی‌ها و معایبی نیز بوده‌اند. استیبل‌کوین‌های الگوریتمی یکی از این پروژه‌های خلاقانه هستند که مزیت‌ها و معایب خاص خود را دارند. اگر بخواهیم از مزیت‌های استیبل کوین الگوریتمی شروع کنیم باید به تمرکززدایی ویژه آن‌ها اشاره کنیم. این استیبل‌کوین‌ها سیستم مالی پایه را به نحوی طراحی می‌کنند که نیاز به نظارت هیچ رگولاتوری روی فعالیت‌های کاربران نباشد. همچنین در استیبل کوین الگوریتمی به ارز فیزیکی نیاز نخواهید داشت.

از جمله معایب استیبل‌کوین‌های الگوریتمی نیز می‌توان به ساختار ضعیف آن‌ها اشاره کرد. همان‌طور که می‌دانید، استیبل کوین الگوریتمی به‌عنوان یک دارایی وثیقه نشده، بر اساس الگوریتم‌ها عمل می‌کند؛ بنابراین همیشه پایدار نیستند و ممکن است پیوند ایجاد شده بین آن‌ها و دلار آمریکا از بین برود. علاوه بر این، استیبل‌کوین‌های الگوریتمی برای عملکرد مناسب نیاز دارند تا همواره یک مقدار حداقلی تقاضا وجود داشته باشد. درصورتی‌که مقدار تقاضا از کف تعریف شده کمتر شود، سیستم سقوط می‌کند. نقطه‌ضعف دیگر این ارزهای به‌ظاهر پایدار، وابستگی آنها به کاربران مستقل سرمایه‌گذار است. هرگونه اشتباه محاسباتی این کاربران در مواقع بحرانی می‌تواند قیمت استیبل کوین الگوریتمی را کاهش دهد.

تفاوت استیبل کوین الگوریتمی با استیبل کوین معمولی

قیمت ارزهای دیجیتال بر اثر عوامل مختلفی همچون برنامه‌های دولتی، اخبار و حواشی و نیز عرضه و تقاضا، دچار نوسانات شدید می‌شود. نوعی از ارزهای دیجیتال به نام استیبل‌کوین‌ها، با کمک وابستگی و پیوند خوردن با یک ارز فیات یا دارایی خارجی، این نوسانات را کنترل کرده و قیمت پایداری را برای خود ایجاد می‌کند. استیبل کوین الگوریتمی، بر خلاف مدل‌های معمولی، به‌جای وابستگی به ارز فیات، به یک الگوریتم هوشمند متکی است که در جهت پایدار کردن قیمت تلاش می‌کند.

انواع استیبل‌کوین‌های الگوریتمی

در این بخش قصد داریم به معرفی انواع استیبل کوین الگوریتمی بپردازیم. هرکدام از انواع استیبل کوین الگوریتمی دارای عملکرد متفاوتی هستند و ساختار مخصوص به خود دارند.

Rebase

استیبل‌کوین‌های الگوریتمی تغییر پایه یا Rebase بر اساس تغییر در میزان عرضه، قیمت دارایی را کنترل می‌کنند. زمانی که قیمت یک استیبل کوین الگوریتمی بر اثر عوامل مختلف از یک مقدار تعریف شده (معمولاً ۱ دلار آمریکا) کمتر می‌شود، الگوریتم آن با کاهش عرضه، جلوی کاهش بیشتر قیمت را می‌گیرد. همچنین زمانی که قیمت افزایش پیدا می‌کند، الگوریتم، مقدار عرضه را افزایش می‌دهد.

Seigniorage

در این نوع استیبل‌کوین‌های الگوریتمی از فرایند چند توکنی کمک گرفته شده است. برای این کار، یک کوین به‌عنوان ارز دیجیتال با قیمت پایدار و ثابت در نظر گرفته می‌شود و کوین‌های دیگر باهدف پایداری و ثبات کوین اولی ایجاد می‌شوند.

fractional

استیبل کوین الگوریتمی کسری یا fractional یکی از محبوب‌ترین مدل‌ها است. این استیبل‌کوین‌ها با ترکیب بهترین مکانیسم‌ها از استیبل‌کوین‌های بدون وثیقه خالص و همتاهای وثیقه شده آن‌ها، تلاش می‌کنند تا پیوند خود را حفظ کنند. استیبل کوین الگوریتمی فراکس فایننس (Frax Finance) یک نمونه موفق از این نوع است.

آشنایی با ۵ استیبل کوین معروف الگوریتمی

آشنایی با بهترین استیبل‌کوین‌ها کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری به خریدوفروش این ارزهای پایدار بپردازیم. این آگاهی کمک می‌کند بتوانیم با خطراتی که با معاملات استیبل‌کوین‌های الگوریتمی مرتبط است به‌خوبی آشنا شویم. برای مثال، در یک برهه زمانی، استیبل کوین الگوریتمی ترا یو اس دی (TerraUSD) از نظر ارزش بازار در رتبه سوم قرار داشت. اما این جایگاه در مدت‌زمان کمی به ۳۰ سنت کاهش پیدا کرد. این کاهش قیمت باعث شد تا تردیدهای زیادی درباره ارزش استیبل‌کوین‌ها به وجود بیاید. در ادامه قصد داریم به معرفی پنج استیبل کوین الگوریتمی معروف بپردازیم که هنوز دارای ارزش و محبوبیت هستند.

دای (DAI)

نخستین استیبل کوین الگوریتمی محبوب و معروف، ارز دیجیتال دای است. این استیبل کوین مبتنی بر بلاکچین اتریوم (Ethereum) است که توسط پروتکل میکر (Maker) و سازمان غیرمتمرکز و مستقل MakerDAO حمایت می‌شود.

DAI یک استیبل کوین الگوریتمی خودکار و غیرمتمرکز است. منعطف بودن قیمت دای در برابر دلار آمریکا یک مزیت مهم برای کاربران محسوب می‌شود. درعین‌حال دای دارای یک پشتوانه وثیقه‌ای است که ترکیبی از ارزهای دیجیتال مختلف را ارائه می‌دهد.

فراکس (Frax)

استیبل کوین الگوریتمی محبوب، فراکس است. این ارز پایدار می‌تواند عملکرد بهتری نسبت به ترا یو اس دی داشته باشد. در واقع پروتکل فراکس یکی از اولین فرایندها و سیستم‌های استیبل کوین الگوریتمی است. این ارز دیجیتال منبع‌باز بوده و بدون مجوز عمل می‌کند؛ بنابراین به طور کامل در بلاک چین اتریوم در دسترس است.

هدف اصلی پروتکل فراکس به طور ویژه روی ایجاد یک استیبل کوین کاملا غیرمتمرکز، الگوریتمی و مقیاس‌پذیر متمرکز است. فراکس به‌عنوان یکی از برترین استیبل‌کوین‌های الگوریتمی، مشتاقانه منتظر ارائه خدمات به سیستم مالی غیرمتمرکز دیفای (DeFi) است. این ارز دیجیتال می‌تواند خدمات مختلفی همچون استیکینگ و بازخرید استیبل کوین را ارائه دهد. نکته جالب این است که فراکس از دو دارایی پایدار مختلف مانند استیبل کوین Frax و توکن Frax Shares استفاده می‌کند.

آمپلفورث (Ampleforth)

یکی از بهترین استیبل کوین ها، آمپلفورث است. این ارز دیجیتال مبتنی بر اتریوم است که از مدل مقررات عرضه در گردش از طریق تنظیمات در الگوریتم‌ها پیروی می‌کند. آمپلفورث برای خدمت به‌عنوان پول پایه در اقتصاد غیرمتمرکز مدرن طراحی شده است.

می‌توانید Ampleforth را به‌عنوان یکی از استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز کامل در نظر بگیرید که از عرضه انعطاف‌پذیر برای حفظ ثبات قیمت استفاده می‌کند. مکانیسم Rebasing به تنظیمات منظم در عرضه استیبل کوین Ampleforth کمک می‌کند؛ بنابراین می‌تواند ثبات قیمت را در مقایسه با ارز‌های دیجیتال با عرضه ثابت تضمین کند.

امپتی ست دلار (Empty Set Dollar)

امپتی ست دلار یا ESD، نمونه قابل‌توجه دیگری در میان استیبل‌کوین‌های الگوریتمی برتر است که ترکیبی از مزایای متعدد را ارائه می‌دهد. ESD ترکیبی از مکانیسم‌های پروتکل جدید، ترکیب‌پذیری و غیرمتمرکز بودن را ارائه می‌دهد؛ به همین دلیل یک استیبل کوین بسیار مؤثر برای رقابت در میان استیبل‌کوین‌های الگوریتمی بخش DeFi است. این ارز دیجیتال پایدار، یک استیبل کوین غیرمتمرکز و اوراکل گرا است.

پول اینترنتی جادویی (Magic Internet Money)

یکی دیگر از استیبل‌کوین‌های الگوریتمی که باید امتحان کنید، Magic internet Money است. این استیبل کوین الگوریتمی معروف را می‌توانید در صرافی‌های معتبری همچون Uniswap، PancakeSwap و Curve Finance خرید و فروش کنید. این پلتفرم از جمله انواع رمزارز محسوب می‌شود که به کاربران امکان می‌دهد، دارایی‌های دارای بهره خود را در Magic Internet Money سپرده‌گذاری کنند و از آن به‌عنوان وثیقه برای استیبل کوین استفاده کنند.

آینده استیبل‌کوین‌های الگوریتمی

درحالی‌که استیبل‌کوین‌های الگوریتمی از نظر تئوری بسیار قوی و عالی به نظر می‌رسند، قبل از اینکه به‌عنوان دارایی‌های پایدار در بازار ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار گیرند، راه درازی برای پیشرفت و محبوبیت در پیش دارند.

تا زمان انتشار این مقاله هنوز هیچ استیبل کوین الگوریتمی نتوانسته به پایداری و ثبات ویژه دست پیدا کند. این شرایط باعث شده تا زمینه برای معامله‌گران آربیتراژ سوداگرانه بیشتر فراهم شود. بااین‌حال، استیبل کوین الگوریتمی به‌عنوان یک ایده جدید، زمینه‌های مناسبی برای نوآوری فراهم کرده است. امروزه گروهی از متخصصین دائماً در تلاش هستند تا نوآوری‌های بیشتری در زمینه استیبل‌کوین‌های الگوریتمی ایجاد کنند.

بهتر است بدانید که استیبل کوین الگوریتمی بیش از هر ارز دیجیتال دیگری، بزرگ‌ترین تهدید برای سیستم‌های پولی مبتنی بر فیات دولتی است. این ارزهای پایداربا ویژگی‌های مقاومی که دارد، خطر بزرگ‌تری نسبت به همتایان غیر الگوریتمی خود هستند. به همین دلیل، قانون‌گذاران توجه خود را به استیبل‌کوین‌های الگوریتمی معطوف کرده‌اند.

برای مثال، در ماه مه ۲۰۲۲، جانت یلن (Janet Yellen)، وزیر خزانه‌داری آمریکا، خواستار تصویب قانون استیبل کوین الگوریتمی به‌صورت فوری شد. در این شرایط، سقوط UST Terra نیز به‌عنوان یک بحران در بازار استیبل‌کوین‌های الگوریتمی باعث شد تا نگرانی‌ها و تردید‌ها در این بازار افزایش پیدا کند. برخی از کاربران برای استیبل‌کوین‌ها آینده‌ای متصور نیستند؛ اما برخی دیگر با اشاره به نوآوری‌های جدید، همچنان آینده روشنی برای آن متصورند. شما درباره آینده بازار این رمز ارزها چطور فکر می‌کنید؟