آموزش تریدتکنیک‌های سرمایه‌گذاری

استراتژی معاملاتی چیست؟ معرفی انواع استراتژی معاملاتی و تدوین آن

برای فعالیت در بازارهای مالی مانند مارکت کریپتوکارنسی، فرقی نمی‌کند تریدر حرفه‌ای باشد یا یک سرمایه‌گذار مبتدی؛ اگر استراتژی معاملاتی نداشته باشید، محکوم به شکست هستید. در واقع شرط بقا در بازارهای مالی، داشتن برنامه معاملاتی دقیق و مدون است. معامله‌گر باید از قبل بداند چه زمانی وارد معامله شود، چه زمانی از معامله خارج شود، چه حجمی را درگیر معامله کند یا از چه ابزاری برای تعیین نقاط ورود و خروج استفاده کند. برایند تمام این برنامه‌ریزی‌ها از رفتار احساسی در بازار جلوگیری کرده و باعث پیروزی سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی می‌شود.

در آموزش ترید ارز دیجیتال، انواع استراتژی معاملاتی مورد توجه قرار می‌گیرد. به همین دلیل در این مقاله به بررسی انواع استراتژی ترید ارز دیجیتال می‌پردازیم تا با درک اهمیت این موضوع بتوانید بهترین برنامه را برای خود پیدا کنید.

استراتژی معاملاتی چیست و چرا اهمیت دارد؟

استراتژی‌های معاملاتی به قوانین و تدابیری گفته می‌شود که معامله‌گران در شرایط مختلف به خصوص شرایط حساس بازارهای مالی از آن‌ها استفاده می‌کنند. به این ترتیب هر چقدر شرایط دشوار هم باشد، معامله‌گر دچار استرس نمی‌شود و می‌تواند با آرامش کامل روند معامله را طی کند.

بیشتر معامله‌گران مبتدی معمولا احساسات خود را در روند معامله وارد می‌کنند که می‌تواند منجر به ضررهای جبران‌ناپذیری شود. اما با وجود برنامه‌های دقیق، معامله‌گران توجهی به احساسات ناپایدار و موقتی خود نمی‌کنند و تنها روی مسیر و هدف خود متمرکز می‌شوند.

وجود یک برنامه حساب شده مزایای زیر را دارد:

  • استراتژی‌ها می‌توانند چگونگی خرید و فروش موفق را به معامله‌گران نشان دهند.
  • معامله‌گران با استراتژی معاملاتی می‌توانند با دید بهتری دنیای ارزهای دیجیتال را بررسی کنند.
  • با وجود بهترین استراتژی معاملاتی، معامله‌گران می‌توانند معامله مورد نظر خود را دقیق‌تر تحلیل کنند.

آشنایی با انواع استراتژی معاملاتی

خوشبختانه در بازار ارزهای دیجیتال استراتژی‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانید با توجه به شرایط خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. تعداد استراتژی‌ها بسیار زیاد هستند و همین تنوع می‌تواند باعث سردرگمی معامله‌گران شود. بنابراین در ادامه به معرفی بهترین برنامه‌ها خواهیم پرداخت و مزایا و معایب آنها را بررسی می‌کنیم:

استراتژی هولد کردن (Hold)

هولد کردن ارز دیجیتال (Hold) به معنای نگه داشتن یک دارایی به‌صورت طولانی مدت است. در این استراتژی معاملاتی، معامله‌گران هدف و دید بلند‌مدتی در مورد سرمایه‌گذاری خود دارند. به این ترتیب که با تغییرات ناگهانی که در بازار ارزهای دیجیتال به وجود می‌آید، اقدامی برای خرید و فروش انجام نمی‌دهند.

کسانی که از این استراتژی استفاده می‌کنند با نام هولدر (Holder) شناخته می‌شوند. این برنامه مزایا و معایب خاص خود را دارد که به شرح زیر هستند:

مزایای استراتژی هولد کردن

  • اگر هوشمندانه عمل کنید، ریسک پایینی برای شما خواهد داشت.
  • تحت تأثیر تنش‌های بازار قرار نمی‌گیرید.

معایب استراتژی هولد کردن

  • ممکن است نتوانید به سود زیادی برسید.
  • در صورت بالا بودن میزان سرمایه، نقدشوندگی آن با سختی انجام می‌شود.

هولد کردن ارزهای دیجیتال مناسب سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت است و افرادی که به دنبال کسب سود در بازه‌های زمانی بلندمدت هستند این برنامه برای آن‌ها مناسب خواهد بود. استراتژی بلندمدت هولد کردن قوانین زیر را دارد:

  • در این استراتژی معاملاتی برای کسب سودهای کلان در بازه زمانی بلندمدت اقدامی برای فروش ارزهای خود نکنید.
  • وقتی که قیمت یک ارز به پایین‌ترین حد خود می‌رسد، به تعداد رمزارزهای خود اضافه کنید.
  • هولدرها نباید اخبار منفی و نگران کننده در مورد ارزهای دیجیتال را دنبال کنند.
  • از کیف پول‌های سخت‌افزاری برای نگهداری ارزهای خود استفاده کنید.
  • از دیگران دعوت کنید که از هولد کردن استفاده کنند.
  • وقتی رمزارزهای دیگر صعود می‌کنند نباید نگران شوید. اگر صبر کنید، ارزهای شما هم صعود خواهند کرد.
  • در این استراتژی معاملاتی جلوی وسوسه‌های خود برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال را بگیرید. اگر نتوانستید حتما با کمترین ریسک این کار را انجام دهید.

استراتژی معاملات روزانه ارز دیجیتال (Day Trading)

ترید روزانه ارز دیجیتال (Day Trading) یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که معامله‌گران مختلف از آن استفاده می‌کنند. در این روش معامله‌گر پوزیشن (Position) را برای بازه زمانی یک یا چند روز باز می‌گذارد. به همین دلیل استراتژی ترید روزانه کوتاه‌مدت است و برای کسانی که اهداف کوتاهی از معامله ارز دیجیتال دارند مناسب خواهد بود.

استراتژی معاملاتی روزانه کمک می‌کند که معامله‌گر از تحولات کوچکی که در بازار ارزهای دیجیتال رخ می‌دهد، سود ببرد. افراد برای اینکه در بازه زمانی کوتاهی به سود برسند به شدت پیگیر اخبار حوزه مورد نظر خود حتی اخبار سیاسی و اقتصادی هستند. معامله‌گران باید ارزهایی را خرید و فروش کنند که همیشه نوسان‌های زیادی دارند.

همچنین تحولاتی که در شرکت‌های بزرگ به خصوص شرکت‌های مالی رخ می‌دهند را نیز زیر ذره‌بین توجه خود قرار می‌دهند. هر تحولی که در این موارد رخ دهد می‌تواند سودهای روزانه و کلانی را عاید معامله‌گر کند. معامله‌گری که از استراتژی معاملاتی روزانه استفاده می‌کند باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

  • معامله‌گر باید از دانش کافی برای معامله برخوردار باشد.
  • معمولا برخی از معامله‌گران از تحلیل تکنیکال (Technical) و فاندامنتال (Fundamental) برای این نوع از استراتژی استفاده می‌کنند.
  • معامله‌گرها بخشی از دارایی‌های خود را در این روش به کار می‌گیرند، چون احتمال می‌دهند آن‌ها را از دست بدهند.
  • در استراتژی روزانه معامله‌گران از روش نوسان‌گیری، آربیتراژ (Arbitrage) و همچنین ترید مبتنی بر اخبار نیز استفاده می‌کنند.
معامله روزانه و استراتژی معاملاتی

مزایای معاملات روزانه

  • معامله‌گران می‌توانند از روش‌های مختلفی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال استفاده کنند.
  • چون در این برنامه، ترید به صورت روزانه بسته می‌شوند از این رو استراتژی روزانه خطرهای سرمایه‌گذاری بلندمدت را ندارد.

معایب معاملات روزانه

  • برای تدوین استراتژی معاملاتی روزانه باید زمان زیادی بگذارید و این برنامه با سختی‌هایی همراه است.
  • در استراتژی معاملاتی روزانه باید تسلط کاملی در تحلیل تکنیکال داشته باشید.
  • باید همیشه در حال آموختن و پیگیری اخبار مختلف باشید. به همین دلیل تحت استرس و فشار روحی زیادی قرار می‌گیرید.

صرافی‌های مناسب برای معاملات روزانه

صرافی‌های زیادی در این زمینه وجود دارند که می‌توانید در آن‌ها ترید خود را انجام دهید. اما برای اینکه سردرگم نشوید می‌توانید به صرافی‌های زیر اعتماد کنید:

  • صرافی بایننس (Binance)
  • صرافی کراکن (Kraken)
  • صرافی کوکوین (Kucoin)
  • صرافی کوین بیس (Coinbase)

استراتژی معاملاتی آربیتراژ (Arbitrage)

استراتژی آربیتراژ ارز دیجیتال یک روش معاملاتی قدیمی است که معامله‌گر از اختلاف قیمت یک دارایی به سود می‌رسد. آربیتراژ کمک می‌کند که معامله‌گر با کمترین خطر بیشتر سود را به دست آورد. در این روش معامله‌گر می‌تواند یک ارز دیجیتال را از یک صرافی با قیمت پایین بخرد و آن را در یک صرافی دیگر با قیمت بالاتری بفروشد و به سود برسد.

استراتژی معاملاتی آربیتراژ یک برنامه کوتاه‌مدت است. کسانی که می‌خواهند معامله کم خطری را با کمترین استرس تجربه کنند، می‌توانند به سراغ این استراتژی بروند. همچنین کسانی که با تحلیل‌های مهم مانند تکنیکال آشنایی ندارند می‌توانند از استراتژی آربیتراژ استفاده کنند. این برنامه معاملاتی انواع مختلفی دارد که به شرح زیر هستند:

  • معامله بین صرافی‌های مختلف: معامله‌گر ارز را از یک صرافی می‌خرد و در صرافی دیگر با قیمت بیشتری به فروش می‌رساند.
  • معامله مکانی: در این روش معامله‌گر ارزهای خود را در صرافی کشورهای مختلف خرید و فروش می‌کند.
  • معامله مثلثی: با این استراتژی معاملاتی، معامله‌گر در یک صرافی وجوه خود را بین ارزهای دیجیتال مختلف جابه‌جا می‌کند تا به سود برسد.
  • آربیتراژ در صرافی‌های غیرمتمرکز: معامله‌گر می‌تواند از تبدیل ارز خود در یک صرافی غیرمتمرکز به یک صرافی متمرکز سودهای زیادی به دست آورد.
  • استراتژی آماری: معامله‌گران برای بیشتر کردن سود از روش‌های آماری و محاسباتی خاصی استفاده می‌کنند.

مزایای استراتژی آربیتراژ

  • ریسک این برنامه کم است.
  • معامله‌گران نیازی به تحلیل‌های مختلف و پیچیده ندارند.
  • معامله‌گران می‌توانند از استراتژی قیمت‌گذاری برای این روش استفاده کنند تا خطر سرمایه‌گذاری را کاهش دهند.

معایب استراتژی آربیتراژ

  • ریسک این استراتژی کم است به همین دلیل سودهای کمی هم نصیب معامله‌گر می‌شود.
  • کارمزدهایی که در نتیجه خرید و فروش در صرافی‌هایی مختلف پرداخت می‌شود می‌توانند برای معامله‌گر زیان‌بار باشد.
  • چون معامله‌گران بین صرافی‌های مختلف جابه‌جا می‌شوند و از کیف پول‌های صرافی‌ها استفاده می‌کنند، احتمال هک کیف پول صرافی‌ها وجود دارد.

استراتژی معاملات نوسانی (Swing trading)

استراتژی معاملات نوسانی یا سوئینگ تریدینگ (Swing trading) یک برنامه ترید ارز دیجیتال است که برای مبتدی‌های دنیای ارزهای دیجیتال مناسب است. معاملات نوسانی ترکیبی از معامله‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت هستند.

در این استراتژی معامله‌گران می‌توانند برای کسب سود از بالا و پایین شدن قیمت ارزهای دیجیتال روی بازه‌های زمانی کوتاه یا متوسط تکیه کنند. در برنامه سوئینگ تریدینگ معامله‌گران باید از تحلیل تکنیکال کمک بگیرند. همچنین امکان استفاده از تحلیل فاندامنتال نیز برای معامله‌گران وجود دارد. مزایا و معایب این استراتژی معاملاتی به شرح زیر هستند:

مزایای برنامه معاملات نوسانی

  • این روش معاملاتی زمان کمتری از معاملات روزانه را از افراد می‌گیرد.
  • چون معامله‌گران از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند می‌توانند بهترین فرصت‌ها را برای انجام معامله به دست آورند.
  • معامله‌گران برای تحلیل بازار و انجام ترید زمان کمی را صرف می‌کنند.

معایب برنامه معاملات نوسانی

  • کارمزدهایی که معامله‌گران این استراتژی معاملاتی می‌پردازند، قابل توجه است.
  • امکان رخ دادن نوسان در پایان هفته کاری وجود دارد.
  • روند بازار همیشه ثابت نیست و تغییرات ناگهانی می‌تواند به ضرر معامله‌گرهای این استراتژی معاملاتی تمام شود.

استراتژی خرید پله ای (Dollar Cost Averaging)

استراتژی خرید پله ای یا پلکانی (Dollar Cost Averaging) یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها برای مدیریت کردن سرمایه به حساب می‌آید. مهم‌ترین نکته در این برنامه این است که معامله‌گران نباید خرید و فروش خود را در یک مرحله و ناگهانی انجام دهند. بلکه باید به صورت پلکانی اقدام به خرید و فروش کنند. چون معامله به صورت پله‌ای است معامله‌گر کمترین ضرر را می‌کند.

این برنامه سرمایه‌گذاری به صورت بلندمدت است. معامله‌گر سرمایه‌هایی که دارد را به قسمت‌های مختلفی تقسیم می‌کند. بعد به صورت آرام آرام یا پله‌ای و در زمان‌های مشخصی آن‌ها را معامله می‌کند. معامله‌گر تنها روی یک ارز، سرمایه تقسیم شده را به کار می‌گیرد. مزایا و معایب این استراتژی به شرح زیر هستند:

مزایای استراتژی معاملاتی پله‌ای

  • این استراتژی هم یک سرمایه‌گذاری هوشمند است و هم یک پس‌انداز به حساب می‌آید.
  • این استراتژی معاملاتی نقش مهمی در خنثی کردن نوسانات قیمتی در بازار ارز دیجیتال را ایفا می‌کند.
  • یکی از کم خطرترین برنامه‌های معاملاتی به حساب می‌آید.
  • به دلیل اینکه برای انجام معامله به تحلیل خاصی نیازی ندارید، به عنوان یک برنامه آسان شناخته می‌شود و کمترین نگرانی را به فرد منتقل می‌کند.
  • در این استراتژی معاملاتی از قبل زمانی که باید خرید و فروش خود را انجام دهید، مشخص می‌شود.
  • خرید پله‌ای مناسب افراد تازه‌کار است.

معایب استراتژی معاملاتی پلکانی

  • چون این روش پلکانی است امکان دارد سود برخی از افزایش قیمت‌ها را از دست بدهید.
  • وسوسه شدن برای انجام ترید در زمان‌هایی که مشخص نشده‌اند وجود دارد.
  • این روش ریسک سرمایه‌گذاری را از بین نمی‌برد بلکه آن را کاهش می‌دهد.

استراتژی معاملاتی اسکالپینگ (Scalping)

استفاده از استراتژی معاملاتی Scalping

از اسکالپینگ به عنوان یکی از ساده‌ترین برنامه‌های معاملاتی کوتاه‌مدت یاد می‌شود. فردی که این استراتژی را ‌به کار می‌گیرد با عنوان اسکالپر (Scalper) شناخته می‌شود. معامله‌گر می‌تواند با انجام تریدهای متعدد در طول یک روز، سودهای کمی به دست آورد. در صورتی که معامله‌گران اصول مدیریت ریسک و سرمایه را به کار بگیرند، می‌توانند در مجموع سودهای خوبی به دست آورند.

زمانی که در قیمت ارز و جفت ارزها تغییرات کوچکی رخ دهند، اسکالپر می‌تواند از این تغییر به سود برسد. معامله‌گرانی که از اسکالپینگ استفاده می‌کنند ممکن است در یک روز ده تا ۱۰۰ معامله مختلف را برای کسب سود انجام دهند. در این برنامه، معامله‌گر باید از تحلیل‌های مهمی مانند تکنیکال استفاده کنند. ویژگی‌های استراتژی معاملاتی Scalping به شرح زیر است:

  • اسکالپینگ مناسب معامله‌گرانی است که سریع عمل می‌کنند.
  • معامله‌گران برای به دست آوردن سود از بازه‌های زمانی خیلی کوتاه استفاده می‌کنند.
  • در این استراتژی معاملاتی معمولا از الگوهای کندل استیک (Candlestick) استفاده می‌شود.

این استراتژی نیز در کنار مزیت‌های خود معایبی نیز برای معامله‌گران دارد. قبل از انتخاب یک استراتژی حتما ویژگی‌های مثبت و منفی آن را بررسی کنید. این موارد به شرح زیر هستند:

مزایای استراتژی معاملاتی اسکالپینگ

  • معامله‌گر در این روش کمترین ریسک را می‌کند. به همین دلیل خطر از دست دادن سرمایه کم خواهد شد.
  • معامله‌گران می‌توانند از ربات‌ها برای معامله و کسب سود استفاده کنند.
  • معامله‌گر در این استراتژی معاملاتی می‌تواند راحت‌تر موقعیت‌هایی که منجر به سود می‌شوند را پیدا کند.
  • معامله‌گر همیشه می‌تواند از تحرکات قیمتی کوچک به سود برسد. این تحرکات حتی در شرایط راکد نیز وجود دارند.

معایب استراتژی اسکالپینگ

  • اگر در جریان معامله با یک ضرر کوچک روبه‌رو شوید، در آن صورت سودهای کوچکی که از قبل به دست آوردید، از بین می‌روند.
  • معامله‌گر باید با ربات‌های هوشمند و قدرتمندی که در بازار هستند معامله کند.
  • این استراتژی معاملاتی به سرعت بالایی نیاز دارد و بیشتر برای معامله‌گران حرفه‌ای مناسب است.
  • به دلیل انجام روزانه معاملات مختلف، باید کارمزدهای زیادی بپردازید.
  • برای این معامله باید تمرکز زیادی داشته باشید و به همین دلیل این استراتژی معاملاتی وقت بیشتری از شما می‌گیرد.

چطور استراتژی معاملاتی مناسب را ایجاد کنیم؟

برای اینکه بتوانید استراتژی معاملاتی را تعیین کنید و با استفاده از آن در شرایط مختلف به سودهای قابل قبولی برسید، لازم است که مراحل زیر را دنبال کنید:

چگونگی ایجاد استراتژی معاملاتی مناسب

تعیین بازه زمانی معامله

در اولین گام برای تدوین یک استراتژی معاملاتی دقیق و کارآمد، باید تعیین کنید در کدام بازه زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت قصد معامله دارید. در واقع با تعیین این بازه زمانی، تکلیف معامله‌گر با خودش روشن می‌شود. بعضی اوقات معامله‌گران قصد انجام معاملات کوتاه‌مدت را دارند و بر همین منوال وارد معامله‌ای می‌شوند؛ ولی با ریزش قیمت، تصمیم خود را عوض کرده و به ماندن در معامله به قصد کسب سود در آینده ادامه می‌دهند. این یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات تریدرها است. بنابراین در هر شرایطی به برنامه معاملاتی خود پایبند بوده و از آن پیروی کنید.

برنامه‌ریزی براساس روحیات معامله‌گر

در مرحله بعدی معامله‌گر باید سعی کند بر اساس روحیات و ویژگی‌های خود، استراتژی معاملاتی را تدوین کند. مطمئنا برای فردی که بسیار عجول است، معامله در بازه‌های زمانی بلندمدت مناسب نیست. بنابراین برای رسیدن به برنامه معاملاتی مناسب، باید معامله‌گر از الگوهای رفتاری و میزان ریسک‌پذیری خود آگاه باشد.

انتخاب ابزارهای معاملاتی

معامله‌گر باید در ادامه تدوین استراتژی معاملاتی خود، تعیین کند که برای تحلیل از چه نوع تحلیل و ابزارهای معاملاتی استفاده می‌کند. تریدرها معمولا برای تعیین این ابزارها به استعداد و توانایی‌های خود نگاه می‌کنند. به عنوان مثال معامله‌گری که روش اسکالپینگ را برای معامله انتخاب می‌کند، احتمالا در تایم فریم‌های ۵ الی ۱۵ دقیقه و با کمک ابزارهایی مانند MACD یا الگوهای کندل استیک به معامله می‌پردازد.

میزان سرمایه برای ورود

یکی از مهم‌ترین بخش‌های تعیین استراتژی معاملاتی، مشخص کردن میزان سرمایه برای ورود به هر معامله است. با تعیین مقدار سرمایه برای معاملات، از ضررهای بزرگ جلوگیری شده و سرمایه بهتر مدیریت می‌شود. لازم به ذکر است میزان سرمایه برای هر معامله، به شرایطی مانند میزان سرمایه کلی و ریسک‌پذیری معامله‌گران بستگی دارد.

تعیین نقاط ورود و خروج

تریدر بازارهای مالی، باید بداند براساس چه تحلیلی و در کدام نقاط چارت به معامله وارد و از آن خارج می‌شود. در واقع با تعیین این نقاط در استراتژی معاملاتی خود، در زمان یافتن یک معامله سودمند، از معامله عقب نمی‌مانید و به موقع وارد معامله می‌شوید. برعکس این مسئله هم صدق می‌کند؛ در زمان ضررده بودن معامله، می‌دانید در کدام نقطه جلوی زیان بیشتر را بگیرید. بنابراین استراتژی ورود و خروج، یکی از مهم‌ترین بخش‌های برنامه معاملاتی است که معامله‌گران باید به آن پایبند باشند.

آزمایش استراتژی و امتحان دوباره آن

وقتی به این مرحله رسیدید، بهتر است با حساب‌های دمو به تست استراتژی خود بپردازید. با آزمایش برنامه‌ریزی معاملاتی، سودده یا ضررده بودن آن معلوم می‌شود. در صورت درست کار نکردن برنامه، باید به دنبال نقاط ضعف و تصحیح آن بپردازید. بعد از تصحیح ایرادات استراتژی، دوباره آن را مورد آزمایش قرار دهید تا جایی که به یک استراتژی کامل و دقیق برسید.

معرفی بهترین استراتژی معاملاتی ارز دیجیتال برای افراد مبتدی

افراد مبتدی همیشه نگران هستند که کدام استراتژی معاملاتی برایشان مناسب است. همین موضوع باعث می‌شود به سراغ برنامه‌هایی بروند که به اندازه کافی کارآمد نیستند. یکی از بهترین استراتژی معاملاتی ارز دیجیتال برای افراد مبتدی در این بازار می‌تواند آربیتراژ باشد. البته این تنها یکی از برنامه‌های مناسب برای افراد تازه‌کار است. استراتژی‌های زیادی برای این افراد وجود دارد که می‌توانند از آن‌ها برای کسب سود‌های کلان استفاده کنند.

انتخاب یک استراتژی معاملاتی کارآمد

در این مقاله انواع مختلف استراتژی معاملاتی را بررسی کردیم. باید بدانید یرنامه مناسب شما همانی است که ارتباط مستقیمی با شدت ریسک‌پذیری، مهارت‌ها و میزان حرفه‌ای بودن شما دارد.

از این رو یک استراتژی خوب باید از فاکتورهای تعیین بازار معاملاتی، روش‌های مختلف معاملاتی، روش‌های مدیریت سرمایه و میزان زمانی که قرار است برای آن صرف کنید، برخوردار باشد. در واقع هر چقدر یک استراتژی به روان‌شناسی شخصیت شما نزدیک‌تر باشد، می‌تواند به عنوان بهترین سبک معاملاتی برای شما در نظر گرفته شود.

۲

استراتژی معاملاتی چیست؟

گام قبلی (۲/۲۳) گام بعدی

دیدگاه شما به بهبود مطالب والکس کمک می‌کند.

به این مطلب چه امتیازی می‌دهید؟

میانگین امتیارها: ۴.۳ / ۵. مجموع آرا: ۲۷

کارشناس روانشناسی با گرایش صنعتی و سازمانی، مدیر تیم تولید محتوای نقطه ویرگول
نوشته های مشابه
اشتراک در
اطلاع از
guest
ایمیل شما نمایش داده نمی شود
1 دیدگاه
بازخورد (Feedback) های اینلاین
View all comments
Mohamad shah
Mohamad shah
8 ماه قبل

بسیارعالی وسودمندبود

دکمه بازگشت به بالا