توکنومیک چیست؟ راهی برای بررسی ارزش واقعی رمزارزها

توکنومیک (Tokenomics) به عنوان اقتصاد توکنی (token) میتواند ارزش و اهمیتی که یک توکن دارد را به معاملهگران و تحلیلگران ارزهای دیجیتال نشان دهد. در واقع توکنومیک به بررسی اقتصاد یک توکن در ابعاد مختلف میپردازد. این موضوع تریدرها را ترغیب میکند که با توجه به ارزش یک ارز نسبت به معامله آن اقدام کنند یا به سراغ ارز دیگری بروند.
با توجه به اهمیتی که توکنومیک در تحلیل و نشان دادن ارزش واقعی ارزها دارد، در این مقاله به بررسی تخصصی این موضوع که توکنومیک در ارز دیجیتال چیست، میپردازیم.
فهرست مطالب
توکنومیکس (tokenomics) چیست؟
ارزش واقعی ارزهای دیجیتال برای معاملهگران اهمیت زیادی دارد. تریدرها طبق تحلیلهای خود و استراتژیهایی که دارند روی داراییهای ارزشمند خود ریسک میکنند و به سراغ معامله رمزارزها میروند. یکی از اقدامات مهمی که معاملهگران برای شناسایی ارزش حقیقی ارزها انجام میدهند، کمک گرفتن از توکنومیک است. با فرایند مهم توکنومیک معاملهگران متوجه میشوند که میتوانند برای ورود به معامله روی یک ارز خاصی حساب باز کنند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید توکنومیک را از ترکیب چه کلمههایی ایجاد کردهاند. توکنومیک ترکیبی از عبارتهای توکن و اقتصاد (Economics) است. چون بخشی از این فرایند از عبارت توکن تشکیل شده است، بهتر است که تفاوتی که بین توکن و کوین (coin) وجود دارد را شناسایی کنید. به خاطر بسپارید که به توکنها دارایی لایه دوم نیز میگویند. این تفاوتها به شرح زیر هستند:
- در شبکه بلاک چین داراییهای اصلی وجود دارند که به آنها کوین میگویند.
- توکنها مانند کوینها شبکه بلاک چین ندارد. اما از قابلیت توسعه روی شبکه بلاک چین کوینها برخوردار هستند.

آشنایی با تاریخچه توکنومیک
کسی که برای اولین بار حرف اقتصاد توکنی را به میان آورد فردی به نام بوروس فردریک اسکینر (Burrhus Frederic skinner) بود. شاید عجیب باشد؛ اما بوروس فردریک اسکینر یک روانشناس در دانشگاه هاروارد بود. این ایده را در سال ۱۹۷۲ مطرح کرد و با گذشت زمان محبوبیت زیادی به دست آورد.
از آن زمان تا به امروز که اقتصاد توکنی با تغییرات و گستردگی زیادی به دست ما رسیده است، ارگانهای مهمی از آن برای بررسیهای اقتصادی خود استفاده میکنند. به عنوان مثال مؤسسههای اقتصادی بسیار مطرحی که در دنیا وجود دارند برای حوزه فعالیت خود به مطالعه توکنومیک میپردازند.
در حال حاضر نیز با وجود ارزهای دیجیتال، معاملهگران توکنومیک را برای تحلیل توکنها مورد استفاده قرار میدهند. طبق تحلیلهایی که از توکنومیک مانند وضعیت رمز ارزی خاص در توکن سوزی (token burning) به دست میآورند به معاملات خرید و فروش ورود میکنند یا دست نگه میدارند.
ارزهای دیجیتال به دلیل اینکه اشخاص ثالث در آنها هیچ دخالتی ندارند، هر روز محبوبیت بیشتری کسب میکنند. همین موضوع اهمیت اقتصاد توکنی را افزایش داده است.
توکنومیک چه مزایا و معایبی دارد؟
کار اقتصاد توکنی تحلیل کردن است. تحلیلهایی که در نهایت منجر به شناسایی ارزشمند بودن یک ارز دیجیتال میشوند. این موضوع شما را یاد چه تحلیلی میاندازد؟ درست است. اقتصاد توکنی شباهت زیادی به تحلیل فاندامنتال (Fundamental) دارد که فاکتورهای مهمی را برای بررسی ارزش واقعی قیمت یک رمز ارز در نظر میگیرد. به همین دلیل توکنومیک اهمیت زیادی برای معاملهگران دارد.

ایراد توکنومیک به این برمیگردد که ممکن است اطلاعاتی که در مورد عرضه کل ارز دیجیتال یا موارد دیگر ارائه میدهد همیشه درست نباشد. ممکن است شما را به این نتیجه برساند که بازار ارز دیجیتال مورد نظرتان ارزش بالایی دارد، ولی در واقع این موضوع برعکس است. یعنی ارزش آن پایین است و اگر سرمایههای خود را برای معامله کردن آن به کار بگیرید، احتمالا سود زیادی به دست نخواهید آورد.
علت اهمیت توکنومیک در دنیای ارزهای دیجیتال
در بازارهای مالی عرضه و تقاضا نقش مهمی در ارزشمندی یک دارایی دارند. این موضوع در مورد ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال صدق میکند. نوسانهایی که در عرضه و تقاضای داراییهای مالی صورت میگیرند باعث تغییر قیمتها میشوند.
مهمترین هدفی که توکنومیک دارد این است که میتوانید در تحلیل قیمت ارز دیجیتال و آیندهای که در انتظار آن است، از آن استفاده کنید؛ چرا که به خوبی مارکت کپ یک دارایی را تحلیل میکند. معاملهگران در بررسی توکنومیک ارز دیجیتال مورد نظر، این موارد را مورد توجه قرار میدهند:
- معاملهگران میزان عرضه توکن یا کوین مورد نظر خود را در بازار بررسی میکنند. این باعث میشود که به محبوبیت آن نزد سایر معاملهگران پی ببرند.
- آینده کوین یا توکن مورد نظر از نظر عرضه چه خواهد بود؟ آیا امکان دارد که ارز مورد نظر در آینده رشد خوبی را تجربه کند؟
- در بررسی توکنومیک معاملهگر قیمت واقعی رمزارز را مشخص میکند. به این ترتیب متوجه میشود که آیا در قیمتی که ارزشش را دارد معامله میشود یا که اینطور نیست.
- طبق بررسی عرضه و تقاضا و قیمتی که ارز مورد نظر را معامله میکنند، قابل رشد بودن ارز مشخص میشود. این موضوع در لیکوییدیتی (Liquidity) نیز اهمیت دارد.
- نحوه عرضه توکن به صورت متمرکز و غیرمتمرکز بررسی میشود.
- تعداد کوینها و توکنهایی که در آینده میسوزند نیز در تحلیل توکنومیک بررسی میشوند.

چه شاخصهای مهمی در توکنومیک بررسی میشوند؟
توکنومیک شاخصهای مهمی را برای بررسی اقتصادی ارزهای دیجیتال در نظر میگیرد. فاکتورهای زیادی وجود دارند که در این تحلیل استفاده میشوند، اما برخی از آنها اهمیت بیشتری دارند که به شرح زیر هستند:
بررسی ارزش بازار
وقتی بیت کوین (Bitcoin) به وجود آمد قیمت آن پایین بود؛ اما به مرور زمان رشد قابل ملاحظهای را تجربه کرد. اولین کسانی که بیت کوین خریداری کردند، با فروش آن توانستند به ثروتهای کلانی برسند. در حاضر معاملهگرانی وجود دارند که فکر میکنند برخی از ارزهای دیجیتال که امروزه قیمت پایینی دارند، در آینده درست مانند بیت کوین، رشد بیسابقهای را تجربه میکنند. اتفاقی که برای یک ارز دیجیتال رخ داده است ممکن است برای سایر رمز ارزها پیش نیاید.
ارزش بازار موضوعی است که در توکنومیک اهمیت زیادی پیدا میکند. اینکه آینده یک رمزارز چه ارزشی دارد چیزی است که با بررسی قیمت نمیتوانید به آن برسید. باید توجه ویژهای به فاکتورهای دیگر داشته باشید. بررسی ارزش بازار در عرضه اولیه کوین نیز برای معاملهگران اهمیت ویژهای دارد.
بررسی فرایند توکن سوزی در توکنومیک
توکن سوزی وقتی رخ میدهد که مقدار یک توکن از حالت طبیعی خود خارج شود. این تصمیم توسط توسعهدهندگان صورت میگیرد. البته سوزاندن توکن یک اصطلاح است که نشان دهنده از بین رفتن توکنهای مازاد است. در این صورت رمزارزهایی که توسط توسعهدهندگان مشخص شدهاند، به کیف پولهایی منتقل میشوند که امکان دسترسی به آنها وجود ندارد. همچنین افراد نمیتوانند اقدامی برای برگرداندن آنها انجام دهند.

توکن سوزی نقش مهمی در کاهش عرضه یک ارز دیجیتال دارد و حتی باعث میشود که برخی از رمزارزها رشد خوبی را تجربه کنند. مسئله توکن سوزی نیز از جمله مسائلی است که در توکنومیک بررسی میشود چرا که تأثیر زیادی در آینده ارز دیجیتال مورد نظر دارد و میتواند نظر معاملهگران را برای معامله تغییر دهد.
بررسی نحوه و میزان عرضه توکن در توکنومیک
توکنهای مختلف همه به یک صورت عرضه نمیشوند. برخی از توکنها عرضه محدودی دارند و برخی دیگر به صورت نامحدود عرضه میشوند. نحوه عرضه توکنها نقش مهمی در تبدیل کردن آنها به یک ارز تورمی (Inflationary) یا ضد تورمی (Deflationary) دارد.
زمانی که ارز دیجیتال خاصی را به صورت محدود عرضه میکنند این موضوع باعث ضد تورمی شدن آن میشود. برعکس این مورد نیز وجود دارد. عرضه رمزارز به صورت نامحدود نشان دهنده سیاستهای متفاوت توسعه دهندگان آن است. به این ترتیب که آنها در مدت زمانهای مشخصی مقداری از ارز مورد نظر خود را عرضه میکنند. به عرضه نامحدود، عرضه تورمی میگویند. در هر دو مدل تورمی و غیر تورمی آینده یک رمزارز تحت تأثیر قرار میگیرد.
از جمله فاکتورهای تأثیرگذار در توکنومیک به میزان عرضه توکنها مربوط میشود. هر چقدر کوینهای یک ارز دیجیتال بیشتر در گردش باشند نشان میدهد که ارز مورد نظر در آینده شاهد افزایش قیمت و محبوبیت خواهد بود.
عرضه منظم نشان میدهد نباید به آینده روشن آن امید زیادی داشته باشید. چرا که نمیتواند رشد خوبی را تجربه کند. سه نوع مختلف از عرضه توکن وجود دارد که به شرح زیر هستند:
- عرضه در گردش که نشان دهنده ارزهایی هستند که در حال حاضر معاملهگران با آنها معامله میکنند.
- عرضه کل نشان میدهد که چه تعداد از رمزارزها تا به امروز عرضه شدهاند. توجه کنید که ارزهای سوخته در عرضه کل محاسبه نمیشوند.
- بیشترین میزان عرضه نشان میدهد که کدام رمزارز حداکثر عرضه را در تاریخ خودش تجربه کرده است.
بررسی مزایای رمزارز
در بررسی توکنومیک مزیتهایی که یک ارز دیجیتال دارد به دقت بررسی میشود. چرا که یکی از تأثیرگذارترین عواملی که ارزش واقعی یک رمزارز را مشخص میکند، مزایای و کاربردهایی است که یک ارز دیجیتال دارد. اگر یک رمزارز ارزش زیادی در بازار داشته باشد در آن صورت تقاضا برای آن بیشتر خواهد شد. چرا که کاربران، بیشتر ارز مورد نظر را در معاملات خود استفاده میکنند.
تحلیل توکنومیک ارزهای دیجیتال
حتما برایتان سؤال است که چطور میتوان به تحلیل توکنومیک ارزهای دیجیتال پرداخت؟ برای رفع ابهامات شما به تحلیل توکنومیک سه ارز دیجیتال معروف میپردازیم که به شرح زیر هستند:
تحلیل توکنومیک ارز دیجیتال بیت کوین

هر زمانی که در مورد ارزهای دیجیتال صحبت میشود اولین ارزی که به ذهن مخاطب میرسد، بیت کوین است. بیت کوین به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال شناخته میشود و محبوبیت زیادی بین معاملهگرها به خصوص قدیمیهای حوزه ارزهای دیجیتال دارد. در واقع به دلیل اینکه یک رمزارز ضد تورمی است، اعتبار زیادی دارد.
در بررسی کوین و توکن متوجه شدید که برخی از ارزها، بلاک چین مخصوص به خود را دارند. بیت کوین برای خودش یک شبکه اختصاصی ویژه دارد. مدت زمان زیادی از حضور بیت کوین در دنیای ارزهای دیجیتال میگذرد. به همین دلیل معاملهگران زیادی به خصوص در ابتدای به وجود آمدن آن روی این ارز معاملات خود را انجام دادند.
برای بررسی توکنومیک باید بدانید که کل بیت کوینها ۲۱ میلیون است و معاملهگران ۱۹ میلیون از بیت کوینها را استخراج کردهاند. استخراج کنندهها هر چهار سال یک بار با هاوینگ (Halving) روبهرو میشوند و نمیتوانند به سود کامل پاداشهای خود دست پیدا کنند. در واقع این رقم نصف میشود.
بیت کوین به نوعی پایه و اساس دنیای ارزهای دیجیتال است. به همین دلیل افرادی که میخواهند وارد این بازار معاملاتی شوند باید ساز و کار این ارز را به خوبی شناسایی کنند. اما قرار نیست همیشه یک ارز در جایگاه نخست باشد، دقیقا مثل قهرمانهایی که همیشه اول نخواهند بود.
اتریوم یک ارز دیجیتال معروف و قدرتمند است. تحلیلگران و حتی معاملهگران کارکشتهای که با بیت کوین سر و کار دارند احتمال میدهند روزی اتریوم (ETH) جای بیت کوین را بگیرد و عنوان قدرتمندترین ارز دیجیتال را به دست آورد. این بخشی از تحلیل توکنومیک ارز دیجیتال بیت کوین است.
تحلیل توکنومیک ارز دیجیتال اتریوم

اتریوم در رتبه بعد از بیت کوین قرار دارد و به عنوان دومین و قدرتمندترین ارز دیجیتال شناخته میشود. اتر، توکن بومی اتریوم است. در مورد تعداد اترهای موجود اطلاعاتی در دست است، اما کسی در مورد اینکه دقیقا چه تعداد اتر وجود دارد، چیزی نمیداند. به همین دلیل اتریوم به عنوان یک ارز دیجیتال تورمی شناخته میشود.
یکی از ویژگیهای برتری که اتریوم دارد مربوط به شبکه بلاک چین آن است. این شبکه باعث شده که پروژههای دیفای مختلفی در بستر آن شکل بگیرند. همین موضوع زمینههای اعتبار هر چه بیشتر اتریوم را فراهم کرده است.
اتریوم در کنار ویژگیهای مثبتی که دارد به دلیل کارمزد بالا و مقیاسپذیری پایین، هنوز نمیتواند در جایگاه نخست یک ارز دیجیتال قدرتمند قرار بگیرد. این چند چالشی که به ظاهر جزئی هستند باعث شدهاند که بخش مهمی از معاملهگران ترجیح دهند به سراغ ارزهای دیجیتال دیگری بروند که رقیب اتریوم هستند.
تحلیل توکنومیک ارز دیجیتال دوجکوین
دوجکوین یکی دیگر از ارزهای دیجیتال است که آن را میمکوین “MemeCoin” در نظر میگیرند. ممکوین نشان میدهد که این ارز دیجیتال کاربرد روشنی ندارد. البته دوجکوین نیز بین برخی از معاملهگران محبوبیت زیادی دارد. معاملهگران طرفدار دوجکوین بر این باور هستند که این توکن روش پرداخت آسانی دارد و کاملا به صرفه است.

دوجکوین به دلیل اینکه عرضه نامحدودی دارد به عنوان یک توکن تورمی شناخته میشود. از این رو این ارز دیجیتال در جایگاه خوبی قرار ندارد و احتمال اینکه معاملهگران نتوانند به سودهای خوبی برسند را زیاد میکند. به همین دلیل بسیاری از معاملهگران تصمیم میگیرند سرمایههای خود را روی ارزهای دیجیتال دیگر به کار بگیرند.
این مواردی که برای ارزهای دیجیتال بررسی کردیم بخشی از تحلیل توکنومیک محسوب میشوند. معاملهگران وقتی از توکنومیک استفاده میکنند فاکتورهای مهم بیشتری را در نظر میگیرند. در واقع یک ارز را از همه جوانب بررسی میکنند و چیزی را از قلم نمیاندازند.
چه اصطلاحات مهمی در توکنومیک وجود دارد؟
در اقتصاد توکنی اصطلاحاتی وجود دارند که به عنوان یک معاملهگر و تحلیلگر باید اطلاعات مهمی در مورد آنها داشته باشید. این اصطلاحات مهم به شرح زیر هستند:
فرایند ارزشگذاری روی یک دارایی
زمانی که معاملهگران میخواهند برای خرید کوینهای جدید اقدام کنند، نیاز دارند که به بررسی ارزش کوین مورد نظر خود بپردازند. وقتی این عملیات را آغاز میکنند؛ یعنی در حال ارزشگذاری روی ارز مورد نظر هستند. این موضوع تصویر روشنتری از آینده یک کوین را در اختیار معاملهگر قرار میدهد و فرایند تصمیمگیری را برای او آسان میکند.
تورم قیمت یک دارایی در توکنومیک
اصطلاح تورم را بیشتر در اقتصاد کشورها شنیدهاید، اما در هر بازار مالی امکان رخ دادن آن وجود دارد. تورم وقتی شکل میگیرد که سطح عمومی قیمتها روند افزایشی به خود میگیرد. همچنین زمانی که افراد انتظار دارند تا سطح عمومی قیمتها کاهش پیدا کند نیز تورم رخ میدهد. در شرایط تورم تصمیمهای اقتصادی و معاملهای افراد تغییر میکند. در واقع تصمیمهای خود را به وقتی موکول میکنند که نوسانهای شدید کمتر شوند.

پاپ و دامپ (Pump and Dump) در توکنومیک
وقتی که معاملهگر یک ارز دیجیتال را خریداری میکند ارزش آن را افزایش میدهد. این موضوع هیجانی در سایر معاملهگران به وجود میآورد. چرا که معاملهگران دیگر متوجه بالا رفتن قیمت یک ارز دیجیتال میشوند و اقدام به خرید میکنند. همین موضوع به مرور زمان قیمت ارز دیجیتال مورد نظر را بیشتر میکند.
هر کدام از معاملهگران برای اینکه به سود برسند، ارز خود را بالاتر از قیمتی که هست، میفروشند. وقتی همه معاملهگران روی کار فروش متمرکز شوند، سقوط قیمت ارز دیجیتال رخ میدهد. به این وضعیت در رمزارزها پامپ و دامپ میگویند که بررسی آن در توکنومیک بسیار رایج است.
پاداشها و جوایز
ممکن است یک کوین بتواند از دیدگاه بسیاری از معاملهگران امتیازهای لازم را بگیرد و محبوبیت بالایی به دست آورد. این موضوع میتواند نقش مهمی در زمینه اصول ابتدایی یک ارز دیجیتال داشته باشد.
این اتفاق باعث میشود که قیمت کوین مورد نظر به شکل چشمگیری افزایش پیدا کند. افزایش قیمت یک کوین با توجه به اینکه از نظر بسیاری از معاملهگرها ارزشمند است نشان میدهد نسبت به شبکه کوین مورد نظر اعتماد بالایی شکل گرفته است.
توکنومیک، پایه و اساس دنیای رمزارزها
توکنومیک میتواند بهترین ایدهها را برای سرمایهگذاری روی یک ارز دیجیتال خاص ارائه دهد. استفاده از توکنومیک برای تحلیل ارز دیجیتال و پی بردن به ارزشمند بودن آن ضروری است. چرا که میتواند با ارائه اطلاعات مهمی ریسک سرمایهگذاری شما را تا حد قابل قبولی کاهش دهد و مانع از دست رفتن سرمایههای شما شود. توکنومیکس به عنوان پایه و اساس مهمی در دنیای ارزهای دیجیتال به حساب میآید که نباید آن را دست کم بگیرید.