فومو در بازار ارز دیجیتال چیست؟؛ ترس از دست دادن فرصت
ترس و اضطراب دو عامل مهم در تشدید شرایط ناگوار و همچنین سقوط به قعر دره‌های زندگی هستند؛ به این نوع ترس‌های به خصوص که آرامش انسان را به هم می‌زنند، فومو گفته می‌شود. فومو ارز دیجیتال هم از جمله همین دلهره‌ها و اصطلاحاً دلشوره‌هایی است که در مورد دنیای کریپتوکارنسی بروز پیدا می‌کند. نکته جالب اینجاست که فومو تنها در زندگی شخصی یا مسائل اجتماعی پدیدار نمی‌شود، بلکه می‌تواند در بازارهای مالی به خصوص بازار ارزهای دیجیتال و مسائل سرمایه گذاری ارز دیجیتال هم به وجود بیاید.
نکته مهمی که در این میان وجود دارد، این است که ترس از دست دادن سرمایه نباید باعث شود شما از کاروان سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی مختلف عقب بمانید. با توجه به این که ترس و دلهره بیش از اندازه در ارز دیجیتال می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به سرمایه‌گذاران وارد کند، در این مقاله، درباره فومو در ارز دیجیتال و راه‌های مقابله با آن بحث خواهیم کرد.
فومو چیست؟
اصطلاح “FOMO”مخفف عبارت “Fear Of Missing Out” به معنی ترس از دست دادن است. فردی که دچار فومو می‌شود، با توجه به این‌که فکر می‌کند در حال از دست دادن فرصت است، به صورت هیجان‌زده اقدام به انجام کاری می‌کند. این تحرکات و ترغیب شدن‌ها کاملاً بر خلاف شرایط عادی اتفاق می‌افتند؛ به عبارت ساده‌تر اگر شما در شرایط عادی و با علم بر وضعیت بازار و قیمت ارزهای دیجیتال با این هیجانات روبه‌رو شوید، مطمئناً به آنها توجهی نخواهید کرد. فومو در بازارهای مالی به معنای از دست دادن فرصت برای کسب سود است.
وقتی که کمی در داستان فومو متمرکز می‌شویم، با نکات بسیار جالب و البته ترسناکی مواجه می‌شویم که ریشه محکمی در آینده سرمایه‌گذاری‌های ما دارند و می‌توانند به صورت مشخص در نقش یک عامل سرنوشت‌ساز ظاهر شوند. تصور کنید که شما به تازگی وارد دنیای معاملات کریپتوکارنسی شده‌اید و قصد دارید با توجه به منابع خبری مختلف به خرید و فروش ارز دیجیتال مشغول شوید؛ یکی از دوستانتان با توجه به شایعات و گمانه‌زنی‌های بی‌پایه‌واساس، شما را برای خرید یک ارز دیجیتال ترغیب می‌کند. اگر این ترغیب کردن و تزریق هیجان کاذب به اندازه‌ای باشد که شما با تصمیم احساسی و ترس جا ماندن از خرید آن، دست به معامله بزنید، شک نکنید که به فومو ارز دیجیتال دچار شده‌اید.
دلایل مختلفی برای ایجاد «حباب قیمت» یا «حباب بازار» وجود دارد. اما یکی از فاکتورهای مهم برای رشد حباب‌گونه قیمت در بازارهای مالی، هیجانات ناشی از موج ناگهانی خرید یا همان فومو است. افراد مبتدی در سرمایه‌گذاری و بررسی قیمت ارزهای دیجیتال تحت تاثیر چنین جوی دست به خرید‌های غیرضروری و در اغلب مواقع غیر منطقی می‌زنند. با افزایش میزان تقاضا قیمت نیز افزایش پیدا می‌کند. اما این حباب قیمت در بازه زمانی کوتاهی با پایین آمدن التهابات ناشی از فومو فروکش می‌کند.
فومو ارز دیجیتال در بازار کریپتوکارنسی
بازار ارز دیجیتال با توجه به این‌که ماهیتی پر نوسان دارد، نسبت به سایر بازارهای مالی، بیشتر تحت تاثیر فومو قرار می‌گیرد. دلیل سودهای بزرگ برخی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم همین است. بیت کوین در ابتدای پیدایش خود طرفداران زیادی نداشت. اما به مرور زمان، سرمایه‌گذاران بزرگ و کوچک به دلیل ترس از دست دادن فرصت و جا ماندن از این بازار نوظهور به آن علاقه نشان دادند.
در سال‌های اخیر افراد زیادی از طریق سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها به سود قابل توجهی دست پیدا کرده‌اند. همین موضوع باعث شده است اغلب مردم به محض آن‌که احساس کنند یک رمزارز دارای پتانسیل رشد است، بخشی از دارایی خود را جهت خرید آن رمزارز برای از دست ندادن فرصت سرمایه‌گذاری صرف کنند.
دلیل ایجاد فومو در بازارهای اقتصادی از جمله ارز دیجیتال
ترس از دست دادن یا فومو ارز دیجیتال می‌تواند به دلایل مختلفی در افراد بروز کند. برخی از مهم‌ترین عواملی که باعث ایجاد فومو در یک معامله‌گر ارز دیجیتال می‌شود، عبارتند از:
۱. ناپایداری بازار
بازار ارزهای دیجیتال حرکت‌های صعودی و نزولی نسبتاً سریعی را تجربه می‌کند. به همین دلیل است که معاملهگران به خرید و فروش ارز دیجیتال تشویق می‌شوند تا فرصت‌های پنهان را از دست ندهند.
۲. کسب سود زیاد
برخی از معامله‌گرانی که در معاملات خود به سودهای زیاد دست پیدا می‌کنند، این تصور را دارند که این سودها دائمی خواهد بود. به همین دلیل وارد معاملات جدید می‌شوند تا فرصت‌های احتمالی پیش روی خود را از دست ندهند. اما این در حالی است که سودآوری معاملات برای همیشه ادامه نخواهد داشت.
۳. اخبار و شایعات
یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که باعث ایجاد فومو ارز دیجیتال می‌شود، اخبار و شایعات است. شایعات به احساس از دست دادن فرصت‌های خوب دامن می‌زنند.
علائم بروز فومو در معاملهگران
اگر جزو آن‌دسته معاملهگران مبتدی و تازه‌کار هستید، شاید خودتان هم متوجه نشوید که مار خوش‌خط‌وخال فومو چگونه روی سرمایه شما چمبره می‌زند. این ناآگاهی بعضی وقت‌ها آنقدر نامحسوس و زیرپوستی حرکت و رشد می‌کند که آدم به خودش می‌آید و می‌بیند در میانه جاده اضطراب و دلهره سفر کرده است. حالا به مقصدی رسیده که دستاوردش چیزی جز نابودی سرمایه و عدم موفقیت در سودآوری نیست. با این اوصاف، دقیقاً مثل یک بیماری ویروسی، علائمی وجود دارند که می‌توان از روی آنها فومو ارز دیجیتال را تشخیص داد. در این بخش از مقاله به سراغ نشانه‌های بروز فومو رفته‌ایم تا با شناسایی آنها بتوانید به راحتی و در هر برهه‌ای از زمان بر ترس‌های هیجانی و کاذب خود غلبه کنید؛ موارد زیر از این قبیل عوامل هستند:
بله گفتن بیش از حد
بله گفتن‌های همیشگی می‌تواند آدم را دچار دردسرهای جبران‌ناپذیر کند؛ چه در دنیای ارزهای دیجیتال و چه در هر دنیای دیگری، عدم استفاده از «هنر نه گفتن» می‌تواند به مسائل وخیمی ختم شود که فومو ارز دیجیتال یکی از آنهاست.
عدم رضایت از زندگی شخصی
این علامت مهم که ریشه محکمی در شبکه‌های اجتماعی دارد، گاهی آنقدر پررنگ و جدی ظهور می‌کند که شخص می‌پذیرد، بدون تبعیت کردن از تصمیم دیگران نمی‌تواند به جایی برسد؛ همین است که در نهایت به ترس از دست دادن سرمایه منجر می‌شود و معاملهگران را دچار فومو می‌کند.
حضور بیش از اندازه در شبکه‌های اجتماعی
برای یکبار هم که شده، به این قضیه فکر کنید که شبکه‌های اجتماعی مثل شمشیر دولبه‌ای هستند که تیزیِ برنده لبه‌های آن ممکن است، به شما آسیب وارد کنند. به عبارت ساده‌تر، اگر خیلی بیش از اندازه در شبکه‌های اجتماعی فعالیت کنید، تحت جریانات و اخبار مختلف قرار می‌گیرید و ممکن است که ترس از دست دادن سرمایه به سراغ شما بیاید.
چیزی به اسم Fast Life
در لحظه زندگی کردن، اتفاق مبارک و خوبی است که هر انسانی می‌تواند با تکیه بر آن به تصمیمات درست دست یابد؛ اما این ابداً به معنای آن نیست که سریع تصمیم بگیرید و اصلاحاً از سبک زندگی سریع تبعیت کنید. اگر سبک زندگی خود را این گونه تعریف کنید، به جای فکر کردن در مورد پیشنهادات و گمانه‌زنی‌های مختلف، کمی بیشتر فکر خواهید کرد تا تصمیم درستی اتخاذ کنید. فومو ارز دیجیتال زمانی علائم خودش را به شما و اطرافیان نشان می‌دهد که شما در کمتر از ۵ دقیقه دچار ترس و دلهره شوید و به همین دلیل، انگشت خود را روی دکمه خرید ارز دیجیتال فشار دهید.
مقابله با فومو ارز دیجیتال
نتایج آمارها نشان می‌دهد که بسیاری از معاملهگران رمز ارزها گرفتار FOMO ارز دیجیتال هستند. در بازارهای مالی به ویژه بازار ارز دیجیتال راهکارهایی وجود دارد که به شما در کنترل فومو کمک می‌کند:
۱. استراتژی سرمایه‌گذاری خود را تعیین کنید
استراتژی سرمایه‌گذاری شامل مجموعه‌ای از قواعد است که بر اساس باورها و ارزش‌های فرد سرمایه‌گذار شکل می‌گیرد. استراتژی سرمایه‌گذاری، مسیر سرمایه‌گذار را تا رسیدن به هدف مشخص می‌کند. ضرر کردن یا از دست دادن فرصت سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی اجتناب‌ناپذیر است. حتی مشهورترین سرمایه‌گذاران نیز نمی‌توانند از تمام فرصت‌های به وجود آمده و بهترین استراتژی معاملاتی در بازار استفاده کنند.
شما باید با توجه به مهارت، میزان سرمایه و میزان ریسک‌پذیری استراتژی معاملاتی خود را تعیین کنید. این کار به شما کمک خواهد کرد تا در شرایط حساس بتوانید خرید و فروش ارز دیجیتال را با آگاهی کامل انجام دهید و از هیجانات بازار به‌دور باشید.
۲. اخبار را تنها از منابع معتبر دنبال کنید
نقش اخبار و رویداد مربوط به ارزهای دیجیتال در قیمت آن بسیار زیاد است. همین مساله باعث می‌شود که فعالین و سرمایه‌گذار‌های ارزهای دیجیتال، روزانه پیگیر اخبار و تحلیل آن باشند. اما شایعه و خبر جعلی در طول تاریخ همواره وجود داشته است و بازار ارزهای دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست.
برای تشخیص یک خبر واقعی از یک خبر جعلی، ابتدا باید دلایل عقلانی خبر را بررسی کنید. اخبار جعلی ارزهای دیجیتال در اغلب موارد حول محور «شوک» مطرح می‌شوند تا واکنش غریزی قوی مانند ترس یا عصبانیت را در شما ایجاد کند. در این مواقع شما باید منبع خبر، سطوح مقاومتی و حمایتی یا ابزارهای قابل اعتماد پیدا کنید و منابع مختلف را برای اطلاع از صحت مطالبی که به دستتان رسیده است، بررسی کنید.
در این مسیر ابزارهای مختلفی از جمله کپی تریدینگ به شما کمک می‌کنند.
۳. از استرس شبکه‌های اجتماعی دور بمانید
در سال‌های اخیر شبکه‌های اجتماعی به بخش مهمی از زندگی روزمره مردم تبدیل شده است. در شبکه‌های اجتماعی چیزی که به نظر می‌آید این است که همه در حال برنده شدن هستند. کافی است شما در شبکه‌های اجتماعی درباره ارزهای دیجیتال تحقیق کنید تا افراد زیادی را پیدا کنید که از طریق خرید و فروش ارز دیجیتال به ثروت بسیار زیادی دست پیدا کرده‌اند.
قرار گرفتن معامله و شبکه‌های اجتماعی در کنار یکدیگر ترکیبی بسیار خطرناک است. زیرا رسانه‌های اجتماعی تنها یک بستر برای آگاهی از اتفاقات جدید است و به هیچ عنوان نباید به عنوان یک ابزار برای تصمیم‌گیری‌های مهم مانند سرمایه‌گذاری استفاده شود. شما باید قبل از هرگونه خرید رمزارز به اندازه کافی درباره آن تحقیق کنید. جالب است بدانید که شاخص‌های مهمی در مورد ارزهای دیجیتال وجود دارد که یکی از آنها با عنوان شاخص ترس و طمع شناخته می‌شود.
۴. برای فرصت‌های از دست رفته احساس پشیمانی نکنید
بازارهای مالی به ویژه بازار ارزهای دیجیتال پر از فرصت سرمایه‌گذاری است. از دست دادن برخی از فرصت‌ها قطعاً اجتناب‌ناپذیر است. اگر فرصتی را برای خرید و فروش ارز دیجیتال از دست داده‌اید، نباید دچار اضطراب و احساس پشیمانی بیش از حد شوید.
هرگز فراموش نکنید که حسرت و پشیمانی، مانع از تصمیم‌گیری صحیح می‌شود و شما ممکن است برای جبران خسارت، دست به معاملات انتقام جویانه بزنید. در نتیجه بعد از زیان اول، زیان‌های بعدی هم از راه می‌رسند و حتی ممکن است بعد از مدتی دیگر سرمایه‌ای برای معاملات نداشته باشید.
پیامدهای فومو ارز دیجیتال کدامند؟
افراد و معاملهگران هرچقدر بیشتر به این ترس و دلشوره دامن بزنند، بیشتر گرفتار مضرات آن خواهند شد. برای این که درک بهتری از این موضوع مهم داشته باشید، کافی است که برای چند لحظه هم که شده، FOMO ارز دیجیتال را به یک باتلاق تشبیه کنید و تصویری این‌چنینی از آن در ذهن خود داشته باشید. همان‌قدر که دست‌وپا زدن در یک باتلاق می‌تواند به غرق شدن، مفقود شدن و نابودی منجر شود، توجه کردن و دامن زدن به فومو هم می‌تواند سرمایه شما را نابود و افکار شما را در دنیای حاصل از ترس‌ها و تصمیمات هیجانی غرق کند.
شاید بهتر است که بحث فومو را در دنیای روان‌شناسی هم مورد واکاوی قرار دهیم تا بدانیم که این ترس می‌تواند چه تبعاتی برای افراد و معاملهگران داشته باشد. به عقیده کارشناسان و روان‌شناسان، مسئله فومو در حالتی می‌تواند روی زندگی شخصی افراد تاثیر سوء بگذارد. برای مثال، پژوهش‌ها نشان داده است که ۸۰ درصد معامله‌گرانی که به فومو ارز دیجیتال دچار می‌شوند، اعتمادبه‌نفس خود را از دست خواهند داد. از طرفی، دیگر نتایج علمی نشان می‌دهند که فومو باعث اختلال در خواب شب می‌شود و به قول خودمان، خواب شیرین را از چشمان انسان بگیرد.
شاید شما هم با این سوال مواجه شده‌اید که چرا تمرکز کردن روی نظرات تخصصی کارشناسان حوزه ارزهای دیجیتال می‌تواند به بروز فومو منجر شود؛ پاسخ به این سوال کاملاً واضح و روشن است. تصور کنید که شما اطلاعات و تصمیمات خود را به نظرات کارشناسان و منابع مختلف محدود کرده‌اید و می‌خواهید با همین منابع به معاملات در دنیای کریپتوکارنسی مشغول شوید. شما در این شرایط دچار بمباران اطلاعاتی، شایعات و گمانه‌زنی‌های مختلف می‌شوید و همین شرایط است که می‌تواند به فومو ارز دیجیتال ختم شود. بدیهی است که اگر کارشناسان و معاملهگران شما را به خرید مقادیر زیاد ارز دیجیتال تشویق و ترغیب کنند، ترس از دست دادن سرمایه در دل شما می‌افتد و تصمیمات هیجانی بر شما غلبه خواهند کرد.
فومو ارز دیجیتال و تاثیر آن در قیمت بیت کوین
قیمت بیت کوین از سال ۲۰۰۹ تا سال ۲۰۱۰ زیر یک دلار بود. اما در سال ۲۰۱۱ به صورت ناگهانی به ۳۲ دلار رسید. در سال ۲۰۱۱ این جمله در رسانه‌های مختلف به دفعات به اشتراک گذاشته شد:
«اگر شما در اوایل سال ۲۰۱۰ بیت کوین را می‌خریدید، حالا x یا y یا z درصد سود کرده بودید.»
این جمله که به ایجاد فومو ارز دیجیتال در بین معاملهگران و علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال منجر شد، جریانی را به وجود آورد که هم‌اکنون به اصلی‌ترین موضوع مقاله ما تبدیل شده است. به عقیده بسیاری از کارشناسان، یکی از علل افزایش ناگهانی قیمت بیت کوین به دلیل فومو ارز دیجیتال بوده است؛ چرا که یکی از اساسی‌ترین فاکتورهای قیمت‌گذاری انواع ارزهای دیجیتال به میزان عرضه و تقاضا مربوط می‌شود و به مجرد این که حجم تقاضای معاملهگران برای خریدن یک ارز دیجیتال (آن هم بیت کوینی که سقف عرضه آن برابر با ۲۱ میلیون واحد است) افزایش می‌یابد، ارزش آن هم افزوده خواهد شد.
نیروی ترس از دست دادن باعث شد مردم شروع به خرید بیت کوین کنند. در سال ۲۰۱۷ یک بار دیگر بر اساس فومو مردم به سمت بازار ارزهای دیجیتال هجوم بردند. به طوری که قیمت بیت کوین از ابتدا تا انتهای سال ۲۰۱۷، شاهد افزایش ۱۸۰۰ درصدی بود. ترس از دست دادن یا همان فومو، باعث شد مردم بیت کوین را در بالاترین قیمت بخرند.
آیا معاملهگران بیت کوین باز هم دچار فومو خواهند شد؟
پاسخ به این سوال هم مثبت و هم منفی است؛ مثبت به این دلیل که طبق نظر بسیاری از تحلیل‌گران، ارزش بیت کوین در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ احتمالاً افزایش چندین‌برابری را تجربه خواهد کرد. البته دست نگه‌دارید! ما به هیچ عنوان نمی‌خواهیم با اشاره به این گمانه‌زنی‌ها باعث بروز فومو در شما شویم. توصیه ما به شما این است که در مواجهه با هر خبری، با حوصله به سراغ منابع خبری مختلف بروید و زیروبم موضوع را واکاوی کنید.
اما اگر بخواهیم، آینده بیت کوین را با معنی فومو در ارز دیجیتال بررسی کنیم، باید به پاسخ منفی به این سوال هم اشاره کنیم. همان‌طور که اشاره کردیم، ممکن است که بیت کوین یکبار دیگر با افزایش قیمت روبه‌رو شود؛ در این میان، طبیعی است که بسیاری از معاملهگران دچار فومو ارز دیجیتال خواهند شد. با توجه به نکات مهمی که در مورد پیشبینی ظهور فومو و همچنین اجتناب از دچار شدن به این ترس اشاره کردیم، بهتر است که خونسردی خودتان را حفظ کنید و با تکیه بر تحلیل‌های درست و اطلاعات کافی، تصمیم مناسب را بگیرید.
فومو می‌تواند پایان مسیر حرفه‌ای شما باشد
احساس ترس از دست دادن باعث می‌شود فرد موقعیتی را در ذهن خود مجسم کند که صرفاً بر اساس توهم ایجاد شده است. به همین دلیل سرمایه‌گذاری در یک ارز دیجیتال توسط فردی که فومو دچار شده است، می‌تواند ضررهای مالی هنگفتی را برای او به‌بار بیاورد. خرید و فروش ارز دیجیتال نیاز به تعیین استراتژی و کسب اطلاعات کافی دارد. ما به شما توصیه می‌کنیم بدون داشتن دانش و مهارت کافی، وارد هیچ‌کدام از بازارهای مالی به ویژه بازار پر از نوسان ارزهای دیجیتال نشوید.
شاید نتوان فومو ارز دیجیتال را با ترس‌های غیر عادی رایج مثل فوبیا مقایسه کرد؛ اما جالب است بدانید که اگر این اضطراب که ناشی از ترس از دست دادن سرمایه است، کنترل نشود، نمی‌توان به آینده‌ای درخشان در دنیای ارزهای دیجیتال اندیشید.
این مقاله به صورت اختصاصی در مورد اصطلاح فومو ارز دیجیتال نوشته شده است و در متن موضوعاتی که به آنها اشاره شد، همه نکات مربوط به این مسئله مهم «فومو در ارز دیجیتال چیست» مورد واکاوی قرار گرفتند. فومو ارز دیجیتال می‌تواند قاتل چشم‌اندازها و افق‌های آینده سرمایه‌گذاری معاملهگران در دنیای کریپتوکارنسی باشد. از طرفی، اگر این ترس و دلهره غیر عادی برطرف نشود، ممکن است که معاملهگران تمامی سرمایه خود را به دلیل تصمیمات هیجانی و بی‌پایه از دست بدهند؛ به همین دلیل در این مقاله به تمامی روش‌هایی که به واسطه آنها می‌توان بر فومو ارز دیجیتال غلبه کرد هم اشاره‌ای داشتیم تا هیچ نکته‌ای از قلم باز نماند.
