سرمایه گذار فرشته چیست؟ چطور Angel Investor برای سرمایه گذاری پیدا کنیم؟
عبارت سرمایه گذار فرشته در نگاه اول ممکن است کمی عجیب‌وغریب به نظر برسد، اما در باطن این گونه نیست. یک وکیل، پزشک یا هر فرد عادی دیگری که در اطراف شما زندگی می‌کند، می‌تواند یکی از فرشتگان سرمایه‌گذار باشد. پس منتظر میلیونرهای سرشناس یا افراد مرموز ثروتمند بی‌نام‌ونشان نباشید!
سرمایه گذار فرشته بودجه مورد نیاز شرکت‌های استارت‌آپی را فراهم کرده و در ازای آن مالک بخشی از سهام شرکت می‌شود. این افراد معمولا با تجربه و اطلاعاتی که دارند، بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری را شناسایی می‌کنند. در ادامه به طور کامل با مفهوم سرمایه گذار فرشته یا angel investor آشنا خواهیم شد.
سرمایه گذار فرشته کیست؟
سرمایه گذار فرشته (angel investor) یا سرمایه‌گذار نیک‌اندیش، فرد یا گروهی از مردم هستند که روی استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند. این افراد به خوبی با مفهوم سرمایه‌گذاری آشنا بوده و به همین دلیل معمولاً فرایند سرمایه‌گذاری آن‌ها با نتایج موفقیت‌آمیزی همراه خواهد بود.
معمولاً سرمایه گذار فرشته مبلغی را به عنوان سرمایه اولیه در اختیار استارت‌آپ‌ها قرار داده و سپس در ازای آن، مالک بخشی از سهام یک کسب‌وکار می‌شود. البته این مالکیت هیچ دخالتی در مدیریت کسب‌وکار مورد نظر ندارد. افرادی که تحت عنوان سرمایه گذار فرشته شناخته می‌شوند، فقط در بخش مالی شرکت سهیم بوده و درباره نحوه مدیریت امور و فرایندهای مربوط به آن دخالتی ندارند.
angel investor در بسیاری از مواقع مانند یک فرشته نجات برای شرکت‌های نوپا ظاهر می‌شود. این افراد در حد توان خود به کسب‌وکار موردنظر کمک کرده و تجربیات مفید خود را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند. سرمایه گذار فرشته با سرمایه شخصی خود وارد عمل می‌شود، پس نوع فعالیت آن‌ها سرمایه گذاری خطرپذیر نیست. ضمن اینکه در برخی مواقع ممکن است تنها برای یک معامله یا یک پروژه، با تیم موردنظر همراه شوند.
تاریخچه مفهوم سرمایه گذار فرشته
سرمایه گذار فرشته تحت عناوین دیگری مثل سرمایه‌گذار غیررسمی، سرمایه‌گذار شخصی، سرمایه‌گذار اولیه، فرشتگان بیزینس و… نیز شناخته می‌شود. واژه فرشته اولین بار توسط افرادی که در برگزاری تئاتر برادوی و محصولات آن دچار مشکل مالی شده بودند استفاده شد. در آن زمان گروهی از ثروتمندان تصمیم گرفتند از سرمایه شخصی خود برای پیشبرد تولیدات تئاتر برادوی هزینه کنند. بعدها این افراد با نام فرشته معروف شدند. اما اصطلاح سرمایه گذار فرشته برای اولین بار توسط فردی به نام ویلیام وتزل (William Wetzel) استفاده شد. او به عنوان بنیان‌گذار مرکز تحقیقات سرمایه‌گذاری در دانشگاه نیوهمپشایر، مشغول انجام پژوهشی درباره روش جمع‌آوری سرمایه توسط افراد کارآفرین بود که به داستان ثروتمندان و فرشتگان نجات تئاتر برادوی برخورد کرد.
مبلغی که سرمایه‌گذاران فرشته در سال ۲۰۱۰ وارد بازار آمریکا کردند، چیزی حدود ۲۰ میلیارد دلار بود. این مبلغ برای فعالیت ۶۱ هزار کسب‌وکار نوپا سرمایه‌گذاری شد. تعداد افرادی که تحت عنوان فرشتگان سرمایه‌گذار در آمریکا مشغول پشتیبانی از شرکت‌های نوپا هستند در سال ۲۰۰۷ قریب به ۲۸۵ هزار نفر می‌رسید که این موضوع نشان‌دهنده اهمیت حمایت از کسب‌وکارهای جدید در فرهنگ آن‌ها است.
ویژگی سرمایه گذار فرشته
سرمایه‌گذاران فرشته می‌توانند سرمایه گذاری جمعی یا فردی، روی یک پروژه یا استارت‌آپ داشته باشند. محدودیتی برای تعداد آن‌ها وجود نخواهد داشت. اما آنچه حائز اهمیت است، اعتبارشان است. یک سرمایه گذار فرشته باید فردی معتبر و قابل اعتماد باشد. کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC)، عنوان سرمایه‌گذار معتبر را به فردی می‌دهد که یکی از ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- ارزش دارایی‌های او یک میلیون دلار یا بیشتر باشد.
- حداقل مبلغ ۲۰۰ هزار دلار در دو سال گذشته درآمد داشته باشد.
- درآمد مشترک او با همسرش به ۳۰۰ هزار دلار برسد.
توجه داشته باشید که یک سرمایه‌گذار معتبر، لزوماً نباید سرمایه گذار فرشته هم باشد.
وظایف فرشتگان سرمایه‌گذار چیست؟
angel investor معمولا به افراد بازنشسته‌ای گفته می‌شود که سرمایه و تجارب خود را در زمینه‌های مختلف در اختیار نیروهای جوان و تازه‌نفس قرار می‌دهند. سرمایه‌گذار فرشته می‌تواند در بخش‌های مختلف یک بیزینس مثل جذب نیرو، یافتن استراتژی مناسب، تصمیم‌گیری‌های مهم، امور مالی، رقابت با شرکت‌های معروف و… به تیم نوپای مشاوره دهد.
سرمایه‌گذاران فرشته معمولا افرادی هستند که روابط اجتماعی و کاری عمیقی داشته و یک بیزینس را به شرکت‌ها و سازمان‌های مهم آن حوزه ربط می‌دهند. آن‌ها در نقطه مقابل سرمایه‌گذاران خطرپذیر قرار دارند که با دارایی موجود در صندوق سرمایه‌گذاری وارد عمل می‌شوند. یک angel investor از دارایی‌های شخصی خود مایه می‌گذارد و کسب‌وکارهای نوپا و نیروهای جوان آن‌ها را در مسیر رسیدن به موفقیت همراهی می‌کند.
مقایسه سرمایه گذار فرشته با سرمایه گذار ریسک پذیر
سرمایه گذار فرشته و سرمایه گذار ریسک‌پذیر؛ هر دو افرادی هستند که روی یک شرکت استارتاپی یا نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما این دو از نظر کارکرد، میزان سرمایه و مشارکت تفاوتی‌هایی دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- سرمایه گذار فرشته یک فرد حقیقیست که با سرمایه و نقدینگی شخصی خود روی در شرکت سرمایه‌گذاری می‌کند؛ اما سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر با پول مردم و سایر افراد، بخشی از سهام یک شرکت را خریداری می‌کند.
- حدوداً بودجه سرمایه‌گذار فرشته بین ۲۵ تا ۱۰۰ هزار دلار است؛ در حالی که این برای سرمایه‌گذار ریسک پذیر به طور میانگین ۷ میلیون دلار است.
- سرمایه‌گذار فرشته مسئولیتی برای حمایت معنوی ندارد و تنها در صورت رضایت طرفین مکان ارائه مشاوره دارد؛ اما سرمایه‌گذار خطرپذیر با استفاده از روابط خود برای عملکرد بهتر شرکت دخالت می‌کند.
- سرمایه گذار خطرپذیر معمولا علاقه بیشتری به مشارکت در مدیریت شرکت نسبت به سرمایه‌گذار فرشته دارد.
مزایای همکاری با سرمایه گذار فرشته
اگر سود مالی و منافع مشترک سرمایه‌گذاران فرشته و کارآفرینان جوان را نادیده بگیریم، همکاری با angel investor مزایای دیگری هم خواهد داشت. زیرا یک سرمایه‌گذار فرشته قصد دارد با سرمایه خود در زمینه‌ای که احتمالا از تجربه و تخصص کافی برخوردار است، یک سرمایه‌گذاری ایمن و پرسود انجام دهد. پس یک همکاری برد-برد بین کارآفرین و سرمایه‌گذار شکل خواهد گرفت که مزایای آن عبارت‌اند از:
حذف بروکراسی اداری
سرمایه گذار فرشته ماهیتی جدا از نهادها و سازمان‌های رسمی داشته و همکاری با آن‌ها نیازی به طی کردن روند اداری و کاغذبازی‌های مرتبط با آن را ندارد. مشارکت با این افراد حتی از فرایند دریافت وام‌های بانکی نیز سریع‌تر اتفاق می‌افتد. پس بدون اتلاف وقت در سازمان‌های اداری مختلف برای دریافت سرمایه اولیه، وارد یک مشارکت ایمن، بدون محدودیت و پرسود خواهید شد.
بهره‌مندی از تخصص، تجربه، سرمایه و ارتباطات قوی
همکاری با سرمایه گذار فرشته از چند وجه مختلف پرسود و مفید است. زیرا علاوه بر اینکه بودجه مورد نیاز شرکت شما را تامین می‌کند، تخصص و تجربه خود را نیز به عنوان فردی ریش‌سفید در اختیارتان قرار خواهد داد. ضمن اینکه این افراد معمولا از ارتباطات قوی و گسترده با سازمان‌های رسمی و نهادهای اقتصادی برخوردار هستند و می‌توانند ارتباطات شرکت شما را نیز گسترش دهند.
حذف نگرانی‌های مربوط به بدهی
زمانی که شما از طریق وام‌های بانکی یا قرض‌های کلان کسب‌وکاری را راه‌اندازی می‌کنید، در تمام طول فعالیت خود نگران پرداخت بدهی و اقساط وام‌های خود خواهید بود. این نگرانی ممکن است روی روند فعالیت شرکت شما تاثیر منفی داشته باشد. در صورتی که هنگام همکاری با سرمایه گذار فرشته، دیگر از پرداخت قسط خبری نیست. فرد بنیان‌گذار درصد معقولی از سهام شرکت را به سرمایه‌گذار واگذار کرده و با خیالی آسوده و فراغ خاطر ادامه مسیر را طی می‌کند.
معایب همکاری با سرمایه گذار فرشته
شما همیشه به عنوان یک کارآفرین جوان و تازه‌نفس برای جذب سرمایه، باید تمام جوانب امر را بسنجید. با نگاهی کوتاه به استارت‌آپ‌ها و بیزینس‌های نوپای اطراف خود متوجه می‌شوید که در موارد بسیار کمی با سرمایه گذار فرشته همکاری کرده‌اند. در این شرایط این سؤال مطرح می‌شود که آیا همه بیزینس‌های تازه‌تاسیس باید به سراغ سرمایه‌گذاران فرشته بروند؟ با بررسی معایب همکاری با angel investor پاسخ سوالات خود را خواهید یافت.
محدودیت سرمایه
سرمایه‌گذاران فرشته نسبت به سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر، سهام کم‌تری از کارآفرینان دریافت می‌کنند. به همین دلیل بودجه و سرمایه آن‌ها نیز نسبتا محدودتر است. به عبارتی اگر یک کسب‌وکار پس از مدتی فعالیت به موفقیت و سود مورد نظر نرسد، ممکن است با محدودیت‌هایی مثل کمبود بودجه مواجه شود. زیرا دیگر خبری از شارژ و کمک مالی مجدد از سوی سرمایه گذار فرشته نخواهد بود.
انتظارات بیش از حد
سرمایه‌گذاران فرشته معمولا انتظار نتایج مثبتی از سرمایه‌گذاری خود دارند. به عبارتی منتظر کسب سودهای کلان از سوی شرکت موردنظر هستند. این انتظارات بیش از حد ممکن است فشار زیادی روی کارآفرینان وارد کرده و نحوه عملکرد آن‌ها تحت تأثیر قرار دهد.
کنترل شرکت
سرمایه گذار فرشته شریک کارآفرین نیست. پس نباید در مدیریت شرکت و تصمیم‌گیری‌های مهم آن دخالت کند. اما متاسفانه در برخی مواقع شاهد دخالت بیش از حد angel investor در امور شرکت هستیم. طوری که توقع دارند به‌واسطه سرمایه‌ای که وارد کار کرده‌اند، کنترل کامل شرکت را بر عهده گیرند که این موضوع نیز می‌تواند عملکرد یک کسب‌وکار را خدشه‌دار کند.
چگونه یک angel investor برای سرمایه گذاری پیدا کنیم؟
ممکن است یافتن فرشتگان سرمایه‌گذار برای استارت‌آپ‌های مختلف تبدیل به یک چالش بزرگ شود. اما آگاهی از منابع اصلی و شبکه‌های سرمایه‌گذاری بزرگ می‌تواند این امر را ساده کند. شبکه‌های سرمایه‌گذاری بزرگ بستری مناسب برای یافتن angel investor است تا با سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و باتجربه آشنا شویم. ضمن اینکه کسب‌وکارهای تازه‌نفس نیز از این طریق می‌توانند سرمایه‌گذار موردنظر خود را پیدا کنند. این منابع عبارت‌اند از:
- انجمن سرمایه فرشتگان (ACA): بزرگ‌ترین شبکه در آمریکای شمالی با بیش از ۱۵ هزار عضو فعال
- انجمن فرشتگان (TAF): گروه سرمایه‌گذاران خصوصی با بیش از ۸۰ عضو فعال
- شبکه سرمایه‌گذاران فرشته (AIN): شبکه آنلاین جهانی با بیش از ۳۰ هزار سرمایه‌گذار معتبر
angel investor، فرشته نجات شرکت‌های نوپا
همان طور که از نام سرمایه گذار فرشته مشخص است، مانند یک فرشته به استارتاپ نوپا کمک می‌کند و بسیاری از فرایندهای مربوط به روابط را برای شرکت نوپا تسهیل می‌بخشد. تجربه کافی سرمایه‌گذاران فرشته، ریسک‌پذیری بالا و توانایی منتورینگ این افراد باعث شده تا به یکی از جذابترین انواع سرمایه‌گذاری تبدیل شود. شما چه تجربه‌ای از حضور سرمایه‌گذاران فرشته در کسب‌و‌کارتان دارید؟
