تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال در معاملات ارز دیجیتال

در دنیای بازارهای مالی روش‌های مختلفی برای پوشش ریسک پدید آمده‌اند. به‌کارگیری این روش‌ها به‌ویژه در بازار پرنوسان و خطرناک‌تر ارز دیجیتال ضروری است. یکی از آنها قراردادهای آتی یا فیوچرز (Futures Contracts) است. این نوع معامله نه‌تنها روشی برای پوشش ریسک محسوب می‌شود؛ بلکه می‌تواند به تریدرهای حرفه‌ای که قادر به پیش‌بینی دقیق‌تر بازار هستند سود بیشتری هم برساند. این ابزار خود به دو دسته استاندارد (Standard Futures) و پرپچوال (Perpetual Futures) تقسیم می‌‌شود. در این مقاله به مقایسه استاندارد فیوچرز و پرپچوال می‌پردازیم. برای این منظور ابتدا هریک را معرفی کرده و سپس به بررسی شباهت‌ها، تفاوت‌ها، مزایا و معایب هر یک می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا با تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال آشنا شوید.

قرارداد فیوچرز استاندارد چیست؟

قرارداد فیوچرز در بازارهای مالی مانند ارز دیجیتال یک ابزار مشتقه است که بر مبنای آن دو طرف توافق می‌کنند یک دارایی خاص را در تاریخی مشخص در آینده با قیمت و حجمی معین معامله کنند. این دارایی می‌تواند بیت کوین، اتریوم، طلا، ارزهای فیات، کالا و غیره باشد. این روش معامله را نباید با معامله تعهدی علی‌رغم شباهت‌های بسیارشان اشتباه گرفت.

برای درک بهتر تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال ابتدا باید نوع ساده‌تر آن یعنی استاندارد را بشناسید. این قرارداد، دارای تاریخ انقضای ثابت و غیرقابل‌تغییر است. در بازارهای سنتی این تاریخ‌ها توسط کارگزاری‌ها مانند بورس شیکاگو تعیین شده و معمولا در فواصل مشخصی از سال نسبت به یکدیگر قرار دارند. در یک فیوچرز استاندارد همچنین حجم و تیک قرارداد آن نیز دقیقا ذکر می‌شود.

صرافی‌های رمزارز یا نهادهای نظارتی در بازارهای سنتی تعیین کننده این جزئیات هستند. اگر امکان فسخ یک قرارداد فیوچرز استاندارد نیز وجود داشته باشد، تریدر می‌تواند با اتخاذ یک پوزیشن فیوچرز معکوس، نسبت به پوزیشن‌های اسپات خود، ضرر احتمالی‌اش را به حداقل برساند.

قرارداد فیوچرز پرپچوال چیست؟

قرارداد آتی پرپچوال یا دائمی یک ابزار مالی مشتقه است که به تریدر امکان کسب سود از نوسانات قیمت دارایی پایه را بدون محدودیت زمانی می‌دهد. مهم ترین تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال در وجود یا عدم وجود تاریخ انقضا در توافق است. بازار ارز دیجیتال، یکی از بهترین بسترها برای کسب سود از Perpetual Futures محسوب می‌شود؛ چراکه اساسا نوسانات ذاتی بیشتری در مقایسه با دیگر بازارهای مالی دارد.

برخلاف معامله اسپات یا حتی معاملات استاندارد فیوچرز، با ورود به یک پوزیشن قرارداد آتی دائمی یا خروج از آن، نیازی به خرید یا فروش دارایی پایه ندارید. در عوض تنها نوسان قیمت دارایی ذکرشده در قرارداد است که شما را منتفع یا متضرر می‌کند. در این قراردادها از مکانیسمی موسوم به نرخ تامین مالی (Funding Rate) استفاده می‌شود. هدف این مکانیسم اطمینان از تطابق قیمت قرارداد با قیمت لحظه‌ای دارای پایه است.

درست مانند معاملات اسپات اهرم در برخی صرافی‌های ارز دیجیتال، امکان اهرم کردن یک قرارداد فیوچرز پرپچوال نیز وجود دارد. به‌این‌ترتیب سود احتمالی شما از نوسان قیمت دارایی پایه بسته به ضریب اهرم، افزایش می‌یابد. در این صورت نیاز است مبلغی تحت عنوان مارجین برای پوشش زیان‌های احتمالی پرداخت شود. به‌کارگیری این ابزار، ریسک بیشتری نیز با خود به همراه دارد.

پیش از ارائه تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال لازم است شباهت‌های این دو قرارداد را خلاصه کنیم.

شباهت های فیوچرز استاندارد و پرپچوال

قراردادهای آتی استاندارد و دائمی، منطق نسبتا یکسانی دارند. هدف هر دوی آنها معامله بر اساس نوسانات آینده قیمت یک دارایی است. مهمت‌رین شباهت آنها این است که هردو سود و ضرر تریدر به درستی پیش‌بینی‌اش از روند قیمت دارایی موردنظر بستگی دارد. از سوی دیگر، اتخاذ یک پوزیشن معاملاتی فیوچرز از هریک از انواع آن به مدیریت ریسک سبد سرمایه‌گذاری به‌ویژه در بازارهای بسیار نوسانی، کمک می‌کند.

علاوه بر تریدرها و سرمایه‌گذاران، تحلیل‌گران نیز با در نظر گرفتن تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال از آنها برای سنجش احساسات بازار، روندهای آتی و واقعی بودن ارزش دارایی پایه استفاده می‌‌کنند. لازم به ذکر است کارگزاری‌ها و صرافی‌ها معمولا امکان استفاده از اهرم به‌منظور کسب سود بیشتر را نیز در هر دوی این قراردادها به کاربران خود می‌‌دهند.

۴ تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال

مقایسه استاندارد فیوچرز و پرپچوال در بازارهای مالی مختلف به‌خصوص ارز دیجیتال نشان‌دهنده ۴ تفاوت مهم بین آنهاست. در ادامه این موارد را بررسی می‌کنیم.

تاریخ انقضا؛ مهم ترین تفاوت فیوچرز استاندارد و دائمی

همانطورکه قبلا هم اشاره کردیم، اصلی‌ترین تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال مربوط به مسئله تاریخ انقضاست. یک قرارداد استاندارد قطعا در تاریخ مشخصی به اتمام می‌رسد. البته بسته به مفاد قرارداد و پلتفرم معاملاتی، امکان فسخ نیز در طول این بازه می‌تواند به طرفین داده شود. در عوض، یک قرارداد فیوچرز پرپچوال، تاریخ انقضای نامحدودی دارد و تا زمانی که یکی از طرفین تصمیم به پایان آن بگیرد، ادامه می‌یابد. به‌این‌ترتیب، آنها امکان حفظ پوزیشن لانگ و شورت خود تا زمان سودآوری آنها را خواهند داشت.

نوع مکانیسم تامین مالی انواع قرارداد فیوچرز

تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال در تامین مالی قرارداد نیز قابل توجه است. در قراردادهای استاندارد، طرفین باید توانایی پوشش ارزش قرارداد را اثبات کنند تا در در زمان سررسید به حساب طرف برنده واریز شود. قیمت‌گذاری اولیه نیز معمولا با توجه به فاکتورهایی مانند قیمت اسپات، نرخ بهره و سود نقدی تعیین می‌شود.

اما در قراردادهای پرپچوال، داد و ستد بر اساس مکانیسم تامین مالی انجام می‌شود که در حقیقت، رصدکننده همسویی روند قیمت اسپات دارایی پایه با قیمت دارایی در قرارداد است. اختلاف این دو را نیز یکی از طرفین به دیگری پرداخت می‌کند. اگر این اختلاف مثبت باشد، فروشنده در موقعیت سود خواهد بود و برعکس.

مقایسه کارمزدهای فیوچرز استاندارد و پرپچوال

کارمزد معاملات ارز دیجیتال قاعدتا باید یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شما به‌منظور محاسبه دقیق‌تر سود و زیان‌تان باشد. دیگر تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال نیز در همین مورد است. هزینه یک قرارداد فیوچرز استاندارد در پایان، یعنی هم‌زمان با فرارسیدن سررسیدش بر اساس ارزش لحظه‌ای حجم معامله تعیین و دریافت می‌شود. پلتفرم‌ها نیز کارمزدهای متفاوتی دارند. اما ماهیت مستمر یک قرارداد فیوچرز دائمی، آن را در معرض هزینه‌های بیشتر و سیال‌تری قرار می‌دهد. به‌طورکلی با افزایش نرخ فاندینگ یک قرارداد، کارمزد آن نیز افزایش می‌یابد.

مقایسه میزان انعطاف‌پذیری

یکی از موارد مهم تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال، موارد مصرف آنهاست. قراردادهای آتی استاندارد عمدتا در بازارهای سنتی مانند بورس و کالا دیده می‌شوند. اما Perpetual Futures یکی از محبوب‌ترین ابزارهای مالی بازارهای نوین به‌خصوص ارز دیجیتال است. از سوی دیگر، این ابزار انعطاف‌پذیری بیشتری داشته و به طرفین امکان ورود و خروج از موقعیت خود در زمان دلخواه را می‌دهد.

مقایسه مزایای فیوچرز استاندارد و دائمی

تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال با مقایسه مزایای هریک بهتر مشخص می‌شود. این مزایا برای Standard Futures‌ عبارتند از:

• سادگی سازوکار برای تریدرهای تازه‌کار
• مناسب برای پوشش ریسک در روندهای کوتاه‌مدت و میان‌مدت
• کارمزد مشخص و معمولا کمتر نسبت به پرپچوال و امکان محاسبه دقیق‌تر سود و زیان
• اطمینان بالا از تامین نقدینگی در پلتفرم‌های معتبر
• امکان استفاده در بازارهای مالی مختلف
• امکان ورود به موقعیت با هر میزان از سرمایه

مهم‌ترین مزایای Perpetual Futures برای یک تریدر ارز دیجیتال هم می‌تواند موارد زیر باشد:

• امکان کسب سود از نوسان دارایی پایه بدون نیاز به خرید یا فروش آن
• پشتیبانی از ارزهای دیجیتال بیشتر
• امکان به‌کارگیری معاملات مارجین با اهرم بالاتر و متعاقبا کسب سود یا پذیرش ضرر بیشتر
• امکان ورود و خروج در زمان دلخواه از موقعیت معاملاتی
• مناسب برای پوشش ریسک در تمامی روندهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت

مقایسه معایب فیوچرز استاندارد و پرپچوال

تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال، سبب شکل‌گیری نقاط ضعف متفاوتی پیرامون هریک شده است. مهم‌ترین آنها برای نوع استاندارد این ابزار مالی به شرح زیر هستند:

• عدم انعطاف‌پذیری زمانی
• پلتفرم‌های محدود به‌ویژه در بازار ارز دیجیتال 
• عدم امکان کسب سود از نوسانات غیرقابل‌پیش‌بینی و کوتاه‌مدت
• خطر عدم تکمیل سفارش در زمان سررسید به دلیل عدم کفایت موجودی طرف دیگر قرارداد
• عدم امکان خروج از پوزیشن در بسیاری از قراردادها
• نیاز به خرید و فروش واقعی دارایی به‌عنوان مثال خرید بیت کوین و قرارگرفتن در معرض نوسان قیمت آن

مهم‌ترین نقاط ضعف قرارداد فیوچرز آتی را نیز می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• پیچیدگی سازوکار برای تریدرهای تازه‌کار
• پیچیدگی محاسبه سود و زیان با توجه به نوسانات لحظه‌ای قیمت، نوسان نرخ فاندینگ و کارمزد متغیر
• کارمزدها و هزینه‌های نسبتا بالاتر
• کاربرد محدود در بازارهای مالی سنتی
• خطر قرار گرفتن در معرض نوسانات سریع و در نتیجه نیاز به رصد مداوم

مقایسه استاندارد فیوچرز و پرپچوال از نگاه تریدر

در این مقاله تلاش کردیم تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال را از چند منظر مختلف بررسی کنیم. به‌طورکلی Futures Contract اساسا ابزاری مالی برای معامله یک دارایی پایه با قیمتی مشخص در آینده است. اما با ظهور بازارهای نوسانی‌تر به‌خصوص کریپتوکارنسی، نوع خاصی از این ابزار به وجود آمد که پرپچوال فیوچرز یا قرارداد آتی دائمی نام گرفت. دارایی پایه این قرارداد در حقیقت نوسان قیمت یک دارایی است.

تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال قطعا در عمل بیشتر مشخص می‌شود. در صرافی‌های ارز دیجیتال معمولا امکان معامله قراردادهای پرپچوال برای دارایی‌های بیشتری فراهم است. قراردادهای پرپچوال در کنار پتانسیل سود بالاتر، پیچیدگی و کارمزد بیشتری داشته و به‌کارگیری آنها نیازمند تجربه کافی است. در عین حال، ریسک قراردادهای استاندارد به دلیل عدم امکان خروج از آنها می‌تواند بیشتر باشد.

بهترین صرافی معاملات فیوچرز استاندارد و پرپچوال پلتفرمی است که راه‌کارهای مشخصی برای تامین نقدینگی داشته و ضمن دریافت کارمزدهای شفاف و حتی‌الامکان اندک، برای استراتژی‌های معاملاتی شما نیز ابزارهای کافی داشته باشد. تجربه شما از این دو ابزار مالی چیست؟ چه توصیه‌ای به تریدرها در این زمینه دارید؟