دامنه نوسان چیست؟ مزایا و معایب دامنه نوسان در بازار ها چیست؟
معامله‌گرانی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنند باید از قدرت ریسک بالایی برخوردار باشند و علم کافی‌ای نسبت به ابزارها و مفاهیم داشته باشند. ابزارهای متعددی مثل دامنه نوسان به معامله‌گران برای داشتن معاملات بهتر کمک می‌کند. به شرط آن که به شکلی درست از آن استفاده شود. طی فعالیت در بازار بورس ممکن است در موارد مختلفی با مفهوم دامنه نوسان سهم‌های متفاوت روبه‌رو شوید. اما این موضوع در خرید ارز دیجیتال و فعالیت در بازار کریپتو شاید کمی داستان فرق کند. فکر می‌کنید جایگاه این مفهوم در دنیای کریپتوکارنسی چیست؟ با ما همراه باشید تا به بررسی این مفهوم و ویژگی‌های مثبت و منفی آن بپردازیم.
آشنایی با دامنه نوسان
قیمت دارایی‌ها در بازارهای مالی مختلف ممکن است بر اساس عوامل تأثیرگذاری مثل میزان عرضه و تقاضا تغییر کند. در مقابل این عوامل قوانینی وجود دارد که از تغییر قیمت بیش از حد آن دارایی جلوگیری می‌کند. دامنه نوسان یکی از همین قوانین است که از تقابل عرضه و تقاضای یک دارایی ممانعت می‌کند.
برای مثال زمانی را تصور کنید که تقاضای خرید یک دارایی در یک بازار به شدت افزایش پیدا کرده است، اما میزان عرضه آن هیچ تغییری نداشته است. در این شرایط قطعا شاهد افزایش قیمت آن دارایی خواهیم بود. برعکس این ماجرا هم صدق می‌کند. زمانی که عرضه یک دارایی بیشتر شود اما میزان تقاضای کاربران برای آن دارایی ثابت بماند، در نهایت منجر به کاهش قیمت آن دارایی می‌شود.
دامنه نوسان به عنوان یک عامل کنترل خوب برای نوسان قیمت دارایی‌های یک بازار است. طوری که یک محدوده قیمتی برای آن تعیین می‌کند و قیمتش در آن روز تنها در همان محدوده مجاز به تغییر خواهد بود. حال سؤال اینجا است که آیا این عامل بازدارنده در تمام بازارهای مالی قابل‌اجرا خواهد بود؟
دامنه نوسان در بازار بورس
کاربرد اصلی این مفهوم در بازار بورس قابل مشاهده است. دامنه مجاز نوسان در این بازار شامل پایین‌ترین (کف) تا بالاترین (سقف) قیمتی است که در یک سهم می‌تواند داشته باشد و در آن بازه تغییر کند. این مفهوم به کنترل قیمت در برابر نوسانات بازار، کاهش زیان‌های هنگفت سهام‌داران در اثر تصمیمات هیجانی و کاهش تلاطم‌ها و آشوب‌های موجود در بازار کمک ویژه‌ای می‌کند.
سهام‌های موجود در بازار بورس از قیمت‌های ذاتی مشخص و دقیقی برخوردار هستند. بنابراین دامنه نوسان می‌تواند ابزار خوبی برای کنترل بازار باشد. تعیین محدودیت این دامنه در بازار بورس ایران با تشخیص سازمان بورس و طبق آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس ایران انجام می‌شود. بدین ترتیب هر سهم موجود در بازار، هر روز دارای نوسان مشخصی خواهد بود. به این معنا که قیمت آن سهم در آن روز فقط در همان محدوده مجاز به تغییر است. همچنین خوب است بدانید که در بورس بسیاری از کشورهای دیگر مثل اسپانیا، مالزی، تایلند، ترکیه، استرالیا، ژاپن، کره، فرانسه و تایوان نیز این مفهوم مشاهده و اجرا می‌شود.
دامنه نوسان در بازار ارزهای دیجیتال
به نظر شما آیا این مفهوم در بازار ارزهای دیجیتال هم کارکرد دارد؟ ارزهای دیجیتال موجود در بازار کریپتو ممکن است در یک روز رشد چند صد درصدی عجیبی را تجربه کنند. به همین دلیل است که ترید در این مارکت جزو یکی از پرریسک‌ترین و البته پردرآمدترین تجارت‌ها محسوب می‌شود. بنابراین تعیین محدوده قیمت برای این دارایی‌های دیجیتال بی‌معنا است.
ارزش ذاتی یک رمزارز در بازار کریپتو را نمی‌توان به راحتی و از طریق روش‌های مرسوم محاسبه کرد. بنابراین تعیین قیمت دقیق برای آنها امری غیرممکن است. طوری که شاید حتی ماهیت این بازار را نیز خراب کند. به همین دلیل است که در برخی روزها شاهد رشد یا افت شدید قیمت یک رمزارز هستیم. یک دارایی دیجیتال تحت‌تأثیر عوامل مختلف بی‌شماری ممکن است در یک روز وارد بازار گاوی شود و افزایش قیمت شدیدی داشته باشد. اما فردای آن روز دوباره با افت قیمت همراه شود. پیش‌بینی و قانون‌گذاری برای بازار کریپتو اصلا کار آسانی نیست. بنابراین مفهوم دامنه نوسان در بازار کریپتو جایی ندارد.
مزایای دامنه نوسان چیست؟
کاربرانی که در بازارهای مالی مختلف فعالیت می‌کنند، نسبت به قوانین موجود در آن واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهند. به همین دلیل است که برخی افراد وجود مفهوم دامنه نوسان در یک مارکت را بی‌دلیل می‌دانند. در حالی که اجرای این مفهوم در بازار می‌تواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
کشف قیمت واقعی
موضوع کشف قیمت واقعی جزو آن دسته از مفاهیمی است که ما ایرانیان به خوبی آن را درک می‌کنیم. احتمالا شما هم هنگام بررسی قیمت‌های موجود در بازارهایی مثل املاک، متوجه قیمت‌های نامعقول آن شده‌اید. یکی از دلایل این مسئله عدم وجود دامنه‌ای برای نوسان است. سهام‌داران و فعالان بازار بورس می‌توانند از این طریق ، قیمت واقعی یک سهم را بدانند. در این صورت افراد نسبت به بازه تغییر قیمت آن سهم آگاهی دارند و حین انجام معامله از روی هیجان تصمیم‌گیری نمی‌کنند. در نتیجه از سودجویی برخی افراد جلوگیری می‌شود و فعالان واقعی راحت‌تر می‌توانند به سود برسند.
در بازار کریپتو عوامل دیگری وجود دارد که به تصمیم‌گیری‌های عاقلانه تریدرها کمک می‌کند. عوامل مثل استراتژی ترید روزانه، تحلیل تکنیکال و… جزو مواردی هستند که معامله‌گران با استناد بر آنها معاملات خود را به ثمر می‌رسانند.
جلوگیری از تغییر قیمت‌های ناگهانی
آیا تا کنون موج‌شکن‌هایی که در سواحل دریا ساخته شده‌اند را دیده‌اید؟ هدف از ساخت آنها این است که شدت موج‌ها گرفته شود تا به بافت شهری آسیبی وارد نشود. مفهوم دامنه نوسان در بازارهای مالی همین کارایی را دارد.
به طور کلی عوامل مختلفی مثل تصمیمات هیجانی کاربران، اخبار کاذب و… می‌تواند روی قیمت یک سهم تأثیرگذار باشد. دامنه نوسان از تغییر قیمت یک سهم بر اثر این عوامل جلوگیری می‌کند. در اکثر موارد دامنه نوسانات سهم‌های موجود در بازار بین مثبت ۵ و منفی ۵ است. به این معنا که قیمت آن دارایی در آن روز، می‌تواند نهایتا ۵ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد.
در بازار کریپتو شاهد تغییر قیمت‌های ناگهانی بسیاری هستیم که بر اثر عوامل متعددی رخ می‌دهد. پیش‌بینی این تغییرات کار آسانی نیست. اما تریدرها و معامله‌گران حرفه‌ای با استفاده از ابزارها و راه‌های مختلف می‌توانند نتیجه‌گیری‌های عاقلانه‌ای داشته باشند. بررسی ویژگی‌های رمزارزها، حجم معاملات آنها، دامیننس بیت کوین و مطالعه تحلیل تکنیکال و فاندامنتال رمزارز موردنظر می‌تواند تا حدودی تغییرات قیمت آن دارایی را حدس بزنند.
جلوگیری از سو استفاده
زمانی که دارایی از یک نوسان مشخص برخوردار باشد، احتمال دست بردن افراد سودجو در قیمت آن خیلی کم است. وقتی که ارزش یک سهم در انحصار شخص یا گروه خاصی باشد، احتمال اینکه قیمت آن در موارد مختلف با افزایش یا کاهش‌های چشمگیر همراه باشد زیاد است. اما دامنه نوسان عاملی است که از تک‌روی سهام‌داران بزرگ جلوگیری می‌کند. بدین ترتیب آنها نمی‌توانند با حرکت‌های دلخواه خود روند بازار را تغییر دهند و مسیر عادلانه‌تری برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌شود.
معایب دامنه نوسان چیست؟
این مفهوم به همان اندازه که می‌تواند مفید و کارآمد باشد، در برخی مواقع ممکن است باعث ایجاد ضرر و محدودیت‌های مختلفی شود. در ادامه به بررسی برخی چالش‌های آن می‌پردازیم.
ایجاد تأخیر در کشف قیمت واقعی یک دارایی
در بازاری مثل بورس که جزو مفاهیم تأثیرگذار در آن شمرده می‌شود، ممکن است شاهد محدودیت‌هایی باشیم. برای مثال باعث می‌شود قیمت یک دارایی نتواند نسبت به اطلاعات موجود در آن روز واکنش نشان دهد. بنابراین ممکن است قیمت روز آن دارایی، قیمت واقعی آن نباشد و معامله‌گران را به اشتباه بیندازد. بدین ترتیب ممکن است شاهد آشوب و بی‌نظمی در روند خرید و فروش آن سهم باشیم.
انتقال آشوب و تلاطم بازار به روزهای آینده
این مفهوم در بازار بورس ممکن است باعث شود تا آشوب و تلاطم موجود در بازار برای یک سهم، در چند روز متوالی ماندگار باشد. زیرا قیمت آن دارایی با این مفهوم محدود شده است. برای درک بهتر شرایطی را تصور کنید که اخبار و اتفاقات زیادی درباره یک سهم در بازار در جریان است. این اخبار و حواشی قطعا روی قیمت آن دارایی تأثیرگذار است اما وجود دامنه نوسان، مانع تغییر ارزش آن می‌شود. بدین ترتیب ممکن است این آشوب برای روزهای متوالی ادامه پیدا کند. زیرا با توجه به محدودیت‌های موجود، هیجان معامله‌گران برای خرید و فروش آن سهم در یک روز به پایان نمی‌رسد.
دامنه نوسان و تأثیر آن در بازارها
این دامنه مانند یک ابزار کاربردی در بازار سهام برای معامله‌گران عمل می‌کند. آنها از این طریق می‌توانند فعالیت ایمن‌تری داشته باشند. زیرا این مفهوم به حفظ دارایی افراد و تصمیم‌گیری‌های عاقلانه آنها کمک می‌کند و مانع تحمیل ضررهای هنگفت می‌شود. دامنه نوسان در بازاری مثل بورس که سهم‌ها از ارزش ذاتی خاصی برخوردار هستند می‌تواند استفاده شود. اما در بازار کریپتو چندان حرفی برای گفتن نخواهد داشت. برای استفاده از ابزارهای کاربردی تحلیل ارزهای دیجیتال و کسب اطلاعات در مورد آنها می‌توانید به بلاگ والکس مراجعه کنید.
گام قبلی (۶/۲۳) گام بعدی
