فومو در بازار مالی چیست؟ ترس از دست دادن فرصت در ارز دیجیتال
ترس و اضطراب دو عامل مهم در تشدید شرایط ناگوار و همچنین سقوط به قعر دره‌های زندگی هستند؛ به این نوع ترس‌هایی که به خصوص که آرامش انسان را به هم می‌زنند، فومو(fomo) گفته می‌شود. نکته جالب اینجاست که فومو تنها در زندگی شخصی یا مسائل اجتماعی پدیدار نمی‌شود، بلکه می‌تواند در بازارهای مالی به خصوص بازار ارزهای دیجیتال و مسائل سرمایه گذاری ارز دیجیتال هم به وجود بیاید. متاسفانه فومو در ارز دیجیتال باعث شده است که برخی افراد متحمل ضررهای سنگین مالی شوند.
نکته مهمی که در این میان وجود دارد، این است که ترس از دست دادن سرمایه نباید باعث شود شما از کاروان سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی مختلف عقب بمانید. با توجه به این که ترس و دلهره بیش از اندازه در ارز دیجیتال می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به سرمایه‌گذاران وارد کند، در این مقاله، درباره فومو در بازار مالی و راه‌های مقابله با آن بحث خواهیم کرد.
فهرست مطالب
فومو در بازار مالی چیست؟
اصطلاح “FOMO”مخفف عبارت “Fear Of Missing Out” به معنی ترس از دست دادن است. فردی که دچار فومو می‌شود، با توجه به اینکه فکر می‌کند در حال از دست دادن فرصت است، به صورت هیجان‌زده اقدام به انجام کاری می‌کند. این تحرکات و ترغیب شدن‌ها کاملاً بر خلاف شرایط عادی اتفاق می‌افتند؛ به عبارت ساده‌تر اگر شما در شرایط عادی و با علم بر وضعیت بازار و قیمت ارزهای دیجیتال با این هیجانات روبه‌رو شوید، مطمئناً به آنها توجهی نخواهید کرد. فومو در بازار مالی به معنای از دست دادن فرصت برای کسب سود است.
وقتی که کمی در داستان فومو در بازار مالی متمرکز می‌شویم، با نکات بسیار جالب و البته ترسناکی مواجه می‌شویم که ریشه محکمی در آینده سرمایه‌گذاری‌های ما دارند و می‌توانند به صورت مشخص در نقش یک عامل سرنوشت‌ساز ظاهر شوند. تصور کنید که شما به تازگی وارد دنیای معاملات کریپتوکارنسی شده‌اید و قصد دارید با توجه به منابع خبری مختلف به خرید و فروش ارز دیجیتال مشغول شوید؛ یکی از دوستانتان با توجه به شایعات و گمانه‌زنی‌های بی‌پایه‌واساس، شما را برای خرید یک ارز دیجیتال ترغیب می‌کند. اگر این ترغیب کردن و تزریق هیجان کاذب به اندازه‌ای باشد که شما با تصمیم احساسی و ترس جا ماندن از خرید آن، دست به معامله بزنید، شک نکنید که به فومو در بازار مالی دچار شده‌اید.
دلایل مختلفی برای ایجاد «حباب قیمت» یا «حباب بازار» وجود دارد. اما یکی از فاکتورهای مهم برای رشد حباب‌گونه قیمت در بازارهای مالی، هیجانات ناشی از موج ناگهانی خرید یا همان فومو در بازار مالی است. افراد مبتدی در سرمایه‌گذاری و بررسی قیمت ارزهای دیجیتال تحت تاثیر چنین جوی دست به خرید‌های غیرضروری و در اغلب مواقع غیر منطقی می‌زنند. با افزایش میزان تقاضا قیمت نیز افزایش پیدا می‌کند. اما این حباب قیمت در بازه زمانی کوتاهی با پایین آمدن التهابات ناشی از فومو فروکش می‌کند.
فومو در بازار کریپتوکارنسی
بازار ارز دیجیتال با توجه به اینکه ماهیتی پر نوسان دارد، نسبت به سایر بازارهای مالی، بیشتر تحت تاثیر فومو در بازار مالی قرار می‌گیرد. دلیل سودهای بزرگ برخی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم همین است. بیت کوین در ابتدای پیدایش خود طرفداران زیادی نداشت. اما به مرور زمان، سرمایه‌گذاران بزرگ و کوچک به دلیل ترس از دست دادن فرصت و جا ماندن از این بازار نوظهور به آن علاقه نشان دادند.
در سال‌های اخیر افراد زیادی از طریق سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها و خرید و فروش رمزارز از صرافی ارز دیجیتال به سود قابل توجهی دست پیدا کرده‌اند. همین موضوع باعث شده است اغلب مردم به محض آن‌که احساس کنند یک رمزارز دارای پتانسیل رشد است، بخشی از دارایی خود را جهت خرید آن رمزارز برای از دست ندادن فرصت سرمایه‌گذاری صرف کنند.
دلیل ایجاد فومو در بازار مالی از جمله ارز دیجیتال
ترس از دست دادن یا فومو در بازار مالی می‌تواند به دلایل مختلفی در افراد بروز کند. برخی از مهم‌ترین عواملی که باعث ایجاد فومو در یک معامله‌گر ارز دیجیتال می‌شود، عبارتند از:
ناپایداری بازار: بازار ارزهای دیجیتال حرکت‌های صعودی و نزولی نسبتاً سریعی را تجربه می‌کند. به همین دلیل است که معاملهگران به خرید و فروش ارز دیجیتال تشویق می‌شوند تا فرصت‌های پنهان را از دست ندهند.
طمع برای کسب سود زیاد: برخی از معامله‌گرانی که در معاملات خود به سودهای زیاد دست پیدا می‌کنند، این تصور را دارند که این سودها دائمی خواهد بود. به همین دلیل وارد معاملات جدید می‌شوند تا فرصت‌های احتمالی پیش روی خود را از دست ندهند. اما این در حالی است که سودآوری معاملات برای همیشه ادامه نخواهد داشت.
اخبار و شایعات: یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که باعث ایجاد فومو در بازار مالی می‌شود، اخبار و شایعات است. شایعات به احساس از دست دادن فرصت‌های خوب دامن می‌زنند.
علائم بروز فومو در بازار مالی
اگر جزو آن‌دسته معاملهگران مبتدی و تازه‌کار هستید، شاید حتی متوجه نباشید که دچار فومو شده‌اید. فومو گاهی اوقات آنقدر نامحسوس و زیرپوستی حرکت و رشد می‌کند که معامله‌گر بعد از متحمل شدن ضررهای سنگین مالی متوجه آن می‌شود. به همین دلیل توجه به علائم فومو می‌تواند شما را از یک خطر جدی دور نگه دارد. در این بخش از مقاله به سراغ نشانه‌های بروز فومو رفته‌ایم تا با شناسایی آنها بتوانید به راحتی و در هر برهه‌ای از زمان بر ترس‌های هیجانی و کاذب خود غلبه کنید؛ موارد زیر از این قبیل عوامل هستند:
بله گفتن بیش از حد
بله گفتن‌های همیشگی می‌تواند آدم را دچار دردسرهای جبران‌ناپذیر کند؛ چه در دنیای ارزهای دیجیتال و چه در هر دنیای دیگری، عدم استفاده از «هنر نه گفتن» می‌تواند به مسائل وخیمی ختم شود که فومو در بازار مالی یکی از آنهاست. اگر در حال بله گفتن به تمام موقعیت‌های معاملاتی هستید متاسفانه شما دچار فومو در بازار مالی شده‌اید.
احساس عدم رضایت
اگر از معاملات خود احساس رضایت ندارید و گمان می‌کنید که دیگران موفق‌تر از شما عمل کرده‌اند، باید بگوییم که متاسفانه یکی از علائم بسیار مهم فومو در بازار مالی در شما وجود دارد. برخی از افراد با دنبال کردن سایر معاملهگران سعی می‌کنند رفتار آنها را برای کسب سود تقلید کنند، اما برخی دیگر صرفا برای اینکه بتوانند میزان سود و ضرر آنها را تخمین بزنند، آنها را از کانال‌های مختلفی دنبال می‌کنند و از دیدن پیشرفت آنها دچار اضطراب و نگرانی می‌شوند. اگر احساس عدم رضایت در شما پررنگ است بهتر است در انجام معاملات خود کمی صبر کنید و با آگاهی بیشتر خرید و فروش ارز دیجیتال انجام دهید.
حضور بیش از اندازه در شبکه‌های اجتماعی
شبکه‌های اجتماعی مثل شمشیر دولبه‌ای هستند که تیزیِ برنده لبه‌های آن ممکن است، به شما آسیب وارد کنند. به عبارت ساده‌تر، اگر خیلی بیش از اندازه در شبکه‌های اجتماعی فعالیت کنید، تحت جریانات و اخبار مختلف قرار می‌گیرید باید بدانید که ممکن است فومو در بازار مالی به سراغ شما بیاید. معاملهگران حرفه‌ای به خوبی می‌دانند که شبکه‌های اجتماعی منبع مناسبی برای کسب اخبار بازار مالی نیست.
داشتن سبک زندگی سریع
آیا مدام علاقه‌مندی‌های شما تغییر می‌کند؟ آیا در بازارهای مالی مختلف فعالیت می‌کنید و در هیچ کدام موفق نیستید؟ آیا معاملات خود را با سرعت بالایی انجام می‌دهید و اغلب دچار ضرر می‌شوید؟
در صورتی که این تصمیم‌گیری‌های سریع و لحظه‌ای در سایر جوانب زندگی هم خود را نشان می‌دهد بهتر است کمی در این مورد بیشتر فکر کنید، زیرا یکی از علائم فومو در بازار مالی انجام معاملات سریع و بدون پشتوانه است. متاسفانه خرید و فروش ارز دیجیتال بدون تحلیل بازار و صرفا بخاطر هیجان هیچ نتیجه‌ای جز پشیمانی برای شما نخواهد داشت.
مقابله با فومو در بازار مالی
نتایج آمارها نشان می‌دهد که بسیاری از معاملهگران رمز ارزها گرفتار fomo هستند. در بازارهای مالی به ویژه بازار ارز دیجیتال راهکارهایی وجود دارد که به شما در کنترل فومو در بازار مالی کمک می‌کند:
استراتژی سرمایه‌گذاری خود را تعیین کنید
استراتژی سرمایه‌گذاری شامل مجموعه‌ای از قواعد است که بر اساس باورها و ارزش‌های فرد سرمایه‌گذار شکل می‌گیرد. استراتژی سرمایه‌گذاری، مسیر سرمایه‌گذار را تا رسیدن به هدف مشخص می‌کند. ضرر کردن یا از دست دادن فرصت سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی اجتناب‌ناپذیر است. حتی مشهورترین سرمایه‌گذاران نیز نمی‌توانند از تمام فرصت‌های به وجود آمده و بهترین استراتژی معاملاتی در بازار استفاده کنند.
شما باید با توجه به مهارت، میزان سرمایه و میزان ریسک‌پذیری استراتژی معاملاتی خود را تعیین کنید. این کار به شما کمک خواهد کرد تا در شرایط حساس بتوانید خرید و فروش ارز دیجیتال را با آگاهی کامل انجام دهید و از هیجانات بازار به‌دور باشید.
اخبار را تنها از منابع معتبر دنبال کنید
نقش اخبار و رویداد مربوط به ارزهای دیجیتال در قیمت آن بسیار زیاد است. همین مساله باعث می‌شود که فعالین و سرمایه‌گذار‌های ارزهای دیجیتال، روزانه پیگیر اخبار و تحلیل آن باشند. اما شایعه و خبر جعلی در طول تاریخ همواره وجود داشته است و بازار ارزهای دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست.
برای تشخیص یک خبر واقعی از یک خبر جعلی، ابتدا باید دلایل عقلانی خبر را بررسی کنید. اخبار جعلی ارزهای دیجیتال در اغلب موارد حول محور «شوک» مطرح می‌شوند تا واکنش غریزی قوی مانند ترس یا عصبانیت را در شما ایجاد کند. در این مواقع شما باید منبع خبر را پیدا کنید و کاملا از صحت آن اطمینان حاصل کنید.
از استرس شبکه‌های اجتماعی دور بمانید
در سال‌های اخیر شبکه‌های اجتماعی به بخش مهمی از زندگی روزمره مردم تبدیل شده است. در شبکه‌های اجتماعی چیزی که به نظر می‌آید این است که همه در حال برنده شدن هستند. کافی است شما در شبکه‌های اجتماعی درباره ارزهای دیجیتال تحقیق کنید تا افراد زیادی را پیدا کنید که از طریق خرید و فروش ارز دیجیتال به ثروت بسیار زیادی دست پیدا کرده‌اند.
قرار گرفتن معامله و شبکه‌های اجتماعی در کنار یکدیگر ترکیبی بسیار خطرناک است. زیرا رسانه‌های اجتماعی تنها یک بستر برای آگاهی از اتفاقات جدید است و به هیچ عنوان نباید به عنوان یک ابزار برای تصمیم‌گیری‌های مهم مانند سرمایه‌گذاری استفاده شود زیرا می‌تواند باعث فومو در بازار مالی شود.
شما باید قبل از هرگونه خرید رمزارز به اندازه کافی درباره آن تحقیق کنید. جالب است بدانید که شاخص‌های مهمی در مورد ارزهای دیجیتال وجود دارد که یکی از آنها با عنوان شاخص ترس و طمع شناخته می‌شود.
برای فرصت‌های از دست رفته احساس پشیمانی نکنید
بازارهای مالی به ویژه بازار ارزهای دیجیتال پر از فرصت سرمایه‌گذاری است. از دست دادن برخی از فرصت‌ها قطعاً اجتناب‌ناپذیر است. اگر فرصتی را برای خرید و فروش ارز دیجیتال از دست داده‌اید، نباید دچار اضطراب و احساس پشیمانی بیش از حد شوید.
هرگز فراموش نکنید که حسرت و پشیمانی، مانع از تصمیم‌گیری صحیح می‌شود و شما ممکن است برای جبران خسارت، دست به معاملات انتقام جویانه بزنید. در نتیجه بعد از زیان اول، زیان‌های بعدی هم از راه می‌رسند و حتی ممکن است بعد از مدتی دیگر سرمایه‌ای برای معاملات نداشته باشید.
از ابزارهای تحلیل بازار کمک بگیرید
برای اینکه بتوانید به احساسات خود مسلط شوید و دچار فومو در بازار مالی نشوید بهترین کار این است که با ابزارهای تحلیل بازار آشنا شوید. تحلیل تکنیکال و فاندامنتال دو روش رایج برای بررسی بازار است. در صورتی که شما بتوانید تحلیل بازار را یاد بگیرید و با مفاهیمی مانند سطوح مقاومتی و حمایتی آشنا شوید بدون اینکه جو روانی بازار شما را تحت تاثیر قرار دهد، موفق به تصمیم‌گیری خواهید شد.
کپی تریدینگ را امتحان کنید
اگر احساس می‌کنید که هنوز نمی‌توانید در خرید و فروش ارز دیجیتال هوشمندانه عمل کنید و به سود برسید از استراتژی کپی تریدینگ کمک بگیرید. در این روش شما رفتارهای یک معامله‌گر حرفه‌ای را دقیقا تکرار می‌کنید. از آنجایی که افراد حرفه‌ای به ندرت دچار فومو در بازار مالی می‌شوند، در معاملات خود رفتارهای هیجانی از خود انجام نمی‌دهند. به همین دلیل شما می‌توانید با تکرار رفتار آنها در خرید و فروش ارز دیجیتال جلوی ضررهای احتمالی را بگیرید و به سود قابل توجهی برسید.
پیامدهای فومو در بازار مالی کدامند؟
افراد و معاملهگران هرچقدر بیشتر به این ترس و دلشوره دامن بزنند، بیشتر گرفتار مضرات آن خواهند شد. برای این که درک بهتری از این موضوع مهم داشته باشید، کافی است که برای چند لحظه هم که شده، fomo را به یک باتلاق تشبیه کنید و تصویری این‌چنینی از آن در ذهن خود داشته باشید. همان‌قدر که دست‌وپا زدن در یک باتلاق می‌تواند به غرق شدن، مفقود شدن و نابودی منجر شود، توجه کردن و دامن زدن به فومو در بازار مالی هم می‌تواند سرمایه شما را نابود و افکار شما را در دنیای حاصل از ترس‌ها و تصمیمات هیجانی غرق کند.
شاید بهتر است که بحث فومو را در دنیای روان‌شناسی هم مورد واکاوی قرار دهیم تا بدانیم که این ترس می‌تواند چه تبعاتی برای افراد و معاملهگران داشته باشد. به عقیده کارشناسان و روان‌شناسان، مسئله فومو در حالتی می‌تواند روی زندگی شخصی افراد تاثیر سوء بگذارد. برای مثال، پژوهش‌ها نشان داده است که ۸۰ درصد معامله‌گرانی که به فومو ارز دیجیتال دچار می‌شوند، اعتمادبه‌نفس خود را از دست خواهند داد. از طرفی، دیگر نتایج علمی نشان می‌دهند که فومو باعث اختلال در خواب شب می‌شود و به قول خودمان، خواب شیرین را از چشمان انسان بگیرد.
شاید شما هم با این سوال مواجه شده‌اید که چرا تمرکز کردن روی نظرات تخصصی کارشناسان حوزه ارزهای دیجیتال می‌تواند به بروز فومو منجر شود؛ پاسخ به این سوال کاملاً واضح و روشن است. تصور کنید که شما اطلاعات و تصمیمات خود را به نظرات کارشناسان و منابع مختلف محدود کرده‌اید و می‌خواهید با همین منابع به معاملات در دنیای کریپتوکارنسی مشغول شوید. شما در این شرایط دچار بمباران اطلاعاتی، شایعات و گمانه‌زنی‌های مختلف می‌شوید و همین شرایط است که می‌تواند به فومو ارز دیجیتال ختم شود. بدیهی است که اگر کارشناسان و معاملهگران شما را به خرید مقادیر زیاد ارز دیجیتال تشویق و ترغیب کنند، ترس از دست دادن سرمایه در دل شما می‌افتد و تصمیمات هیجانی بر شما غلبه خواهند کرد.
فومو ارز دیجیتال و تاثیر آن در قیمت بیت کوین
قیمت بیت کوین از سال ۲۰۰۹ تا سال ۲۰۱۰ زیر یک دلار بود. اما در سال ۲۰۱۱ به صورت ناگهانی به ۳۲ دلار رسید. در سال ۲۰۱۱ این جمله در رسانه‌های مختلف به دفعات به اشتراک گذاشته شد:
اگر شما در اوایل سال ۲۰۱۰ بیت کوین را می‌خریدید، حالا x یا y یا z درصد سود کرده بودید.
این جمله که به ایجاد فومو ارز دیجیتال در بین معاملهگران و علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال منجر شد، جریانی را به وجود آورد که هم‌اکنون به اصلی‌ترین موضوع مقاله ما تبدیل شده است. به عقیده بسیاری از کارشناسان، یکی از علل افزایش ناگهانی قیمت بیت کوین به دلیل فومو ارز دیجیتال بوده است؛ چرا که یکی از اساسی‌ترین فاکتورهای قیمت‌گذاری انواع ارزهای دیجیتال به میزان عرضه و تقاضا مربوط می‌شود و به مجرد این که حجم تقاضای معاملهگران برای خریدن یک ارز دیجیتال (آن هم بیت کوینی که سقف عرضه آن برابر با ۲۱ میلیون واحد است) افزایش می‌یابد، ارزش آن هم افزوده خواهد شد.
نیروی ترس از دست دادن باعث شد مردم شروع به خرید بیت کوین کنند. در سال ۲۰۱۷ یک بار دیگر بر اساس فومو مردم به سمت بازار ارزهای دیجیتال هجوم بردند. به طوری که قیمت بیت کوین از ابتدا تا انتهای سال ۲۰۱۷، شاهد افزایش ۱۸۰۰ درصدی بود. ترس از دست دادن یا همان فومو، باعث شد مردم بیت کوین را در بالاترین قیمت بخرند.
آیا معاملهگران بیت کوین باز هم دچار فومو خواهند شد؟
طبق نظر بسیاری از تحلیل‌گران، ارزش بیت کوین در آینده احتمالاً افزایش چندین‌برابری را تجربه خواهد کرد. البته نباید این موضوع باعث ایجاد فومو در شما شود. بیت کوین یکی از رمزارزهای بسیار مهم در بازار کریپتوکارنسی است که معاملهگران از خرید و فروش آن سود زیادی کسب کرده‌اند. اما شما باید قبل از هرگونه اقدام به خرید و فروش بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال بازار را به خوبی تحلیل کنید تا بتوانید بر اساس منطق خود تصمیم بگیرید. در غیر این صورت در معامله خود دچار زیان خواهید شد.
مدیریت احساس فومو به شما کمک خواهد کرد تا حرکات بعدی بیت کوین را پیش‌بینی کنید و معاملات خود را نه در بالاترین قیمت بلکه در بهترین قیمت انجام دهید.
آیا شما فکر می‌کنید تا به امروز دچار فومو شده‌اید؟ راهکار شما برای مقابله با آن چه بوده است؟
