NFT چیست؟ همه چیز درباره توکن‌ غیر قابل تعویض (آپدیت ۲۰۲۳)

NFT که مانند سایر رمزارزها بر بستر بلاکچین فعال است؛ این روزها یکی از مفاهیم پر‌طرفدار و مورد بحث دنیای کریپتوکارنسی است. NFT‌ها نوع غیر قابل تعویض و انحصاری رمزارزها هستند که می‌‌توان در زمینه‌های مختلف از قابلیت منحصر به ‌فرد بودن آن‌ها استفاده کرد.

در این مقاله قصد داریم به بررسی ویژگی‌ها و کاربردهای این توکن‌ها بپردازیم و به سوال nft چیست پاسخ دهیم. پیش از آغاز مطلب، باید اشاره‌ای به مفهوم قابلیت تعویض‌پذیری داشته باشیم.

تعویض‌پذیری چیست؟

تعویض‌پذیری یا Fungibility به این معناست که یک ارز یا دارایی را بتوان با یک ارز دیگر به همان ارزش مبادله کرد. همچنین این دارایی  قابلیت بخش‌پذیری به قسمت‌های کوچک‌تر را دارد.

 برای درک بهتر این مفهوم تصور کنید یک اسکناس ۵۰ هزار تومانی دارید که می‌توانید آن را با یک اسکناس به همان ارزش جابه‌جا کنید. یا این‌که می‌توانید آن را با اسکناس‌هایی با مبالغ دیگر که مجموع آن‌ها ۵۰ هزار تومان می‌شود، مبادله کنید.

 بنابراین، اسکناس ۵۰ هزار تومانی شما علاوه‌بر این‌که قابلیت تعویض با اسکناس دیگر با همان ارزش را دارد؛ می‌توان آن را به مبالغ دیگر نیز تقسیم کرد. پس این اسکناس یک ارز تعویض‌پذیر است.

 این مثال در رابطه با ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، ریپل، اتریوم، بیت کوین کش و سایر رمزارزها نیز صادق است. یک بیت کوین را می‌توان با یک بیت کوین دیگر مبادله کرد و می‌توان آن را به بخش‌های کوچک‌تر (ساتوشی) تقسیم کرد.

در یک جمع‌بندی می‌توان گفت: ارزهایی که یک واحد آن در مقابل یک واحد دیگر از همان ارز به یک میزان ارزش داشته باشند، تعویض‌پذیر یا Fungible هستند.

 آشنایی با ساختار توکن های غیر مثلی  

nft چیست؟

توکن غیرقابل تعویض (Non-Fungible Token) که به اختصار به آن NFT‌ گفته می‌شود، نوعی ارز دیجیتال رمزنگاری شده است که سند مالکیت یک اثر دیجیتال را در فضای بلاکچین صادر می‌کند. توکن NFT در ابتدا بر پایه‌ی استاندارد شبکه ERC721 که استانداردی مشابه ERC20 است، توسعه یافتند و به‌عنوان یک Token خاص اتریوم شناخته می‌شدند. البته در حال حاضر بر بستر بلاکچین‌های دیگر نیز توسعه یافته‌اند.

بیشترین کاربرد NFT‌ ها در بازی‌‌های کارتی و متاورسی است. از NFT برای تعریف دارایی‌ های درون بازی استفاده می‌شود که مهم‌ترین ویژگی آن منحصر به فرد بودن است. دیسنترالند از جمله بازارهای NFT آینده‌نگر است که که بر مبنای مفهوم «متاورس» فعالیت می‌کند. این پلتفرم در بین کاربران به قدری محبوب است که در حال تبدیل شدن به برترین بستر رمز ارزی – متاورسی در حال حرکت است.

 ویژگی‌های NFT چیست؟

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌هایNFT عبارتند از:

غیرقابل تعویض بودن

این ویژگی اصلی‌ترین قابلیت NFTها است. این توکن‌‌ها قابلیت تعویض با یک دارایی مانند خود را ندارند و کاملا یک دارایی منحصر به فرد محسوب می‌شوند.

 کمیاب بودن

توسعه‌دهندگان این توکن‌ها توانایی تولید آن‌ها با تعداد بالا را دارند، اما ترجیح این افراد تولید NFT به تعداد محدود و نادر و منحصر به ‌فرد ماندن این توکن‌هاست.

 غیرقابل تقسیم بودن

NFT را نمی‌توان به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرد و عملا بر خلاف رمزارزها قابلیت بخش پذیری را ندارند. NFT همواره یکپارچه باقی می‌ماند.

 منحصر به‌ فرد بودن

 این توکن‌ها دارای اطلاعات ثبت شده و غیر قابل تغییر هستند و این اطلاعات همان گواهی اصالت NFT محسوب می‌شود.

 مزایای NFT چیست؟

برخی از مهم‌ترین مزایای این توکن‌ها  عبارتند از:

قابل انتقال هستند

 این توکن‌ها را می‌توان در بازارهای خاص و نه در صرافی‌های ارز دیجیتال خرید و فروش کرد. قیمت NFT بر اساس منحصر‌ به ‌فرد بودن آن محاسبه می‌شود.

 معتبر هستند

همان‌طور که می‌دانید در فضای بلاکچین امکان جعل و تقلب و وجود ندارد. توکن‌های غیر قابل تعویض نیز در این بستر فعال هستند؛ بنابراین می‌توان به اصالت آن‌ها اطمینان داشت.

 حق مالکیت در آن‌ها محفوظ است

اطلاعات پس از ثبت در بلاک‌های بلاکچین غیرقابل تغییر یا حذف هستند. بنابراین با‌ توجه به این‌که داده‌‌های NFT بر روی بلاکچین‌ها ثبت می‌شود، تحت هیچ شرایطی امکان تغییر داده‌های اولیه‌ی آن‌ها وجود ندارد و حقوق مالک اصلی و ابتدایی اثر همیشه محفوظ می‌ماند.

 NFT چه تفاوت‌هایی با توکن‌های Fungible دارد؟

توکن‌های غیر قابل  تعویض یا Non-Fungible تفاوت‌هایی اساسی با نوع تعویض‌پذیر (Fungible) دارند. اصلی‌ترین تمایز این دو نوع ارز دیجیتال، همان قابلیت تعویض‌پذیری است که در NFT امکان مبادله توکن با نوع مشابه (ارزش یکسان) وجود ندارد.

همچنین این توکن‌ها شامل اطلاعات اختصاصی است که منحصراً بر روی آن‌ها ثبت می‌شود. انحصار این اطلاعات را می‌توان با اطلاعات درج شده بر روی بلیط هواپیما مقایسه کرد. اطلاعات مسافر، زمان دقیق سفر، مقصد سفر و ردیف و شماره صندلی بر روی بلیط هواپیما درج می‌شود و شخص دیگر نمی‌تواند با آن بلیط سفر کند. داد‌ه‌های ثبت شده روی NFT نیز به‌شکل انحصاری و مختص همان توکن خاص است.

تفاوت دیگر این نوع دارایی با توکن‌های قابل تعویض در قابلیت تقسیم‌پذیری است. NFT‌ را نمی‌توان به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرد و همیشه یک توکن واحد باقی می‌مانند.

 در آخر این که توکن‌های غیر‌قابل تعویض اطلاعات بیشتری را نسبت به توکن‌های قابل تعویض در خود جای می‌دهند.

ورود به دنیای NFT 

از توکن‌های NFT می‌توان در زمینه‌های مختلف استفاده کرد و این توکن‌ها محدود به یک حوزه خاص یا دنیای کریپتوکارنسی‌ها نیستند.

 ثبت آثار هنر دیجیتالی

هنرمندانی که در عرصه‌ی هنر دیجیتال فعالیت دارند، می‌توانند با استفاده از این توکن‌ها آثار خودشان را به ثبت برسانند و دیگر نگران مسئله‌ی کپی‌رایت و سرقت آثار خود نباشند.

 صنعت بازی

گیمرهای حرفه‌ای می‌توانند از طریق NFT دارایی‌های خود در دنیای بازی را به بازی‌های مختلف انتقال بدهند و در فضاهایی که امکان خریدهای درون برنامه‌ای محدود شده است، از آن‌‌ها استفاده کنند.

 دارایی‌های دیجیتال

می‌توان از طریق توکن غیرقابل تعویض، مالکیت هر نوع دارایی دیجیتال مانند دامنه‌های اینترنتی یا یک حساب کاربری در شبکه‌های اجتماعی را برای همیشه به نام شخص یا مجموعه‌ای ثبت کرد.

 دارایی‌های فیزیکی

 از این توکن‌ها حتی می‌توان در هنگام معاملات دارایی‌های غیر دیجیتال مانند خرید یک خانه یا اتومبیل استفاده کرد و مالکیت ملک یا ماشین را در بستر بلاکچین ثبت کرد.

 همچنین در حوزه‌ی ثبت هویت اشخاص یا ثبت مدارک دانشگاهی و کاری شخص، NFT قابل استفاده است. این تکنولوژی در زمینه‌ی ثبت آثار کلکسیونی نیز به‌شدت مورد توجه کلکسیونر‌ها قرار گرفته است. البته این‌ها تنها بخشی از موارد استفاده از NFT هستند و مسلماً در آینده این توکن‌های ارز دیجیتال به حوزه‌های بیشتری ورود خواهند کرد و رواج بیشتری در جهان خواهند داشت.

پروژه‌های معروف NFT

از پروژه‌های مطرح NFT می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

CryptoKitties: پلتفرمی برای تولید و خرید و فروش گربه در بازی محبوب بلاکچین اتریوم گربه مجازی

OpenSea: سیستم فعال در حوزه ثبت آثار هنری و اشیاء کلکسیونی به واسطه‌ی NFT

Ethereum Name Service: سیستم ارائه خدمات نام دامنه و ثبت آن به‌واسطه‌ی NFTها

Async.Art: پلتفرمی برای ثبت آثار هنری توسط NFT و خرید و فروش آن‌ها

Decentraland: یک پلتفرم برای توزیع زمین مجازی

پروژه‌های Origin Protocol ،FLOW و Rarible، بازی‌های Azure Heroes و AlterVerse و برنامه‌های چون NBA Top Shot و Dr.Seuss برای ارائه و ثبت دارایی‌های مجازی کلکسیونی برخی دیگر از پروژه‌هایی هستند که تا امروز به‌طور موفقیت‌آمیز از توکن‌های غیر‌قابل تعویض استفاده کرده‌اند. 

 گران‌ترین NFT جهان

توکن Everydays: The First 5000 Days (هر روز: ۵۰۰۰ روز اول) تا به امروز گران‌ترین NFT جهان به شمار می‌رود. خالق این اثر گران قیمت، یک هنرمند به نام مایک وینکلمن ملقب به بیپِل Beeple است. اثر مایک وینکلمان در خانه حراج کریستیز به فروش رفت. نکته قابل توجه این است که این اولین اثر هنری است که در خانه حراج کریستیز به فروش می‌رسد. این اثر، اولین اثر هنری کاملاً دیجیتالی است که در خانه حراج معتبر کریستیز در ابعاد ۲۱,۰۶۹ × ۲۱,۰۶۹ pixels  و متشکل از ۵۰۰۰ تصویر فروخته شده است.

خرید و فروش NFT

بازار توکن‌ غیرمثلی در سال‌های اخیر بسیار داغ شده است. افراد زیادی به دنبال کسب سود از خرید و فروش NFT هستند. سایت‌های خرید و فروش NFT مختلفی وجود دارد که شاید بتوان گفت سایت OpenSea  در حال حاضر بزرگترین وبسایت خرید و فروش توکن‌های غیر قابل تعویض است. از طرف دیگر سیستم Lazy Minting تعبیه شده در پلتفرم اپن سی به کاربران امکان ساخت NFT، را بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای، روی اتریوم ایجاد کنید.

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این پلتفرم این است که طیف گسترده‎ای از انواع NFT را به کاربران خود ارائه می‌دهد. ثبت نام در این سایت بسیار ساده است و کاربران برای ثبت نام در این بازار کافی است که کیف پول متاماسک خود را به آن متصل کنند. سایر سایت‎های خرید و فروش NFT عبارتند از:

• سایت خرید و فروش TofuNFT
•  سایت Rarible
•  سایت SuperRare
• سایت Foundation
• سایت BakerySwap
• سایت AtomicMarket

آینده NFT چطور پیش‌بینی می‌شود؟

با‌ توجه به نکاتی که تا به این‌جا در رابطه با NFT اشاره کردیم؛ این پرسش مطرح می‌شود که چرا هنوز آن‌طور که باید و شاید این توکن‌ها در جهان مطرح نشده و مورد استفاده قرار نمی‌گیرند؟

 اولین دلیل بستر توکن‌های غیر‌قابل تعویض است. بلاکچین‌ها برای کسانی که دانش کافی دارند، دنیای بسیار جذابی است؛ اما کسانی که آشنایی چندانی با این فناوری و شبکه‌های غیر‌متمرکز ندارند، شاید برای ورود به این حوزه کمی تردید داشته باشند. اغلب افراد نگران این هستند که به درستی متوجه قانون NFT نشوند و سردرگم شوند.

نکته‌ی بعدی تصمیم توسعه‌دهندگان برای کمیاب ماندن این توکن‌هاست. به‌دلیل آن‌که NFT با سرعتی بسیار پایین در حال رشد و توسعه هستند؛ استفاده از آن‌ها متحمل هزینه‌های بالایی است و سازمان‌ها و افراد سعی می‌کنند از فناوری‌هایی با هزینه‌‌ی پایین‌تر استفاده کنند و کم‌تر به‌سراغ این سندهای مالکیت دیجیتالی بروند.

اما آنچه که در یک سال اخیر شاهد آن بودیم این است که شیفتگی نسبت به متاورس روز به روز در حال افزایش است. همان طور که می‌دانیم شرکت‌هایی مانند فیس بوک نیز در حال تلاش برای ساخت زیر ساخت‌های دنیای مجازی هستند. NFT ها به مردم این فرصت را می‌دهند تا در دنیای مجازی فعالیت کنند.

از نظر برخی از فعالان حوزه ارزهای دیجیتال اکنون زمان مناسبی برای سرمایه‌گذاری روی NFT و زمین‌های متاورسی است. 

توکن غیر مثلی و جهانی که باید کشف کنیم

NFT یک رمز دیجیتالی منحصر به فرد است که مانند سایر ارزهای دیجیتال روی کیف پول ذخیره می‌شوند. مهم‌ترین کاربرد توکن‌های غیرقابل معاوضه در هنر دیجیتال است و گیمرها برای تبادل دارایی‌های خود داخل بازی می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. البته در حال حاضر آیتم‌‌های دیگری مانند خرید بلیط کنسرت نیز به کاربردهای NFTها اضافه شده است.

امروزه افراد زیادی به دنبال کسب سود از طریق خرید و فروش ارز دیجیتال هستند. شاخه‌های فعالیت در حوزه کریپتو روز به روز بیشتر می‌شود و اغلب افراد دچار فومو یا ترس از دست دادن می‌شوند.  اما نباید فراموش کرد که نداشتن کافی در این حوزه می‌تواند خسارات مالی جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. اگر شما هم دوست دارید وارد بزرگترین پدیده دنیای رمزارزها یعنی این توکن های غیرمثلی شوید حتما سعی کنید دانش پایه مرتبط را به دست آورید.

سوالات متداول