دامیننس بیت کوین چیست؟ مشاهده نمودار دامیننس بیت کوین (لحظه ای)

دامیننس بیت کوین (Bitcoin Dominance) یکی از اصطلاحات حوزه ارزدیجیتال است که به نسبت ارزش مارکت BTC به کل بازار رمزارزها گفته می‌شود. از آنجایی که این معیار تاثیر بیت کوین را روی سایر ارزهای دیگر نشان می‌دهد، از اهمیت زیادی در تحلیل بازار برخوردار است. به همین دلیل است که اغلب تحلیل‌گران و معامله‌گران برای پیش‌بینی روند بازار و قیمت بیت کوین از این مفهوم استفاده می‌کنند. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد که دامیننس بیت کوین چیست و بررسی می‌کنیم که چگونه بر روند بازار ارزدیجیتال اثر می‌گذارد.

دامیننس بیت کوین چیست؟

دامیننس بیت کوین (تسلط یا سلطه) شاخصی است که نشان می‌دهد چه مقدار از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال از بیت کوین تشکیل شده است. به عنوان مثال اگر میزان سلطه بیت کوین ۴۰ درصد باشد، یعنی ۴۰ درصد از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال در اختیار بیت کوین است.

Bitcoin Dominance می‌تواند به شما در درک روند حرکت سایر آلت کوین‌ها کمک کند. به عنوان مثال زمانی که سلطه بیت کوین در بازار افزایشی است، سایر آلت کوین‌ها روند نزولی در پیش می‌گیرند و ارزش خود را در برابر بیت کوین از دست می‌دهند و درصورتی که میزان شاخص دامیننس بیت کوین نزولی باشد، آلت کوین‌ها ارزش بیشتری در برابر بیت کوین پیدا می‌کنند. این شاخص برای سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال به خصوص آلت کوین‌ها، یکی از حیاتی‌ترین فاکتورها است.

نمودار لحظه ای دامیننس بیت کوین

در این نمودار دامیننس امرزو بیت کوین را به صورت لحظه ای مشاهده کنید:

مارکت کپ بازار چیست؟

مارکت کپ ارزش کل توکن‌ها یا کوین‌های استخراج شده ضرب‌ در قیمت نقدی آن (دلار یا ریال) است. ارزش بازار با ضرب تعداد سکه‌های در گردش در قیمت فعلی بازار یک سکه محاسبه می‌شود.

مثال برای ارزش بازار: در تاریخ ۰۵ آبان ۱۴۰۳، تقریباً ۱۹.۷۷ میلیون بیت کوین در بازار وجود دارد. اگر قیمت بیت کوین با ۶۸ هزار دلار معامله شود، ارزش کل شبکه بیت کوین بیش از ۱.۳۳ تریلیون دلار است.

رقم ۱.۳۳ تریلیون دلار به خودی خود چندان معنی ندارد تا زمانی که آن را با سایر بازارها مقایسه کنید. به عنوان مثال، کل ارزش تخمینی بازار طلا نزدیک به ۱۹ تریلیون دلار است. این بدان معناست که ارزش بیت کوین حدود ۷ درصد از ارزش طلا است.

بررسی تاریخی دامیننس بیت کوین از ابتدا تا امروز

دامیننس بیت کوین از ابتدای شکل‌گیری بازار رمزارزها تا امروز تغییرات زیادی داشته است. در سال‌های اولیه (۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶) بیشتر ارزش بازار در اختیار بیت کوین بود و این شاخص معمولا بالای ۹۰ درصد قرار داشت. اما با ظهور آلت‌کوین‌هایی مثل اتریوم، ریپل و لایت‌ کوین، سهم بیت کوین از بازار کاهش پیدا کرد و در دوران اوج بازار آلت‌کوین‌ها در سال ۲۰۱۸ حتی تا محدوده ۳۵ درصد نیز پایین آمد.

در سال‌های بعد، هر زمان که بازار وارد فاز نزولی یا پرریسک شده، دامیننس بیت کوین دوباره افزایش یافته است. علت آن هم روشن است؛ سرمایه‌گذاران در شرایط بی‌ثباتی معمولا ترجیح می‌دهند سرمایه خود را از آلت‌کوین‌ها به بیت کوین منتقل کنند. برای مثال در بازار نزولی سال ۲۰۲۲، شاخص سلطه بیت کوین از محدوده ۴۰ درصد تا بالای ۵۰ درصد رشد کرد.

در حال حاضر (سال ۲۰۲۵)، دامیننس بیت کوین در محدوده ۵۴ تا ۵۶ درصد نوسان دارد. این عدد نشان می‌دهد بخش بزرگی از سرمایه بازار، هنوز در اختیار بیت کوین است و آلت‌کوین‌ها برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران سنتی و نهادی، مسیر دشوارتری دارند.

رابطه مارکت کپ بازار و دامیننس بیت کوین

برای محاسبه دامیننس بیت کوین به ارزش بازار بیت کوین و ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال نیاز داریم. به طور کلی، شکل و جهت کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال از بیت کوین پیروی می‌کند که البته دلیل آن نیز واضح است. زیرا بیت کوین به عنوان اولین و محبوب‌ترین رمزارز دنیا شناخته می‌شود.

 شاخص market cap بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌شود:

 دامیننس بیت‌کوین که با درصد بیان می‌شود، از فرمول زیر به دست می‌آید:

تاثیر دامیننس بیت کوین روی سرمایه گذاری چگونه است؟

مهم‌ترین تاثیر سلطه بیت کوین، روی قیمت سایر آلت کوین‌ها است. وقتی دامیننس بیت کوین افزایش می‌یابد، به این معنی است که تقاضا برای خرید بیت کوین بیشتر است در نتیجه تقاضا برای خرید سایر آلت کوین‌ها کاهش می‌یابد و بالعکس.

از طرفی افزایش دامیننس BTC نشان دهنده این است که سرمایه‌گذاران در بازار کریپتو به دنبال سرمایه‌گذاری کم نوسان و ایمن‌تر هستند. بنابراین با کاهش دامیننس BTC هم می‌توان نتیجه گرفت که فضا برای سرمایه‌گذاری روی آلت کوین‌ها مناسب است. از آنجایی که آلت کوین‌ها با توجه به نقدینگی کم و نوسانات بالا در مقایسه با بیت کوین، احتمال افزایش نمایی بسیار بالاتری دارند، به همین دلیل افراد زیادی به سرمایه‌گذاری روی آن‌ها ترغیب می‌شوند.

برای مثال، احتمال جهش آلت کوینی مانند BAND از ۵ دلار به ۱۵ دلار نسبت به جهش قیمت بیت کوین از ۶۰ هزار به ۱۸۰ هزار دلار در بازه زمانی کوتاه‌تر، بسیار بیشتر است.

در حالت کلی کاربردهای مهم Bitcoin Dominance شامل موارد زیر است:

تخمین احساسات معامله‌گران با دامیننس بیت کوین

قیمت هر دارایی تابعی از عرضه و تقاضا است، بنابراین این شاخص به طور موثر تقاضا برای بیت کوین را نسبت به تقاضا برای آلت کوین‌ها اندازه گیری می‌کند. تریدرها و سرمایه‌گذارها با تحلیل دامیننس بیت کوین بهترین نقاط را برای ورود و خروج از بازار پیش‌بینی می‌کنند.

تخمین ریسک گریزی بازار با نرخ سلطه بیت کوین

بیت کوین به عنوان یک دارایی امن و به عنوان یک ذخیره قوی ارزش در طول آشفتگی‌های اقتصاد کلان عمل می‌کند. بیت کوین با عملکردی مانند طلای دیجیتال، سرمایه‌گذاران بسیاری را در این دوران سخت به خود جذب کرده است. بنابراین در صورت افزایش سلطه بیت کوین در بازار و کاهش ارزش آلت کوین‌ها در بازار، این تغییرات را می‌توان به این معنا تفسیر کرد که سرمایه‌گذاران در حال خرید بیت کوین و افزایش سرمایه‌گذاری ایمن‌تر هستند.

معایب دامیننس بیت کوین

دامیننس هم مانند تمام شاخص‌هایی که برای تحلیل بازار استفاده می‌شوند دارای برخی معایب است که نباید از آن‌ها چشم‌پوشی کرد که در ادامه به دو مورد مهم اشاره می‌کنیم.

وابسته بودن دامیننس به ارزش بازار ارز دیجیتال: ارزش بازار مفهومی است که از بازارهای سنتی وارد شده است، اما نمی‌توان از آن به طور کامل برای ارزهای دیجیتال استفاده کرد.

برای مثال، ارزش بازار یک شرکت را می‌توان به طور قابل اعتماد و دقیق با ضرب قیمت سهام آن در کل انتشار سهام اندازه گیری کرد در صورتی که در مورد ارزش بازار بیت کوین روند بدین شکل نیست. در حال حاضر تقریبا ۱۹میلیون بیت کوین در شبکه استخراج شده و در حال داد و ستد است اما این احتمال وجود دارد که چندین میلیون از این بیت کوین‌ها به دلایلی از جمله گم کردن آدرس کیف پول خصوصی برای همیشه از بین رفته باشد. این درحالی است که مقدار و وضعیت سهام شرکت به دلیل کنترل متمرکز سهام سنتی، مقدار مشخصی است.

امکان دستکاری دامیننس: فعالان بازار به راحتی می‌توانند با ایجاد سکه‌های خود و همچنین ایردراپ، شاخص سلطه بیت کوین را تغییر دهند.

احتمال ناکارآمدی در آینده: به نظر می‌رسد که تعداد آلت‌کوین‌ها در آینده افزایش پیدا کند، به همین دلیل نسبت دامیننس BTC به مرور کوچک‌تر خواهد شد و ممکن است به پایین‌ترین حد خود برسد. اگر این اتفاق بیفتد، شاخص دامیننس بیت کوین کارآمد نخواهد بود.

دو استراتژی برای ترید کردن با استفاده از دامیننس بیت کوین

راه‌های زیادی برای استفاده از دامیننس بیت کوین در سرمایه‌گذاری وجود دارد. با تعاریفی که از قبل ارایه کردیم، می‌توانیم از دو استراتژی زیر هنگام ترید کردن استفاده کنیم.

استراتژی ۱: استفاده از دامیننس بیت کوین برای تعیین قوی ترین روند

معامله‌گران می‌توانند از نسبت دامیننس بیت کوین برای تحلیل بیت کوین استفاده کنند. نسبت سلطه بیت کوین مشخص می‌کند که کدام روند ممکن است بهتر از دیگری عمل کند تا معامله‌گر بتواند بر این اساس، سرمایه‌گذاری خود را انجام دهد.

بنابراین ابتدا روند سلطه بیت کوین را تعیین کنید. سپس، روند قیمت بیت کوین را در یک بازه زمانی مشابه تعیین کنید.

در نهایت، از جدول زیر برای کمک به تعیین یک استراتژی سرمایه‌گذاری استفاده کنید.

شاخص دامیننس بیت کوین	روند قیمت بیت کوین	سیگنال
روند صعودی	روند صعودی	خرید بیت کوین
روند صعودی	روند نزولی	فروش آلت کوین
روند نزولی	روند صعودی	خرید آلت کوین
روند نزولی	روند نزولی	فروش بیت کوین

استراتژی ۲: معامله با نرخ های تاریخی بسیار بالا و پایین

بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱، دامیننس بیت کوین بین ۳۵ درصد تا ۷۴ درصد متغیر بوده است. با گسترش محبوبیت رمزارزها در بین سرمایه‌گذاران، بعید است که ارزش این نسبت در آینده به بیش از ۷۴ درصد افزایش یابد. از سوی دیگر، نسبت تسلط زیر ۳۵ درصد نشان می‌دهد که ارزش کل آلت کوین‌ها در مقایسه با بیت کوین به سرعت در حال گسترش است.

استراتژی دیگری که باید در نظر گرفت، معامله در زمانی است که این نسبت به حداکثر و یا حداقل تاریخی خود می‌رسد. به این معنی که اگر نسبت سلطه بیت کوین به میزان بسیار بالایی برسد، بازار برای کاهش این نسبت آماده می‌شود و در صورتی که نسبت سلطه بیت کوین به میزان حداقل خود برسد، بازار خود را برای اصلاح آن آماده می‌کند.

دلیل ساده این امر این است که سرمایه‌گذاران ارزش یک ارز دیجیتال را بر اساس همتایان آن ارزیابی می‌کنند. به عنوان مثال اگر مدتی است که سرمایه‌گذاری روی آلت‌کوین‌ها کم شده باشد، احتمال افزایش ارزش بیت کوین بیشتر می‌شود.

معامله‌گران می‌توانند از جدول زیر به‌عنوان راهنما استفاده کنند تا تعیین کنند در زمانی که تسلط بیت کوین کمتر شده است، روی کدام بازارها تمرکز کنند.

شاخص دامیننس بیت کوین	روند قیمت بیت کوین	سیگنال
شاخص نزدیک به حداکثر تاریخی	روند صعودی	فروش بیت کوین
شاخص نزدیک به حداکثر تاریخی	روند نزولی	خرید آلت کوین
شاخص نزدیک به حداقل تاریخی	روند صعودی	فروش آلت کوین
شاخص نزدیک به حداقل تاریخی	روند نزولی	خرید بیت کوین

البته به ندرت پیش می‌آید که تسلط بیت کوین به کمترین یا بیشترین میزان برسد. با این حال، زمانی که این نسبت به سطوح شدید برسد، می تواند فرصت‌های معاملاتی خوبی را ارائه دهد.

نحوه مشاهده دامیننس بیت کوین

دامیننس بیت کوین شاخصی است که به صورت لحظه‌ای در حال تغییر است و در صورتی که نیاز داشته باشید از این شاخص برای سرمایه‌گذاری استفاده کنید، باید همواره در حال رصد کردن آن باشید.

دو وب‌سایت Coinmarketcap و Tradingview ابزار مناسبی را برای مشاهده شاخص دامیننس بیت کوین در اختیار شما قرار می‌دهند. با توجه به رابط کاربری بسیار ساده هر دو سایت، شما به راحتی می‌توانید علاوه بر دامیننس، سایر اطلاعات مورد نیاز خود را هم استخراج کنید.

رابطه دامیننس بیت کوین و تتر

تحلیل هر دو شاخص دامیننس تتر و بیت کوین دید روشن‌تری از بازار به سرمایه‌گذاران می‌دهد. هر چند نمی‌توان میان این دو شاخص یک رابطه ایجاد کرد، اما آمارها نشان می‌دهد که با ریزش دامیننس بیت کوین، دامیننس تتر افزایش پیدا می‌کند. این به این معنی است که مردم ترجیح می‌دهند ارزش دارایی خود را با تبدیل به یک استیبل کوین، ثابت نگه دارند.

در حالت عکس هم، وقتی ارزش بیت کوین رو به افزایش است، دامیننس تتر کاهش پیدا کرده و Bitcoin Dominance افزایش می‌یابد. این هم به این معنی است که مردم ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را از حالت پایدار و ثابت به سمت بیت کوین ببرند.

تاثیر ETFها بر شاخص سلطه بازار بیت کوین

یکی از دلایل اصلی رشد دوباره سلطه بیت کوین در سال‌های اخیر، ورود سرمایه‌گذاران نهادی و راه‌اندازی ETF های اسپات بیت کوین در بازارهای جهانی است. این ابزارها باعث شدند سرمایه‌گذاران سنتی، راحت‌تر بتوانند در بیت کوین سرمایه‌گذاری کنند و به همین دلیل، جریان نقدینگی بزرگی به سمت آن وارد شد.

سرمایه‌گذاران سازمانی معمولا به دنبال دارایی‌های کم‌ریسک‌تر هستند و درنتیجه، تمرکز بیشتری روی بیت کوین دارند تا آلت‌کوین‌ها. این موضوع باعث تثبیت شاخص دامیننس بیت کوین بالای ۵۰ درصد از ابتدای سال ۲۰۲۴ یعنی زمان تایید اولین صندوق ETF اسپات BTC از سوی سازمان SEC آمریکا شده است. اگر روند رشد ETF ها ادامه پیدا کند، احتمالا سلطه بیت کوین در سال‌های آینده نیز حفظ خواهد شد.

مقایسه دامیننس بیت کوین و آلت کوین ها

در کنار شاخص دامیننس بیت کوین، شاخص دیگری به نام دامیننس آلت کوین ها هم وجود دارد که سهم سایر رمزارزها را از کل بازار نشان می‌دهد. این دو شاخص، رابطه معکوس دارند؛ یعنی وقتی دامیننس بیت کوین افزایش پیدا می‌کند، معمولا دامیننس آلت‌کوین‌ها کاهش می‌یابد و برعکس.

افزایش دامیننس آلت‌کوین‌ها عمدتا به معنی شروع فصل آلت‌کوین‌ها یا حداقل افزایش احتمال شروع آن است. زمانی که بازدهی آلت‌کوین‌ها بیشتر از بیت کوین می‌شود. تریدرها با بررسی هم‌زمان این دو شاخص، می‌توانند جریان ورود یا خروج سرمایه از بازار آلت‌کوین‌ها را تشخیص دهند. به همین دلیل، تحلیل مقایسه‌ای بین سلطه بیت کوین و سایر رمزارزها یکی از ابزارهای مهم برای درک روند کلی بازار به‌حساب می‌آید.

آیا شاخص دامیننس بیت کوین قابل اعتماد است؟

دامیننس BTC تنها یک ابزار برای تحلیل بازار ارزهای دیجیتال است و باید از سایر ابزار تحلیل تکنیکال هم برای پیدا کردن نقاط سودآور برای ورود یا خروج از یک معامله، کمک بگیرید. مطمئن باشید هر چقدر دانش و مهارت خود را در این زمینه افزایش دهید مطمئن باشید که میزان ریسک معاملات خود را کاهش می‌دهید.

بنابراین هر چند این شاخص بینشی در مورد بازار ارزهای دیجیتال را به شما ارائه می‌دهد اما نباید به آن به عنوان یک مرجع کامل، اعتماد کرد.

سوالات متداول