آموزش شناخت کندل Hanging Man (مرد دارآویز) در تحلیل تکنیکال

در تحلیل تکنیکال، برخی الگوها یا پترن‌ها به الگوهای بازگشتی (Reversal) معروف‌اند. آنها برای پیش‌بینی روندهای معکوس به کار می‌روند و می‌توانند از ضررهای احتمالی جلوگیری کنند. از سوی دیگر در صورت تشخیص درست آنها، تریدر می‌تواند زودتر از دیگران از بازار معکوس بعدی سود ببرد. یکی از این الگوها، کندل مرد دارآویز یا Hanging man نام دارد. الگویی ساده که برای تشخیص روندهای نزولی بسیار مفید است.

در این مقاله به معرفی کندل Hanging man‌، کاربردها و توصیف شکل ظاهری آن پرداخته و نحوه‌ی استفاده از آن را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید تا با یکی از ساده‌ترین و کاربردی‌ترین الگوهای تحلیل تکنیکال آشنا شوید.

کندل مرد دارآویز به چه شکل است؟

تشکیل این الگو، به معنی پایان احتمالی یک روند صعودی و شروع قریب‌الوقوع یک روند نزولی کوتاه یا بلند مدت است. تحلیل‌گران از کندل هنگینگ من به‌منظور پیش‌بینی روندهای معکوس نزولی بالقوه استفاده می‌کنند. این الگو را گاهی در پایان یک روند خنثی نیز مشاهده می‌کنیم.

به Hanging man در زبان فارسی کندل مرد به دارآویخته یا مرد حلق آویز نیز می‌گویند. شکل آن نیز به‌صورت یک مربع یا مستطیل افقی با سایه بالایی بسیار کوتاه و سایه پایینی بسیار بلند بوده و درست به شکل یک انسان حلق‌آویزشده است. به چنین الگوهایی، به‌طور‌کلی، فرفره چرخان (Spinning Top) گفته می‌شود.

طول سایه پایینی الگوی مرد دارآویز باید حداقل دو برابر طول بدنه شمع باشد. در برخی موارد نیز هیچ سایه بالایی تشکیل نمی‌شود که نشان‌دهنده قطعیت بیشتر سیگنال صادرشده از آن است. مشابه این پترن را در پایان روندهای نزولی با تشکیل الگوی چکش نیز مشاهده می‌کنیم. الگویی که نشان‌دهنده‌ی احتمال صعودی شدن بازار است.

ارتباط قیمت با کندل مرد دارآویز

کندل مرد دارآویز در حقیقت حاکی از این واقعیت است که قیمت باز شدن (Open)، بسته شدن (Close) و بالاترین قیمت (High) تقریبا برابر شده‌اند. بنابراین قیمت دارایی موردنظر به حداکثر ممکن رسیده و بیش از آن، پتانسیل افزایش ندارد. طول بیشتر سایه پایینی نشان می‌دهد که قیمت، در طول روز، کاهش قابل‌توجهی داشته است.

نزدیکی قیمت‌های open و close را می‌توان از شکل بدنه کندل مرد دارآویز تشخیص داد. برخلاف شمع‌های معمولی تشکیل‌شده قبل یا بعد از این الگو که بدنه‌ای مستطیل‌شکل و عمودی دارند، بدنه کندل هنگینگ من با کاهش فاصله‌ی بین قیمت‌های باز و بسته شدن، به شکل یک مربع یا یک مستطیل افقی است.

معنای رنگ کندل هنگینگ من چیست؟

رنگ سبز یا قرمز کندل مرد دارآویز، اطلاعات بیشتری در مورد قطعیت سیگنال این الگو در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهد. بنابراین هنگام تصمیم‌گیری در خصوص شورت کردن پوزیشن‌ها باید به آن توجه کرد.

رنگ قرمز یا مشکی، نشان می‌دهد که قیمت High و قیمت Open، یکسان هستند و احتمال افزایش قیمت ضعیف است.

رنگ سبز اما حاکی از سیگنال نزولی ضعیف‌تری دارد؛ چراکه نشان می‌دهد قیمت‌های بسته شدن و بالاترین قیمت، هنوز در حال تلاش برای حفظ فاصله با قیمت باز شدن هستند. در حقیقت، جای قیمت‌های Open و Close‌ روی بدنه یک کندل هنگینگ من سبز، هنوز عوض نشده است.

با مطالعه روندهای نزولی می‌بینیم که در بسیاری از مواقع، ابتدا کندل مرد دارآویز سبز و سپس قرمز رنگ تشکیل شده‌اند. اما اگر روند نزولی با مقاومت گاوها مواجه شود، جای این دو پیش وقوع روند نزولی قطعی، ممکن است عوض شود.

نحوه استفاده از کندل مرد دارآویز

شمع مرد به دارآویخته نه به‌عنوان یک سیگنال تغییر روند فوری؛ بلکه به‌عنوان سیگنالی هشداردهنده در خصوص روندهای بالقوه استفاده می‌شود. تشخیص این الگو، شامل مراحل زیر است:

1. تشخیص و تایید روند صعودی بلندمدت
2. تشخیص کندل مرد دارآویز با سایه پایینی بسیار بلندتر از سایه بالایی که قیمت High آن بالاتر از شمع‌های پیشین است.
3. ترجیحاً مشاهده‌ی گپ آپ (Gap Up) بین شمع مرد آویزان و کندل قبلی؛ یا بالاتر رفتن قیمت باز شدن از قیمت بسته شدن در روز قبل.
4. تایید سیگنال بازار نزولی با اندیکاتورهای کمکی دیگر
5. مشاهده‌ی یک هنگینگ من دیگر یا شمع خرسی در روزهای بعدی، همراه با گپ داون (Gap Down) یا پایین‌تر رفتن قیمت باز شدن از قیمت بسته شدن در روز قبل.

معامله‌گران روزانه‌ی نسبتا ریسک‌پذیر با مشاهده‌ی تشکیل کندل هنگینگ من در نمودار شمعی، رفته‌رفته پوزیشن خود را شورت می‌کنند. برای آنها، سایه پایینی بلند این الگو در حقیقت نشان‌دهنده‌ی ورود فروشندگان به بازار است. هرچه قیمت‌های باز، بسته و بالاترین قیمت به یکدیگر نزدیک‌تر و اختلاف آنها با پایین‌ترین قیمت (Low Price) بیشتر باشد، احتمال عکس شدن روند صعودی نیز افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، هرچه روند صعودی قبلی، طولانی‌تر بوده باشد، قطعیت سیگنال کندل مرد دارآویز، بیشتر خواهد بود.

تریدرهای محتاط‌تر شاید در همان روز مشاهده‌ی کندل مرد دارآویز، درخصوص خرسی شدن بازار نتیجه‌گیری قطعی نکنند. در این صورت، آنها به شمع روز بعدی توجه خواهند کرد که به آن، کندل تاییدکننده یا Confirmation Candle‌ نیز گفته می‌شود. این شمع، باید نزولی یا خرسی باشد. نشانه‌ی آن هم افت قیمت‌های Low، open و close به سطوحی پایین‌تر از روز قبل و نزدیک شدن قیمت High به قیمت Low در کندل پیشین است.

بهترین شاخص ها برای تایید هنگینگ من

همانطورکه گفتیم، لازم است سیگنال دریافتی خود از کندل مرد دارآویز را با دیگر الگوهای کندل استیک یا به‌طور‌کلی تحلیل تکنیکال در همان روز یا روز بعد، تایید کنید. بسیاری از معامله‌گران، وقوع دو Hangman با فاصله اندک و همراه شدن آنها با شکست خط روند حمایتی را به‌عنوان قوی‌ترین سیگنال یک بازار خرسی در نظر می‌گیرند.

واگرایی نزولی بین قیمت و یکی از شاخص‌های حرکتی مانند قدرت نسبی (RSI)، میانگین‌های متحرک، الگوی دوجی و عبور خط SMA 20 از SMA 50‌ نیز می‌توانند تاییدکننده‌ی قدرت بیشتر خرس‌ها پس از وقوع کندل مرد دارآویز باشند. مهر تایید نهایی این پترن نیز افزایش همزمان حجم معاملات است.

مروری بر مزایای کندل هنگینگ من

تا اینجا با کاربرد و ماهیت کندل مرد دارآویز آشنا شدیم. اما مزیت این الگو در مقایسه با دیگر الگوهای تحلیل تکنیکال چیست؟ در این بخش به این سوال پاسخ می‌دهیم.

سادگی و وضوح

یکی از مهم‌ترین مزایای کندل مرد دارآویز سادگی آن است. تشخیص این الگوی تک شمعی نسبتا ساده است. هرچند که هیچ‌یک از شاخص‌ها و الگوهای تحلیل تکنیکال، قطعیت ذاتی نداشته و تشخیص درست آنها نیازمند تجربه است. بااین‌حال، برای تشخیص Hanging MAN کافیست از روند طولانی‌مدت و تثبیت‌شده‌ی صعودی قبلی مطمئن شوید. پس از آن، باید وجود شرایط ذکر شده در بخش‌های قبلی را روی بالاترین شمع بررسی کرده و سیگنال خود را با دیگر شاخص‌ها و الگوها، تایید کنید.

مناسب برای همه بازارهای مالی

یکی از مهم‌ترین مزایای کندل Hangman این است که می‌توان از آن در بیشتر بازارهای مالی استفاده کرد. این الگو در پیش‌بینی روند بعدی قیمت ارز دیجیتال، جفت ارزهای فارکس، سهام، اوراق قرضه و حتی کالاها کاربرد دارد. هرچند در هریک از این بازارها ممکن است شدت و ضعف قطعیت این شاخص متفاوت باشد.

کمک به جلوگیری از ضرر

همانطورکه قبلا هم گفتیم، کندل مرد دارآویز یک الگوی هشداردهنده است و توجه به آن می‌تواند به تصمیم‌گیری درست، پیش از نزولی شدن بازار منجر شود. سایه پایینی بلند این الگو، در حقیقت، نشان‌دهنده‌ی جهت‌گیری تریدرهای باتجربه با حجم‌های معاملاتی بالاست. بنابراین تریدرهای خرد می‌توانند از آن برای تشخیص نقاط ورود و خروج درست کمک بگیرند.

چهار نقطه ضعف کندل هنگینگ من

هریک از شاخص‌ها و الگوهای مورداستفاده در تحلیل تکنیکال در کنار مزایا، معایب خاص خودشان را دارند. در این بخش، مهم‌ترین نقاط ضعف کندل مرد دارآویز را بررسی می‌کنیم.

احتمال ارسال سیگنال اشتباه

به‌طورکلی، الگوهای تک شمعی نسبت به الگوهای متشکل از کندل‌های بیشتر، درصد خطای بیشتری دارند. این نقطه‌ضعف در مورد Hanging Man نیز صدق می‌کند. سابقه نشان می‌دهد که این پترن، سیگنال‌های اشتباه زیادی ارسال کرده است. به همین دلیل، توصیه می‌شود، آن را با حداقل دو شاخص یا الگوی دیگر تایید کنید.

فرکانس تکرار غیرمنظم

در حالی که برخی الگوهای تحلیل تکنیکال معمولا به دنبال یکدیگر و با فواصل زمانی قابل‌پیش‌بینی تکرار می‌شوند، زمان وقوع کندل مرد دارآویز، نسبت به بیشتر الگوهای دیگر، غیرقابل‌پیش‌بینی‌تر است. به همین دلیل، تریدرهای باتجربه در تشخیص آن بهتر عمل می‌کنند.

عدم کاربرد در بازارهای پرنوسان

دیگر نقطه‌ضعف مهم پترن مرد دارآویز، عدم کارآمدی آن در بازارهای به‌شدت نوسانی و بی‌ثبات است. نشانه‌ی چنین بازاری، شاخص‌های فرار، متناقض و عدم تشکیل یا تغییرات سریع دیگر الگوهای کندل استیک است. در چنین شرایطی، تکیه بر این پترن می‌تواند خطرناک باشد.

ارائه اطلاعات محدود

کندل مرد دارآویز در بهترین حالت ممکن، می‌تواند احتمال نزولی شدن بازار را نشان دهد. اما اطلاعات خاص دیگری در اختیار تریدر قرار نمی‌دهد. به‌عنوان مثال، از آن نمی‌توان برای پیش‌بینی سطوح حمایتی و مقاومتی بعدی، سود احتمالی، یا تشخیص قدرت روند نزولی استفاده کرد. به‌خصوص عدم امکان تخمین و قدرت روند نزولی می‌تواند سبب از بین رفتن سود تریدر در پی وقوع روند صعودی سریع بعدی شود.

نکات مهم برای به کارگیری کندل مرد دارآویز

هنگام استفاده از Hanging Man در تحلیل‌ها و تریدهای خود رعایت نکات زیر می‌تواند در کسب سود از بازار نزولی یا حداقل جلوگیری از ضرر، موثر باشد:

• حد ضرر یا استاپ لاس (Stop-loss) خود را در بالاترین نقطه‌ی کندل Hanging Man قرار دهید.
• قیمت فروش خود را نزدیک به قیمت بسته شدن اولین مرد آویزان یا نزدیک به قیمت باز شدن دومین Hanging Man تعیین کنید.
• پس از وقوع کندل مرد دارآویز و تشخیص موفقیت‌آمیز آن، انتظار الگوی چکش و صعودی شدن مجدد روند در روزهای آینده را داشته باشید.
• نسبت طول سایه پایینی به بالایی و نزدیکی قیمت‌های Close و High از رنگ این کندل مهم‌تر است.
• بازه‌های زمانی نسبتا طولانی را برای تشخیص و تایید روندهای صعودی قطعی، مدنظر قرار دهید.
• نقاط ورود خود را با استفاده از نمودارهای زمانی کوتاه مدت، مانند چهارساعته تعیین کنید.
• از تکنیک‌های مدیریت ریسک هنگام شورت کردن معاملات خود استفاده کنید.
• ترجیحا نسبت ریسک به ریوارد را یک به دو در نظر بگیرید. بنابراین، فاصله‌ی قیمت ورود تا قیمت خروج باید دو برابر فاصله قیمت ورود تا استاپ لاس باشد.

کندل مرد دارآویز، الگویی ساده اما پرریسک

یک توصیه‌ی عمومی در تحلیل تکنیکال این است که هر سیگنال باید توسط حداقل دو الگو یا اندیکاتور تایید شود. در غیر این صورت، ریسک آن بسیار بالاست. این واقعیت، در مورد کندل Hanging Man با جدیت بیشتری صدق می‌کند. به‌طوریکه بسیاری از تریدرها آن را حداقل با دو شاخص دیگر تایید می‌کنند. دلیل این موضوع، ذات تک شمعی و بازگشتی بودن این الگو و نیز مدت‌زمان یا تایم‌فریم کوتاه آن است.

با‌این‌حال، سادگی و وضوح کندل مرد دارآویز، کارآمدی در همه‌ی بازارهای مالی و کاربرد آن برای پیش‌گیری از ضرر بازارهای نزولی، سبب محبوبیت و کاربرد این الگو شده است.

آیا شما تابه‌حال از هنگینگ من در تریدهای خود استفاده کرده‌اید؟ چه توصیه‌ای برای استفاده بهتر از آن دارید؟ تجربه خود را با ما و دیگر مخاطبین این مطلب به اشتراک بگذارید.