عملیات الگوریتمی بازار (AMO) چیست؟ کنترلکنندههای AMO چه کاربردی دارند؟
استیبل کوینها به منظور استفاده در جفتهای معاملاتی، انتقال پول برون مرزی و غیره ایجاد شدهاند. اما سوال اصلی این است که چه عاملی باعث تثبیت ارزش استیبل کوین با ارز فیات میشود. رمزارزهایی مانند USDT از پشتوانه دلار برای ثابت نگه داشتن قیمت میکنند. البته طی سالهای اخیر تتر علاوه بر دلار، از بیت کوین و طلا نیز بهعنوان پشتوانه بهره میبرد. حال با وجود استیبل کوینهای متمرکزی مانند USDT، ارزهای دیجیتال پایداری وجود دارند که فرایند ثابت نگه داشتن ارزش با ارز فیات را بصورت غیرمتمرکز و خودکار انجام میدهند. این رمزارزها به استیبل کوینهای الگوریتمی مشهور هستند که از عملیات الگوریتمی بازار (Algorithmic Market Operations) یا به اختصار AMO برای ثابت نگه داشتن ارزش این رمزارزها استفاده میکنند. در این مقاله از والکس به معرفی عملیات الگوریتمی بازار میپردازیم و نحوه کارکرد آن را بررسی میکنیم.
آشنایی با عملیات الگوریتمی بازار
این عملیات اغلب به عنوان متداولترین شکل از معاملات فراگیر (High-Frequency Trading یا HFT) شناخته میشود که در آن، تصمیمات در زمانهای بسیار کوتاه (حتی در میلیثانیه) گرفته میشود. این الگوریتمها معمولاً بر اساس شرایط بازار، اطلاعات تاریخی و پیشبینیهای مختلف اقدام به معامله میکنند. بسیاری از شرکتهای مالی و صندوقهای سرمایهگذاری از عملیات الگوریتمی بازار برای بهبود راندمان و کاهش ریسک معاملات خود استفاده میکنند. این نوع معاملات به دلیل سرعت بالا و توانایی در انجام تجزیه و تحلیل دقیق دادهها، از اهمیت ویژهای در بازارهای مالی برخوردار هستند.
در مورد استیبل کوینها نیز، برای ثابت نگه داشتن ارزش آنها در زمان نوسانات شدید بازار، تیم پروژه مجبور به خرید یا فروش سریع میشوند. حال در ارزهایی مانند تتر یا USDC این اقدامات بهصورت دستی انجام میشود، ولی رمزارزهای باثبات الگوریتمی اینکار را به کمک قرارداد هوشمند و بهشکل خودکار انجام میدهند. تفاوت دیگری که در نوع Algorithmic وجود دارد این است که این رمزارزها خریداری یا فروخته نمیشوند؛ بلکه قراردادهای هوشمند به ضرب یا سوزاندن آنها میپردازند.
در واقع عملیات الگوریتمی بازار (AMO) در استیبل کوینهای Algorithmic که به آن ماژولهای سپرده مستقیم نیز گفته میشود، عملیاتی است که توسط قراردادهای هوشمند برای ضرب یا سوزاندن استیبل کوینهای بدون پشتوانه، انجام میشوند. ارزهای ضرب شده توسط AMO ها همچنان بهوسیله پروتکل کنترل میشوند و اگر افراد دیگر شروع به کنترل آنها کنند، این عرضه جدید باید به روش دیگر پشتیبانی شود تا امنیت شبکه حفظ شود. لازم یه ذکر است که AMO، به رشد دیفای کمک بسیار زیادی کرده است و به واسطه این روش، استیبل کوینها میتوانند بدون واسطه و کاملا بر مبنای قراردادهای هوشمند برابری خود را با دارایی اصلی حفظ کنند.
کاربرد عملیات الگوریتمی بازار
عملیات الگوریتمی بازار در زمینه استیبل کوینها به استفاده از فرآیندها و الگوریتمهای خودکار برای حفظ ثبات ارزش یک Stable Coin اشاره دارد. استیبل کوینها به گونهای طراحی شدهاند که با متصل شدن به یک دارایی ذخیره، مانند دلار آمریکا یا کالایی مانند طلا، ارزش نسبتاً پایداری داشته باشند. AMO بازار نقش مهمی در حصول اطمینان از اینکه قیمت Stable Coin نزدیک به قیمت دارایی باقی میماند، ایفا میکند و در نتیجه آن را قادر میسازد تا به عنوان وسیلهای قابل اعتماد برای مبادله و ذخیره ارزش عمل کند.
در اینجا به چند نکته کلیدی مربوط به عملیات الگوریتمی بازار در استیبل کوینها پرداختهایم:
- مکانیسمهای ثبات قیمت: AMO شامل مکانیسمهای مختلفی برای حفظ قیمت Stable Coin نزدیک به قیمت دارایی است. این مکانیسمها میتواند شامل تنظیم عرضه استیبل کوین در پاسخ به تغییرات تقاضا و همچنین مدیریت داراییهای ذخیره پشتوانه باشد.
- سفارشات خرید و فروش خودکار: الگوریتمها بازار را رصد میکنند و بهطور خودکار سفارشهای خرید یا فروش را برای استیبل کوین اجرا میکنند تا قیمت آن را تنظیم کنند. برای مثال، اگر قیمت Stable Coin بالاتر از نقطه برابری معامله شود، الگوریتم ممکن است دستورات فروش را برای کاهش قیمت اجرا کند و بالعکس.
- فرصتهای آربیتراژ: معاملهگران میتوانند از اختلاف قیمت بین Stable Coin با دارایی اصلی، برای انجام آربیتراژ استفاده کنند. سیستمهای Algorithmic میتوانند به شناسایی این فرصتها و اجرای معاملات کمک کنند تا قیمت را به نقطه اصلی بازگرداند.
- مدیریت ذخایر: استیبل کوینها اغلب ذخایر داراییهای زیربنایی را نگه میدارند که پشتوانه آنها هستند. سیستمهای الگوریتمی میتوانند این ذخایر را مدیریت کنند و مطمئن شوند که برای حمایت از ارزش Stable Coin کافی هستند.
- شفافیت و حسابرسی: عملیات الگوریتمی بازار نیازمند شفافیت و کنترل منظم است تا اطمینان حاصل شود که الگوریتمها طبق برنامه عمل میکنند و ثبات استیبل کوین به طور دقیق حفظ میشود.
انواع معاملات الگوریتمی
همانطور که گفته شد، AMO در آغاز در بازارهای مالی استفاده میشد و بعدها به بازار ارزهای دیجیتال و استیبل کوینها راه پیدا کرد. در مارکت مالی به معاملاتی که از این روش استفاده میکنند، معاملات Algorithmic گفته میشود که شامل انواع مختلف میشود.
آنها بیشتر توسط شرکتهای بیمه (Insurance Companies)، صندوقهای بازنشستگی (Pension Funds)، صندوقهای سرمایهگذاری متقابل (Mutual Funds)، معاملهگران آربیتراژ، سفتهبازان و صندوقهای تامینی (Hedge Funds) مورد استفاده قرار میگیرد. با این تفاسیر مشخص میشود که این نوع معاملات برای ترید با حجم بالا بسیار مناسب است. در ادامه با استراتژیهای معاملاتی Algorithmic آشنا میشویم.
استراتژیهای پیروی از روند
متداولترین استراتژیهای معاملاتی الگوریتمی از روندهای میانگین متحرک، شکست کانالها، حرکات سطح قیمت و اندیکاتورهای پیرو روند پیروی میکنند. این استراتژی سادهترین روش برای پیادهسازی معاملات Algorithmic است، زیرا شامل هیچگونه پیشبینی قیمت نیست. معاملات بر اساس ظهور نشانههای روند آغاز میشوند؛ پیادهسازی آنها از طریق الگوریتمها آسان و ساده است. استفاده از میانگین متحرک ۵۰ و ۲۰۰ روزه یک استراتژی متداول برای دنبال کردن روند است.
معاملات آربیتراژ
خرید سهام یا دارایی با قیمت پایینتر در یک بازار و فروش همزمان آن با قیمت بالاتر در بازار دیگر، اختلاف قیمت را به عنوان سود بدون ریسک یا آربیتراژ ارائه میدهد. پیادهسازی Algorithmic این استراتژی برای شناسایی چنین تفاوتهای قیمتی و قرار دادن سفارشها بهطور کارآمد، سودآوری بالایی را برای معاملهگر فراهم میکند.
تجدید تعادل صندوق شاخص
صندوقهای شاخص (Index Fund) دورههایی را برای تعادل مجدد تعریف کردهاند تا داراییهای خود را با شاخصهای معیار مربوطه برابر کنند. این موضوع فرصتهای سودآوری را برای معاملهگران Algorithmic ایجاد میکند، تا روی صندوق شاخص درست قبل از به تعادل رسیدن سرمایهگذاری میکنند. چنین معاملاتی از طریق سیستمهای معاملاتی الگوریتمی برای اجرای به موقع و یافتن بهترین قیمتها اجرا میشود.
استراتژیهای مبتنی بر مدل ریاضی
مدلهای ریاضی اثباتشده، مانند استراتژی معاملاتی Delta-Neutral، امکان معامله روی ترکیبی از گزینهها و حفظ امنیت سرمایه را فراهم میکنند. Delta-Neutral یک استراتژی مدیریت سبد دارایی متشکل از موقعیتهای متعدد با جبران دلتاهای مثبت و منفی است. نسبتی که تغییر قیمت یک دارایی را که معمولاً یک اوراق بهادار قابل عرضه در بازار است، با تغییر در قیمت بازار آتی مقایسه میکند. به طوری که کل دلتای داراییهای مورد نظر در مجموع صفر باشد.
محدوده معاملاتی (بازگشت میانگین)
استراتژی بازگشت میانگین بر این مفهوم استوار است که قیمتهای بالا و پایین داراییها یک پدیده موقتی است که به صورت دورهای به میانگین ارزش خود (ارزش متوسط) باز میگردد. شناسایی و تعریف یک محدوده قیمت و پیادهسازی الگوریتم بر اساس آن به معاملهگر اجازه میدهد تا زمانی که ارزش یک دارایی از محدوده تعریف شده خود خارج میشود، معاملات به طور خودکار انجام شود.
مزایا و معایب عملیات الگوریتمی بازار
نوآوری مالی همیشه چیز مطلوبی نیست و برخی از آنها مانند پروژههای Stable Coin الگوریتمی عمداً به گونهای طراحی شدهاند که ناپایدار باشند. در واقع استیبل کوینهای الگوریتمی به واسطه استفاده از عملیات الگوریتمی بازار شامل مزایا و معایبی هستند. در ادامه به مزایا و معایب استیبل کوینهای Algorithmic میپردازیم.
مزایا:
- کارمزد کم: پروژههای Stable Coin الگوریتمی به گونهای طراحی شدهاند که در مقایسه با سایر محصولات مالی، کارمزد پایینتری ارائه دهند.
- افزایش حریم خصوصی: با استفاده از یک سیستم غیرمتمرکز، استیبل کوینها سطح بالاتری از حریم خصوصی را برای کاربران فراهم میکنند.
- سرعت و کارایی: تراکنشها، سریعتر و کارآمدتر از رمزارزهای دیگر هستند و به کاربران این امکان را میدهند تا بدون منتظر ماندن برای تأیید شخص ثالث، تراکنشهای خود را انجام دهند.
معایب:
- امکان هک قرارداد هوشمند: بدلیل استفاده از قراردادهای هوشمند، امکان هک و بروز مشکل در کارکرد Stable Coin وجود دارد.
- عدم امنیت سرمایه گذاری: اینگونه استیبل کوینها ممکن است در صورت وجود مشکل در قرارداد هوشمند دچار نوسانات بالا شوند و سرمایه کاربران را به خطر بیندازند؛ مانند ماجرای استیبل کوین لونا (UST).
- کمبود نقدینگی: یک Stable Coin ممکن است دچار کمبود نقدینگی شود مانند استیبل کوین FEI که در آغاز راهاندازی تا ماهها به برابری با دلار نرسید.
AMO، ابزاری مفید برای تمام بازارهای مالی
با وجود گستردگی کاربرد AMO در بازار بلاکچین، ارزهای دیجیتال و بازارهای مالی سنتی، میتوان به اهمیت آن پی برد. عملیات الگوریتمی بازار یا Algorithmic Market Operations به منظور طراحی استراتژیهای ارزشمند معاملاتی توسط بازارسازها و سازمانهای مالی بزرگ استفاده میشود. از طرفی فعالین ارزهای دیجیتال نیز به وسیله آن به ساخت استیبل کوینهای الگوریتمی پرداختهاند و باعث غیرمتمرکزتر شدن بازار ارزهای باثبات شدهاند. در این مطلب سعی کردیم تمام جوانب و کاربردهای AMO را شرح دهیم تا شمه به صورت کامل با این مفهوم مهم آشنا شوید.