دلیل تفاوت قیمت تتر و دلار چیست؟ چرا قیمت تتر بالاتر است

با داغ شدن بازار دلار در ایران و سقوط ارزش ریال در بازارهای جهانی، بسیاری به سوی تبدیل سرمایه خود به دلار یا ارزهای دیجیتال با قیمت ثابت (استیبل کوین) روی آوردند تا ارزش سرمایه خود را حفظ کنند. ولی نکته‌ای که در خرید تتر به عنوان جایگزین دلار وجود دارد، اختلاف قیمت آن با دلار کاغذی است. بخشی از این اختلاف ریشه‌های جهانی داشته و بخشی از آن هم مربوط به عوامل داخلی در بازار ایران هستند. آشنایی با آنها برای تریدرهای تتر ضروری است. بنابراین در این مقاله به مقایسه دلار و تتر از لحاظ اختلاف قیمت می‌پردازیم و دلایل آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

تتر یا USDT چیست؟

تتر یک استیبل کوین (ارز ثابت) باسابقه و معتبر است که در بازارهای جهانی معادل یک دلار آمریکا معامله می‌شود. از آنجایی که پشتوانه‌ این ارز دیجیتال، دلار کاغذی است و یک کالا به حساب می‌آید، ارزش آن همیشه ثابت و معادل یک دلار محاسبه می‌شود، اما در مواردی این ارزش با اختلاف کم، بیشتر یا کمتر تخمین می‌خورد.

البته در میان استیبل کوین‌های برابر با دلار، ارزهای دیجیتال دیگری نیز وجود دارند که می‌توان به جای Tether آن‌‌ها را خریداری و استیکینگ (Staking) کرد. با این حال و با وجود تفاوت قیمت تتر و دلار، این کوین همچنان یکی از اصلی‌ترین و پرطرفدارترین ارزهای دیجیتال معادل دلار آمریکا است. برای همین است که بسیاری خرید تتر را بر سایر ارزهای ثابت و مشابه، ترجیح می‌دهند.

نحوه حفظ برابری تتر با دلار (Peg Mechanism)

ارزش تتر از طریق فرآیندی به نام peg یا «برابری با دلار» حفظ می‌شود. شرکت Tether Limited متعهد است که به ازای هر واحد USDT که در گردش است، به همان میزان دارایی نقد یا معادل نقد (مثل اوراق خزانه‌داری آمریکا، سپرده‌های بانکی یا دارایی‌های کوتاه‌مدت کم‌ریسک) در حساب‌های خود نگهداری کند.

به بیان ساده، هر تتر باید پشتوانه‌ای واقعی در دنیای فیزیکی داشته باشد. بااین‌حال، این ادعا در سال‌های گذشته بارها مورد سؤال قرار گرفته است. تتر برای اطمینان کاربران، به‌صورت دوره‌ای گزارش‌هایی از ذخایر خود منتشر می‌کند تا نشان دهد حجم دارایی‌های پشتیبانش از میزان تترهای در گردش کمتر نیست. همین سیستم ذخایر است که باعث می‌شود در شرایط معمول، ارزش تتر همیشه نزدیک به یک دلار بماند.

۶ دلیل تفاوت قیمت تتر و دلار در بازار جهانی

در نگاه اول، ممکن است تصور شود که تتر همیشه دقیقا برابر با یک دلار است، اما در واقعیت، قیمت این استیبل‌کوین در بیشتر صرافی‌ها حول عدد یک دلار نوسان می‌کند. این نوسان‌های جزئی معمولا بین ۰٫۹۹ تا ۱٫۰۰۱ دلار اتفاق می‌افتند. علتش چیست؟ در ادامه چند عامل اصلی را بررسی می‌کنیم.

عرضه و تقاضا در بازار جهانی

قیمت تتر، مانند هر دارایی دیگری، تابع عرضه و تقاضاست. با افزایش تقاضا برای تتر در مواقعی مانند سقوط بازار یا افزایش نیاز به نقدینگی، قیمت آن ممکن است به کمی بالاتر از یک دلار افزایش یابد. برعکس، در زمان‌هایی که سرمایه‌گذاران تترهای خود را می‌فروشند تا وارد دارایی‌های پرریسک‌تر شوند، ارزش آن اندکی پایین‌تر می‌آید.

نقدینگی و اختلاف قیمت میان صرافی ها

تتر در هزاران صرافی ارز دیجیتال متمرکز و غیرمتمرکز معامله می‌شود و هرکدام حجم و نقدینگی متفاوتی دارند. اگر در یک صرافی، سفارش‌های خرید، زیاد و سفارش‌های فروش، محدود باشد، قیمت لحظه‌ای تتر ممکن است بیشتر از صرافی‌های دیگر ثبت شود. این اختلاف معمولا در بازارهای کم‌حجم یا در زمان نوسانات شدید بیشتر دیده می‌شود.

هزینه صدور و بازخرید (Mint & Redemption)

کاربران نهادی می‌توانند مستقیما از شرکت Tether Limited تتر بخرند یا آن را به دلار تبدیل کنند. اما این فرایند با کارمزد و حداقل حجم بالا و حداقل ۱۰۰ هزار دلاری همراه است. همین موضوع باعث می‌شود زمانی که اختلاف قیمت خیلی زیاد نباشد، آربیتراژ‌رها برای اصلاح قیمت وارد عمل نشوند و تتر در بازار آزاد، کمی از دلار فاصله بگیرد.

کارمزد متفاوت بلاکچین های مختلف

تتر، روی چندین شبکه مثل اتریوم، ترون، سولانا و بایننس اسمارت‌چین منتشر شده است. تفاوت در کارمزد تراکنش‌ها، زمان تایید و شلوغی شبکه می‌تواند باعث اختلاف جزئی در قیمت تتر در هر شبکه شود. برای مثال، در زمان ازدحام شبکه اتریوم، هزینه انتقال بالا می‌رود و ممکن است قیمت تتر روی این شبکه کمی متفاوت از شبکه ترون باشد.

ریسک اعتماد به صادرکننده

هرچند تتر به دلار آمریکا متصل است، اما در نهایت پشتوانه آن به اعتبار و شفافیت شرکت Tether Limited بستگی دارد. هر بار که شایعه‌ای درباره وضعیت ذخایر یا ممنوعیت‌های قانونی تتر منتشر می‌شود، بازار واکنش نشان می‌دهد و قیمت USDT موقتا اندکی افت می‌کند. به‌طورکلی، اخبار مربوط به صادرکننده‌ها از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر قیمت ارزهای دیجیتال است.

نوسانات نرخ بهره دلار آمریکا

در دوره‌هایی که نرخ بهره در آمریکا بالا می‌رود، تقاضا برای دارایی‌های دلاری افزایش پیدا می‌کند. اما چون تتر بازدهی ندارد (برخلاف سپرده‌های دلاری یا اوراق خزانه)، بخشی از سرمایه از تتر خارج می‌شود. همین فشار فروش جزئی می‌تواند قیمت آن را کمی پایین‌تر از دلار واقعی بیاورد.

دلایل تفاوت قیمت تتر و دلار در ایران

در ایران، علاوه بر علت عرضه و تقاضا که پیشتر مطرح شد و در بازار جهانی نیز موثر است، دلایل متعدد دیگری برای تفاوت قیمت تتر و دلار وجود دارد. برای این بخش می‌توان چهار دلیل بسیار مهم در نظر گرفت که عبارتند از:

1. نوسانات ارزش ریال
2. کارمزد تراکنش Tether در صرافی‌های مختلف
3. انتقال وجه بین‌المللی
4. کارمزد شبکه‌های مختلف در معاملات USDT

نوسانات ارزش ریال

با اینکه نوسان ارزش ریال باید مستقیما روی هر دو ارز، یعنی هم دلار کاغذی و هم Tether تاثیر بگذارد، در بسیاری از موارد شاهد اختلاف قیمت در زمان واحد هستیم. این موضوع به این دلیل اتفاق می‌افتد که ابتدا ارزش یکی از ارزها، عموما Tether، افزایش یافته و سپس به دنبال آن ارزش دیگری، یعنی دلار کاغذی هم افزایش می‌یابد. این گپ زمانی، اختلاف قیمت ایجاد می‌کند. به‌طورکلی می‌توان گفت که اختلاف قیمت ریالی تتر و دلار در مهر ۱۴۰۴ با دلار حدودا ۱۱۳ هزار تومانی، ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان است.

کارمزد تراکنش تتر در صرافی‌های مختلف

نحوه خرید و فروش تتر در ایران در همه صرافی‌های ایرانی معمولا به یک صورت انجام می‌شود. این در حالی است که برخی از صرافی‌ها نرخ کارمزد متفاوتی نسبت به سایرین دارند. علت این موضوع میزان نقدینگی صرافی‌های مختلف است و بنابراین، صرافی‌هایی که نقدینگی کمتری دارند، قیمت Tether را بالاتر حساب کرده تا این کمبود را جبران کنند.

انتقال وجه بین‌المللی

اخیرا Tether برای جابجایی بین‌المللی مورد استقبال بسیاری از ایرانیان قرار گرفته است. از آنجایی که در حال حاضر در تحریم به سر می‌بریم و امکان مبادلات بین‌المللی از طریق درگاه‌هایی مثل پی‌پال وجود ندارد، مردم انتقال Tether که راهی سریع، ایمن و البته بی‌دردسر است را انتخاب می‌کنند.

کسب سود از اختلاف قیمت تتر و دلار

تفاوت قیمت بین تتر و دلار همیشه منفی نیست؛ گاهی فرصتی برای معامله‌گران ایجاد می‌کند. برای مثال، اگر قیمت تتر در بازار ایران پایین‌تر از دلار اسکناسی باشد، خریداران می‌توانند تتر بخرند و پس از افزایش قیمت آن را بفروشند. از طرف دیگر، در زمان‌هایی که تقاضا برای تتر زیاد می‌شود (مثلا در شروع ریزش بازار رمزارزها یا جهش نرخ دلار)، دارندگان تتر می‌توانند با فروش آن در قیمت بالاتر، سودی معادل نوسان نرخ دلار کسب کنند.

نکته مهم این است که اختلاف قیمت در صرافی‌های داخلی مثل والکس، نوبیتکس یا بیت‌پین گاهی تا چند صد تومان متفاوت است. همین موضوع فرصتی مناسب برای آربیتراژ فراهم می‌کند. یک استراتژی معاملاتی که از اختلاف قیمت یک دارایی در پلتفرم‌های مبتنی سود می‌برد. بررسی هم‌زمان قیمت‌ها در چند پلتفرم و انتخاب شبکه با کارمزد کمتر (مثل ترون) می‌تواند باعث کاهش هزینه و افزایش بازدهی معامله شود.

کارمزد شبکه‌های مختلف در معاملات تتر

تتر یک ارز دیجیتال است که بر پایه بلاکچین‌‌های مختلف عرضه می‌شود. پرکاربردترین این بلاکچین‌ها شامل موارد زیر هستند:

• اتریوم
• سولانا
• بیت کوین
• ترون

هر کدام از این شبکه‌ها کارمزدهای مختلفی دارند که سبب می‌شود نرخ Tether نسبت به دلار کاغذی متفاوت باشد. تغییر شبکه‌های Tether بر سرعت انتقال تاثیر می‌گذارد که همین امر باعث تغییر کارمزدها می‌شود. در حال حاضر، شبکه اتریوم سرعت بالایی برای تراکنش‌ها دارد و به دنبال آن، هزینه تراکنش بالاتر است. از طرفی شبکه بیت کوین به دلیل ظهور تترهای اتریوم و ترون، امروزه عملا بلا استفاده شده است.

اکثر ما زمانی که می‌خواهیم Tether جابجا کنیم، از شبکه ترون یا TRC20 استفاده می‌کنیم که کارمزد بسیار پایینی دارد و سرعت آن نسبت به شبکه اتریوم، تفاوت آنچنانی ندارد.

دلار یا تتر؛ کدامیک برای کدام تریدر

مسلما انتخاب ارز دیجیتال یا ارز کاغذی برای سرمایه‌گذاری کاملا به سلیقه و انتظارات شخص سرمایه‌گذار بستگی دارد. برای مثال اگر در نظر دارید تبدیل ارزهای دیجیتال را بدون دردسر انجام دهید، طبیعتا Tether انتخابی معقول‌تر است. از طرفی اگر با روش‌های امن نگهداری سرمایه‌های دیجیتالی آشنایی ندارید و می‌ترسید که سرمایه خود را از دست بدهید، یا باید به ارزهای کاغذی روی بیاورید، یا باید پیش از تخصیص سرمایه، کاملا با مکانیزم معامله و نگهداری ارزهای دیجیتال آشنا شوید. حالا انتخاب با شما است که با توجه به اطلاعاتی که در مورد دلیل تفاوت قیمت تتر و دلار به‌دست آوردید، کدامیک را برای حفظ دارایی خود انتخاب کنید؟