توکن اسکم چیست؟ نحوه تشخیص توکن اسکم

اسکم (SCAM) به معنای کلاهبرداری است که به وسیله آن، اطلاعات و دارایی‌های افراد به سرقت می‌رود. برخی پروژه‌های ارزهای دیجیتال، بدون هیچ هدف خاصی، با توسعه دهندگان ناشناس راه‌اندازی می‌شوند و معمولا پس از مدتی، شروع به کلاهبرداری از کاربرانشان می‌کنند. این پروژه‌ها، توکن‌های تقلبی و بی ارزش هم دارند که به توکن‌های اسکم معروف هستند. البته روش‌هایی برای افزایش امنیت دارایی های دیجیتال شما نیز وجود دارد. به کمک آنها می‌توانید امنیت دارایی‌های خود را حفظ کنید.

در ادامه این مقاله از بلاگ والکس، به پاسخ به سوال توکن اسکم چیست و راه‌های شناسایی آنها می‌پردازیم.

آشنایی با مفهوم توکن اسکم

به طور کلی، اسکم (Scam) در معنای لغوی به معنای کلاهبرداری و یا دزدی اطلاعات شخصی و دارایی‌های افراد است. در بازار ارزهای دیجیتال، معنا و مفهوم اسکم نیز در همین محدوده است. در این بازار برخی سایت‌ها، بدافزارها و پروژه‌هایی به دست افراد کلاهبردار و سودجو طراحی می‌شوند که از کاربران کلاهبرداری می‌کنند.

برخی از این پروژه‌های اسکم در ابتدای مسیر، به صورت قانونی و معتبر فعالیت می‌کنند؛ ولی بعدها به دلیل ورشکستگی، وارد مسیر کلاهبرداری می‌شوند. حال در میان این پروژه‌های کلاهبرداری، نقش توکن اسکم چیست؟

این توکن‌ها به نوعی دارایی تقلبی هستند که به قصد دزدی اطلاعات شما، در پروژه قرار دارند. از آن جایی که برخی ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد و از طرفی، دولت هیچ‌گونه حمایتی از این بازار نمی‌کند؛ تعداد این نوع کلاهبرداری‌ها نیز بیشتر می‌شود.

راه‌های شناسایی پروژه‌ها و توکن‌های اسکم

ما هر روزه شاهد کلاهبرداری‌های زیادی در زمینه ارزهای دیجیتال هستیم. به همین دلیل، میزان آگاهی و دانش افراد در بازار و شناسایی انواع مفاهیم مانند میم کوین (Memecoin)، شت کوین (Shitcoin)، آلت کوین (ALTcoin) و … اهمیت بالایی دارد تا بتوانند انواع روش‌های کلاهبرداری را شناسی کرده و آنها دوری کنند. راه‌های نحوه تشخیص توکن اسکم عبارت‌اند از:

بررسی سایت پروژه‌ها

گاهی پروژه‌های اسکم، سایت خود را دقیقا مشابه با یک سایت معتبر ارز دیجیتال طراحی می‌کنند؛ بنابراین، شما تنها نباید ظاهر سایت را ببینید، بلکه باید تاریخ ایجاد، تاریخ انقضا دامنه و … را بررسی کنید.

مطالعه وایت پیپر پروژه‌ها

همان‌طور که می‌دانید، وایت پیپرها به نوعی نقشه راه هر پروژه ارز دیجیتال است. پس، قبل از سرمایه گذاری در یک پروژه، به دقت وایت پیپر آن را بررسی کرده و با پروژه‌های معتبری مانند بیت کوین مقایسه کنید. این راه برای شناسایی پروژه‌های اسکم بسیار مهم و کاربردی است.

بررسی میزان دارایی هولدرهای بزرگ پروژه‌ها

هر چه درصد دارایی توکن مورد نظر در دست هولدرهای بزرگ پروژه کمتر باشد، نشانه بهتری است. به عنوان مثال، در پروژه شیبا اینو، ۸۰ درصد توکن‌های این پروژه در دست هولدرهای بزرگ آن است. این موضوع، به معنای سقوط ارزش شیبا اینو، پس از فروش توکن‌ها به دست هولدرهای بزرگ است. این موضوع به معنای اسکم بودن توکن یا پروژه نیست ولی احتمال سقوط یک پروژه را به شما نشان می‌دهد.

عدم توجه به تبلیغات

یکی از راه‌های موفقیت پروژه‌های ارزهای دیجیتال، تبلیغات آنها توسط افراد مشهور یا اینفلوئنسرها است. بسیاری از پروژه‌های اسکم نیز از این روش استفاده می‌کنند تا افراد را به سرمایه گذاری جذب کنند. پس، تنها به این تبلیغات توجه نکنید.

بررسی توسعه دهندگان پروژه‌ها

پروژه‌های بزرگ و معتبر ارزهای دیجیتال، توسعه دهندگان مشخصی دارند. با یک سرچ ساده می‌توانید تمام زندگی نامه این افراد را بخوانید. ولی در طرف دیگر، برخی پروژه‌ها، توسعه دهندگان ناشناسی دارند یا صاحبان این پروژه‌ها، از هویت افراد جعلی استفاده می‌کنند تا پروژه اسکم‌شان را به نتیجه برسانند.

کمک گرفتن از پلتفرم‌های شناسایی پروژه اسکم

پلتفرم‌هایی برای معرفی سایت های اسکم وجود دارند که امکان شناسایی پروژه‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال و توکن‌های آن را به شما می‌دهند. ما این سایت‌ها را در ادامه به شما معرفی می‌کنیم تا از آنها استفاده کنید.

بررسی نقدینگی پروژه‌ها

هر چه نقدینگی یک پروژه مدت زمان بیشتری قفل شده باشد، نشان از اعتبار پروژه است. پس، حتما از طریق سایت‌های معتبر، نقدینگی پروژه مورد نظر را بررسی کنید تا از اسکم نبودن آن مطمئن شوید.

سایت‌هایی برای شناسایی توکن‌های اسکم

راه‌های شناسایی توکن اسکم چیست؟ یکی از راه‌های شناسایی، کمک گرفتن از سایت‌های مخصوص برای دریافت اطلاعات انواع توکن‌ها است. در ادامه به معرفی سایت‌هایی می‌پردازیم که به شما در شناسایی توکن‌های کلاهبرداری و اسکم کمک می‌کند.

• سایت “Dextools”: این سایت، توکن‌های بلاک چین اتریوم و بایننس اسمارت چین را مورد بررسی قرار می‌دهد.
• سایت “Token Sniffer”: این سایت، توکن‌های بلاک چین اتریوم و بایننس را مورد بررسی قرار می‌دهد.
• سایت “Block Explorer”: این سایت یک جستجوگر بلاک چین است که تمام اطلاعات پروژه مورد نظر را در اختیار شما قرار می‌دهد.
• سایت “BSC Check”: این سایت، توکن‌های بایننس اسمارت چین با استاندارد “BEP-20” را مورد بررسی قرار می‌دهد و اطلاعات پروژه مورد نظر را در اختیار شما می‌گذارد.
• سایت “Unicrypt”: این سایت میزان نقدینگی یک پروژه را نشان می‌دهد. اگر نقدینگی پروژه برای مدت زمان طولانی قفل شده باشد، نشان از اعتبار پروژه است.

روش‌های کلاهبرداری از طریق پروژه‌های اسکم

کلاهبرداری به کمک پروژه‌های اسکم از روش‌های مختلفی انجام می‌شود. برخی از رایج‌ترین روش‌های این افراد، عبارت‌اند از:

سایت خرید اینترنتی

برخی از پروژه‌های اسکم در قالب سایت‌های خرید اینترنتی ظاهر می‌شوند. این سایت‌ها، پس از انجام فرایند پرداخت، اطلاعات حساب بانکی شما را دزدیده و دارایی شما را به سرقت می‌برد. همچنین، ممکن است پس از پرداخت مبلغ خرید، سایت هیچ‌گونه خدماتی را به شما ارائه ندهد. برای جلوگیری از چنین سرقتی، حتما سایت‌های مورد نظر را به خوبی بررسی کنید.

کیف پول اسکم

کیف پول‌های اسکم نیز به روش دیگری دارایی‌های دیجیتال شما را به سرقت می‌برند. شما پس از انتقال دارایی به این نوع کیف پول‌ها، موجودی جدیدی از دارایی‌تان را دریافت نخواهید و همچنان، موجودی بر روی صفر باقی می‌ماند. برخی از کاربران در این شرایط تصور می‌کنند که آدرس کیف پولشان را اشتباهی وارد کردند و مجددا، دارایی خود را انتقال می‌دهند. باز هم موجودی مورد نظر را دریافت نمی‌کنند. برای جلوگیری از این نوع کلاهبرداری، لطفا از کیف پول‌های معتبر استفاده کنید.

عرضه اولیه توکن (ICO) اسکم

عرضه اولیه توکن (ICO) یک روشی است که توسعه دهندگان پروژه‌های جدید، از آن برای به دست آوردن سرمایه اولیه خود استفاده می‌کنند. در این روش، توسعه دهندگان کلاهبردار، یک پروژه اسکم را طراحی و یک وایت پیپر برای آن آماده می‌کنند. تمام مشخصات در این وایت پیپر جعلی است و آنها از این طریق، اقدام به جذب سرمایه می‌کنند. پس از دریافت سرمایه نیز هیچ پروژه‌ای را راه اندازی نمی‌کنند.

بروکر اسکم (Broker Scam)

بروکرهای اسکم در واقع صرافی‌هایی هستند که به کاربران خود وعده‌های غیرممکن می‌دهند. به عنوان مثال، به کاربران خود می‌گویند که اگر موجودی حساب خود را تا مقدار معینی افزایش دهند، مقداری پاداش یا جایزه دریافت می‌کنند. پس از افزایش موجودی، آنها مبلغ زیادی را به عنوان کارمزد، برداشت می‌کنند و پاداش اندکی را به کاربرانشان می‌دهند.

فیشینگ (Phishing) اسکم

فیشینگ از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری اسکم است. در این روش، اسکمرها برای افراد یک پیامک از سوی بانک با محتوای یک لینک ارسال می‌کنند. این لینک، افراد را به یک سایت غیر معتبر که کاملا مشابه با سایت اصلی بانک است، هدایت می‌کند. بلافاصله پس از ورود به سایت، اطلاعاتی از کاربر گرفته می‌شود که در نهایت، اسکمرها قادر به برداشت دارایی‌ها از حساب شما خواهند شد.

اسکم‌های پانزی

برخی از سایت‌های اسکم به شیوه پانزی عمل می‌کنند که شباهت زیادی به شرکت‌های هرمی داخل ایران دارند. این سایت‌ها از کاربران خود می‌خواهند که کاربران جدیدی را به سایت اضافه کرده و به ازای آنها، پاداشی را در قالب سود دریافت کنند. این سایت‌ها معمولا در اوایل فعالیت خود، برای جذب کاربران بیشتر، سودهایی را به کاربران پرداخت می‌کنند. ولی پس از مدتی، سایت را از دسترس خارج کرده و پول‌های کاربران را به سرقت می‌برند.

بدافزار

بدافزارها پس از نصب روی گوشی یا سیستم شما، اقدام به جایگزینی آدرس کیف پول دیگری با کیف پول شما می‌کنند تا در صورت انتقال دارایی، دارایی شما به آدرس کیف پول جایگزین شما منتقل شود. حتی برخی از آنها رمز کیف پول شما را کپی کرده و در اختیار صاحب بدافزار قرار می‌دهد تا از کیف پول شما سرقت کند. همچنین، برخی از آنها، از قدرت سیستم شما برای استخراج ارز دیجیتال استفاده می‌کند.

اهمیت آشنایی کاربران با توکن اسکم چیست؟

معمولا افرادی که در بازار ارزهای دیجیتال فعال هستند، نسبت به عملکرد آن آگاهی کاملی دارند. انتقال دارایی در این بازار به صورت کاملا غیرمتمرکز و همتا به همتا (Peer-to-Peer) انجام می‌شود. یعنی برای انتقال دارایی، هیچ شخص ثالثی در این میان وجود ندارد و شما مستقیما دارایی خود را به فرد مورد نظر انتقال می‌دهید.

از طرف دیگر، این دارایی‌ها پس از انتقال، غیرقابل بازگشت هستند و هیچ راهی برای پیگیری آنها وجود ندارد. پس حتما باید قبل از ورود به این بازار، با تمام روش‌های کلاهبرداری از جمله پروژه‌های اسکم آشنا شوید. زیرا، زمانی که کلاهبرداری اتفاق بیفتد و اطلاعات و دارایی‌های شما به سرقت برود، راهی برای بازگشت آن وجود ندارد.