آشنایی با شبکه پولکادات، معرفی کامل معماری بلاکچین polkadot

شبکه پولکادات که توسط بنیاد وب ۳ به صورت متن‌باز ایجاد شده، امکان انتقال انواع داده‌ها و اطلاعات را بین بلاکچین‌های مختلف به‌صورت مقیاس‌پذیر فراهم می‌کند. بلاکچین‌های مختلف در پروتکل پولکادات، به صورت موازی با یکدیگر کار می‌کنند و همین ویژگی باعث هم افزایی نقاط قوت و کاهش نقاط ضعف بلاکچین‌ها می‌شود.

با نوآوری‌هایی که شبکه Polkadot ارائه داده به نظر می‌رسد راه حل مناسبی برای مشکلات مقیاس‌پذیری و تعامل‌پذیری بلاکچین خواهد بود. در این مطلب قرار است با نحوه کار این شبکه و کاربردهای ارز DOT در ساخت زنجیره‌های موازی آشنا شویم.

آشنایی با شبکه پولکادات

ما در دنیایی متمرکز زندگی می‌کنیم که کنترل زیادی روی داده‌ها وجود دارد و حریم خصوصی چندان رعایت نمی‌شود. برای مثال برای اینکه شما بتوانید از خدمات یک شرکت یا موسسه استفاده کنید باید اطلاعات خود را در فرم‌هایی که آن‌ها آماده کرده‌اند وارد کنید. ارزش اطلاعاتی که شما در اختیار این شرکت‌ها می‌گذارید بیشتر از چیزی است که فکرش را بکنید. به همین دلیل فناوری‌های جدیدی مثلا بلاکچین طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند؛ زیرا در آن‌ها خبری از کنترل داده‌ها و از بین بردن حریم‌خصوصی افراد نیست.

اما در اغلب موارد یک بلاکچین به تنهایی نمی‌تواند همه مشکلات موجود را حل کند و نیاز به همکاری بلاکچین‌های مختلف است. شبکه پولکادات یک راه ارتباطی برای انواع شبکه‌های بلاکچینی مختلف با یکدیگر است. پولکادات به بلاکچین‌ها این اجازه را می‌دهد تا به‌طور یکپارچه با یکدیگر ارتباط داشته باشند. در واقع این شبکه بلاکچینی یک بازار غیر متمرکز به وجود می‌آورد و با گردآوری مزیت‌های هر شبکه بلاکچینی در کنار هم به شکلی منصفانه به کاربران خدمات و سرویس ارائه می‌دهد.

مهم‌ترین هدف شبکه پولکادات این است که امکان ارسال هر نوع داده‌ای را میان بلاکچین‌های مختلف فراهم کند تا بلاکچین در دنیای واقعی کاربرد بیشتری داشته باشد.

معماری بلاکچین Polkadot

شبکه پولکادات یک بلاکچین گواه اثبات سهام با قابلیت فراهم سازی همکاری بین بلاکچین‌های مختلف است. هسته اصلی معماری شبکه dot از اجزای مختلفی تشکیل شده است. از جمله این موارد عبارت است از:

رله چین (RelayChain): زنجیره رله ستون فقرات شبکه پولکادات است و مرکز اصلی ارتباط پاراچین‌ است. اعتبار سنج‌ها در زنجیره رله، بلوک‌ها را از تمام پاراچین‌ها می‌پذیرند و به این شکل امنیت در سراسر شبکه تامین می‌شود.

 پاراچین (parachains): پاراچین‌ها بلاکچین‌های مستقلی هستند که در زنجیره رله اجرا می‌شوند و ویژگی‌های خاص را برای شبکه فراهم می‌کنند و هر پاراچین یک هدف تخصصی را در شبکه انجام می‌دهد. پاراچین‌ها همچنین از یک مدل امنیتی مشترک ارائه شده توسط زنجیره رله بهره خواهند برد که امنیت آنها را را برابر حملات احتمالی تا ۵۱ درصد افزایش می‌دهد.

پاراتردها (parathreads): پاراتردها پاراچین‌هایی هستند که به وسیله مدل پرداخت در حین استفاده (pay-as-you-go) به بلاکچین‌ها اجازه می‌دهند تا در صورت نیاز به طور موقت به شبکه وصل شوند. زیرا ممکن است برخی از پروژه‌ها به اتصال مستمر به شبکه نیاز نداشته باشند.

پل‌ها (bridges): در شبکه پولکادات پاراچین‌ها و شبکه‌های خارجی از طریق پل بلاکچین با یکدیگر همکاری می‌کنند تا بتوانند اطلاعات مربوط به بلاک‌چین‌ها را با یکدیگر رد و بدل کنند.

ویژگی‌های شبکه پولکادات 

polkadot به دلیل ویژگی‌های زیادی که دارد توانسته است در دنیای کریپتوکارنسی توجه کاربران زیادی را به خود جلب کند. مهم‌ترین ویژگی‌های پولکادات عبارتند از:

مقیاس پذیری

بلاکچین‌های ایزوله، تنها می‌توانند حجم محدودی از ترافیک را پردازش کنند که این امر منجر به شلوغی شبکه می‌شود. پولکادات برای حل مشکل مقیاس‌ پذیری از شاردینگ استفاده می‌کند. شاردینگ به معنی تقسیم کردن یک پردازش بزرگ به پرداش کوچک‌تر است. از آنجایی که پولکادات یک شبکه چند زنجیره‌ای است، می‌تواند بسیاری از تراکنش‌ها را در چندین زنجیره به صورت موازی پردازش کند و بر مشکلات موجود در شبکه‌های قدیمی که تراکنش‌ها را به ترتیب پردازش می‌کنند، غلبه کند. این قدرت پردازش موازی، مقیاس پذیری را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد، بنابراین شرایط مناسبی را برای افزایش پذیرش و رشد در آینده ایجاد می‌کند.

ارتقا بدون نیاز به فورک

همانطور که نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های مختلف به مرور زمان بروزرسانی شده و امکانات مختلفی به آن‌ها اضافه می‌شود، شبکه‌های بلاکچینی هم به همین صورت نیاز به بروزرسانی‌های پی‌در‌پی دارند. منتهی برای بروزرسانی بلاکچین‌ها نیاز به فورک است و برای همین این روند به سختی انجام می‌شود. مثل هاردفورک بیت کوین و جدایی بیت کوین کش از آن. اما خوشبختانه خبری از بروزرسانی‌های پر چالش و سخت در شبکه بلاکچین پولکادات نیست و به راحتی این کار انجام می‌شود.

در شبکه پولکادات برای آپدیت و بروزرسانی هیچ نیازی به فورک وجود ندارد و از آن‌جا که سیستم مدیریتی شفافی دارد، می‌تواند آپدیت‌های خود را به راحتی انجام دهد. با این ویژگی چه پروژه‌هایی که الان در بستر شبکه پولکادات هستند و چه برنامه‌هایی که قرار است در آینده مبتنی بر این شبکه پیش بروند، همگام با فناوری روز خواهند بود. پولکادات با کم کردن ریسک هارد فورک، بسیاری از شرکت‌ها را متمایل می‌کند که به دنیای بلاکچین قدم بگذارند و فعالیت‌شان را در این زمینه هم شروع کنند.

مبتنی بر جامعه بودن

شبکه پولکادات شبکه‌ای مبتنی بر جامعه است یعنی تمام کسانی که رمز ارز دات را دارند می‌توانند در خصوص تغییراتی که قرار است در این شبکه به وجود بیاید، تصمیم‌گیری کنند. در واقع همه افراد امکان مدیریت این شبکه را دارند و می‌توانند حتی پیشنهاداتی برای تغییر پولکادات هم بدهند. اگر شما بخشی از جامعه پولکادات هستید، امکان انتخاب شورا را دارید تا این افراد نماینده‌ای برای اعضای غیر فعال جامعه بلاکچین پولکادات باشند.

سفارشی سازی بلاکچین‌های موجود

همان‌طور که قبل‌تر اشاره کردیم در برخی پروژه‌ها یک بلاکچین جوابگوی تمام نیازها و اهداف نیست. پولکادات به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد با استفاده از فریم ورک Substrate زنجیره‌های خود را سفارشی‌سازی و با توجه به نیاز خود بهینه کنند

Kusama و Substrate چه ارتباطی با پولکادات دارند؟

 نسخه اولیه پولکادات در واقع Kusama بود که بدون بازبینی خاصی منتشر شد. این نسخه محلی مناسب برای توسعه‌دهنده‌های Parachain هست تا در آن ایده‌هایی که دارند را آزمایش و بررسی کرده و در صورت مثبت بودن آزمایش آن‌ها را در شبکه بلاکچینی پولکادات وارد کنند. فعالیت این شبکه خطری برای پولکادات ندارد؛ چرا که توسط عده‌ای از هواداران خود مدیریت شده و به صورت کاملا مستقل فعالیت دارد.

شبکه Kusama روی Substrate ساخته شده است. به وسیله چارچوب Substrate امکان ایجاد بلاکچین سفارشی وجود دارد. در Substrate قالب‌های مختلفی را می‌بینید که اهداف متفاوتی را دنبال می‌کنند. اگر از این چارچوب استفاده شود، توسعه شبکه بلاکچینی اختصاصی دیگر کاری زمان بر و خسته‌کننده نخواهد بود. با این چارچوب می‌توان به تمامی نیازهای بازار پاسخ داده و بلاکچینی‌های مبتنی بر Substrate فرصت‌های زیادی برای پیشرفت دارند. در این چارچوب ابزاری به نام Cumulus نیز وجود دارد که از آن برای اتصال یک شبکه بلاکچینی به دیگر شبکه‌های بلاکچینی در عین امنیت کامل استفاده می‌شود.

نقش ارز دیجیتال دات در شبکه پولکادات

ارز دات با نماد اختصاری DOT، توکن بومی شبکه پولکادات است. این توکن برای برای ایمن سازی شبکه، تأیید تراکنش‌ها، حاکمیت و تصمیم گیری در شبکه استفاده می‌شود. به عنوان مثال دارندگان دات می‌توانند در مورد تغییر در هزینه‌‌های شبکه و پاراچین‌های اضافی رای دهند. در زمان نگارش این مقاله (۱۰ جولای ۲۰۲۳) دات رتبه ۱۳ بازار را به خود اختصاص داده است.

نقش دات در شبکه

بلاکچین Polkadot یک سیستم حکومتی پیچیده دارد که در آن همه دارندگان دات حق رای دارند و به محافظت از آن کمک می‌کنند. برای تامین امنیت و کارایی شبکه پولکادات، مشارکت‌کنندگان دارای چهار نقش اصلی زیر هستند:

• Nominators: مسئول ایمن‌سازی شبکه هستند و اعتبار سنجی‌های لازم را انجام می‌دهند.
• Validators: مهر و موم کردن بلاک‌های شبکه را برعهده دارد.
• Classifiers: مسئول حفظ بلاک‌ها و اطلاعات لازم برای ایجاد بلاک‌های شبکه جدید هستند.
• Fishers: مسئولیت یافتن رفتارهای مخرب احتمالی در شبکه را برعهده دارند.

این سیستم به همه اعتبارسنج‌ها بدون توجه به نوع مشارکت آنها، پاداش‌های اعتبار سنجی را به طور مساوی پرداخت می‌کند و پس از کسر پرداخت اعتبارسنجی، جوایز مشارکت به طور متناسب بین همه شرکت‌کنندگان توزیع می‌شود.

استخراج دات

بلاکچین Polkadot از گواه اثبات کار (PoW) تبعیت نمی‌کند و مبتنی بر الگوریتم PoS یا همان گواه اثبات سهام است. به همین دلیل استخراج polkadot ممکن نیست و رمزارز دات را نمی‌توان مشابه سایر رمزارزها به روش سنتی استخراج کرد.

اما از طریق استیک کردن می‌توان ارز دات به دست آورد. در استیک ارز دیجیتال کاربران بخشی از دارایی خود را برای پشتیبانی از بلاکچین و تایید تراکنش‌ها در شبکه قفل می‌کنند.در شبکه‌های PoS امنیت شبکه به میزان سرمایه قفل‌شده بستگی دارد. هرچه سرمایه بیشتر قفل شود، احتمال حمله به شبکه به میزان قابل توجهی کم می‌شود. زیرا سازماندهی حمله‌ای که بتواند موفقیت آمیز باشد برای عوامل مخرب، سخت‌تر خواهد بود. فرآیند قفل کردن توکن‌ها روی زنجیره را استیکینگ می‌گویند.

شبکه پولکادات، انقلابی در حوزه اینترنت نسل ۳

بسیاری از کارشناسان، وب ۲ را به دلیل متمرکز بودن بیش از حد، نقد می‌کنند و ادعا دارند که وب ۲ راه را برای نظارت بیشتر، افزایش نقض امنیت، کاهش حریم خصوصی و سرقت گسترده داده‌ها هموار کرده است. اما وب ۳ نسل سوم اینترنت با ساختار غیرمتمرکز را جهش رو به جلوی بزرگی در رفع این مشکل می‌دانند.

تمرکز زدایی از مهم‌ترین اهداف وب ۳ است. در نسخه‌های پیشین اینترنت، وب سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی هر محصول، معمولاً روی یک سرور ذخیره و اجرا می‌شوند؛ اما در وب ۳ هدف تمرکززدایی و برداشتن محدودیت‌ها است.

در نسل جدید اینترنت، برنامه‌ها و اطلاعات، روی زنجیره‌هایی از شبکه بلاکچین به صورت همتا به همتا ذخیره می‌شود که به برنامه‌‌های غیر متمرکز معروف هستند. از ویژگی‌های وب ۳ رقابت بین توسعه‌دهندگان برای ارایه کیفیت بالاتر در خدمات و امنیت است.

بلاکچین Polkadot اولین پروژه ای است که توسط بنیاد وب ۳ رهبری می شود. پولکادات با موازی سازی تراکنش‌ها، مشکل مقیاس پذیری را حل می‌کند. مشکلی که تاکنون مانع توسعه بلاکچین شده است. polkadot همچنین یک سیستم حکومتی باز و بسیار پیشرفته دارد که به شبکه اجازه می‌دهد تا با سرعت بیشتری نوآوری داشته باشد. از نظر کارشناسان حوزه ارز دیجیتال، پولکادات تسهیل کننده نسل بعدی Web 3 هست که می‌تواند انحصار اینترنت را بشکند و اینترنت آزاد را در اختیاز کاربران قرار دهد.

سرمایه‌گذاری روی پولکادات

در این مطلب به طور کامل درباره شبکه پولکادات حرف زدیم و گفتیم که چطور باعث ایجاد ارتباط بین شبکه‌های بلاکچینی مختلف می‌شود. از امنیت بالا و مقیاس‌پذیری این شبکه بلاکچینی هم نمی‌توان چشم پوشید که جزو ویژگی‌های منحصر به فرد آن هستند. به همین دلیل است که از نظر اغلب کارشناسان حوزه ارزهای دیجیتال، آینده پولکادات روشن است. اما باید توجه داشته باشید که بازار ارزهای دیجیتال پر نوسان است و باید قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری روی یک ارز دیجیتال به اندازه کافی تحقیق کنید و از ابزارهای تحلیل برای رصد بازار کمک بگیرید.