فورک بیت کوین چیست؟ تفاوت بیت کوین با لایت کوین
زمانیکه به صورت تخصصی وارد بحث جذاب دنیای کریپتوکارنسی و خرید بیت کوین (BTC) میشوید، بعید است که با اصطلاحاتی همچون «فورک» آشنا نباشید؛ اگر هم از آن دسته افرادی هستید که بهتازگی وارد معاملات ارزهای دیجیتال شدهاید، لازم است که با مسئله مهمی با عنوان فورک بیت کوین آشنا شوید. ارزشمندترین ارز دیجیتال موجود در دنیای ارزهای دیجیتال یعنی بیت کوین، در شبکه بلاکچین بیت کوین قرار دارد و نکته جالب، وجود چندین ارز دیجیتال مرتبط با آن است که از قلب همین بلاک چین متولد شدهاند.
اگر در بحث مهم فورک بیت کوین دقیقتر شوید، حتماً با این پرسش روبهرو خواهید شد که چرا از قلب بلاکچین بیت کوین ارزهای دیجیتال جدیدتری منشعب میشوند؟ حتی ممکن است که این سؤال در ذهن شما به وجود بیاید که تفاوتهای اساسی بین بیت کوین و دیگر رمزارزهای مرتبط با آن مثل لایت کوین (LTC) یا بیت کوین کش (BCH) چیست. شاید تاکنون پیش آمده که در مورد لایت کوین و شباهت بسیار زیاد آن با بیت کوین شنیده یا مطالعه کرده باشید؛ آیا میدانید که این تفاوتها دقیقاً شامل چه چیزهایی میشوند و چرا وجود دارند؟ با ما همراه باشید تا به دنیای جذاب فورک بیت کوین برویم.
فورک بیت کوین چیست؟
از سال ۲۰۰۹ تا به امروز، بیش از یک دهه میگذرد؛ از سالی که رمزارز بیت کوین (BTC) برای اولینبار به دنیای کریپتوکارنسی معرفی شد و حالا از آن به عنوان ارزشمندترین رمزارز دنیای ارزهای دیجیتال یاد میشود. نکته جالبی که در مورد بیت کوین وجود دارد، به طور کلی به الگوبرداری سایر رمزارزها و بلاکچینها مربوط میشود. بسیاری از رمزارزهایی که بعد از بیت کوین معرفی شدند، با الگوبرداری و تبعیت از الگوریتمهای بیت کوین شکل گرفتند. بیت کوین علاوه بر اینکه باعث انقلابی بزرگ در دنیای کریپتوکارنسی شد، به عنوان الگویی بزرگ و قابل اتکا برای سایر پروژهها هم به شمار میرفت.
با توجه به این که رمزارزهای بسیاری به واسطه وجود بیت کوین شکل گرفتند، شبکه بلاکچین بیت کوین هم با توجه به ساختار خود، برای ایجاد ارزهای دیجیتال متفاوت و جدیدتری اقدام کرد. به طور کلی اگر بخواهیم داستان را ساده بیان کنیم، باید بیت کوین را به عنوان یک مدل یا الگوی اصلی در نظر بگیریم. بیت کوین در بسیاری از موارد برای خلق رمزارزهای مربوط به خودش، خود را به عنوان مبنای اصلی قرار داده است. در مواردی که از آن به عنوان فورک بیت کوین یاد میشود، بیت کوین باعث گسترش ارزهای دیجیتال جدیدی شده است که اساساً بر طبق سنگ بنای آن بنا شدهاند، اما کاملاً با نسخه اولیه یا همان بیت کوین تفاوت دارند.
در مسئلهای با عنوان فورک (Fork) که در دنیای ارزهای دیجیتال مرسوم و رایج است، شبکههای بلاکچین، خودشان را به چند موجودیت مختلف و مجزا تبدیل یا تقسیم میکنند. در نتیجه فورک یا انشعاب در بیت کوین، رمزارزهای مختلف و جدیدی با عناوین جدید معرفی شدند که بیت کوین کش (BTC) و لایت کوین (LTC) از جمله آنها هستند. البته لازم است بدانید که مسئله فورک با پروپوزال بهبود بیت کوین (BIP) کاملاً متفاوت است.
حالا مسئله اصلی در این لحظه به وجود میآید که این انشعابات بیت کوین برای یک تریدر یا معاملهگر مبتدی به چه شکلی نمود پیدا میکنند؟ یک تریدر مبتدی چگونه باید متوجه تفاوتها و حتی ارتباط بیت کوین با سایر ارزهای دیجیتال فورکشده از آن باشد و برای سرمایهگذاری روی هرکدام از این ارزهای دیجیتال باید چه برنامهریزی دقیق را در پیش بگیرد؟
چرا فورکها ایجاد میشوند؟
اگر بخواهیم به صورت عمیقتر به بحث فورک بیت کوین بپردازیم، باید به همان روزهای اول پیدایش و شرایط وایت پیپر بیت کوین برویم. ساتوشی ناکاموتو که به عنوان خالق ارزشمندترین رمزارز دنیای کریپتوکارنسی یعنی بیت کوین شناخته میشود، در اولین روز خلق شبکه بلاکچین بیت کوین، اولین بلاک را استخراج یا ماین کرد. در پیِ استخراج اولین بلاک، اساس و پایه رمزارز بیت کوین بنا نهاده شد؛ به همین دلیل از این بلاک که به عنوان «بلاک پیدایش» یا Genesis Block هم شناخته میشود، به عنوان گام نخست یاد میکنند. آقای ناکاموتو با تکیه بر قابلیتها و ظرفیت همین بلاک جنسیس بود که میتوانست تمامی تغییرات مورد نظر و اولیه خود را روی شبکه بلاکچین ایجاد کند. حتی به واسطه همین بلاک پیدایش بود که میشد، رمزارزهای بیشتری را استخراج و ارائه کرد.
رفتهرفته و با افزایش میزان تقاضا و همچنین افزایش تغییرات اساسی شبکه بلاکچین بیت کوین، فضای یک بلاک چین برای ناکاموتو بسیار ناکافی به نظر آمد؛ از طرفی، نیاز به یک راهکاری که با استفاده از آن بتوان تغییرات اساسی شبکه و سایر نیازها را رفعورجوع کرد، به وجود آمد. زمان میگذشت و پایگاه کاربران و معاملهگران بیت کوین افزایش یافت و روند استفاده از یک بلاکچین بسیار سخت و دشوار شد. با وجود تمامی این کموکاستیها، اولین گامهای فورک بیت کوین، برداشته شد و طی این انشعابات و آپدیتها، شبکه بلاکچین بیت کوین به روزرسانی شد. باید گفت اینجاست که دموکراتیک بودن فضای بلاکچین و ارزهای دیجیتال به نمایش میآید. اختلاف نظر اعضای یک جامعه دیجیتال، نیازهای آن و درخواست برای بهبود شرایط میتواند منجربه تغییراتی اساسی شود.
اولین فورک بیت کوین و ظهور لایت کوین
ظهور لایت کوین، اولین تجربه بیت کوین در جریان فورک یا انشعاب شبکه است. پس از این که شبکه BTC شروع به فعالیت کرد، یک مشکل اساسی همراه آن وجود داشت؛ آن مشکل اساسی، این بود که برای تأیید تراکنشها حدود ۱۰دقیقه زمان نیاز بود. این زمان ۱۰دقیقهای، پایین بودن مقیاسپذیری آن را نشان میداد. با در نظر گرفتن همه این اوصاف، اولین فورک بیت کوین در سال ۲۰۱۱ (یعنی ۲ سال بعد از پیدایش بیت کوین) صورت پذیرفت و لایت کوین (LTC) به وجود آمد.
به طور کلی، اهداف لایت کوین تا حد بسیار زیادی به اهداف بیت کوین نزدیک است. آقای چارلی لی در ابتدای جریان فورک بیت کوین تنها میخواست، مشکل مقیاسپذیری بیت کوین را بهبود دهد و در ادامه، تصمیم گرفت تا از لایت کوین یک ابزار قدرتمند برای پرداختهای بینالمللی بسازد. لایت کوین هم با همان الگوریتم اثبات کار یا Proof of Work که در بیت کوین جریان دارد، کار میکند. البته با این تفاوت که برخلاف بیت کوین که استخراج رمزارز و بلاک جدید در آن با توجه به حل کردن معادلات پیچیده ریاضی انجام میگرفت، الگویی با عنوان Scrypt جایگزین شده است. به عبارت سادهتر، یک استخراجکننده یا ماینر (Miner) به جای حل کردن معادلات پیچیده ریاضی، از الگوی Scrypt کمک میگیرد تا تراکنشها به جای ۱۰ دقیقه، در ۲.۵ دقیقه تأیید شوند.
لایت کوین هم دقیقاً مثل بیت کوین دارای عرضه کل محدود است؛ البته با این تفاوت که تنها ۸۴ میلیون واحد LTC در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارند؛ البته از این عدد، ۷۰ میلیون آن در گردش است. در ادامه بهتر است که به بررسی تفاوتهای آن با بیت کوین بپردازیم.
تفاوتهای اساسی بیت کوین و لایت کوین
در جریان اولین فورک بیت کوین، لایت کوین با اهداف مشابه با بیت کوین و با ویژگیهای متفاوت با آن عرضه شد. نکته جالب در مورد انواع فورک بیت کوین این است که هیچکدام از رمزارزهایی که از این شبکه منشعب شدند، قدرت مقابله با BTC را نداشتند و نتوانستند به عنوان رقیب جدی آن محسوب شوند. بیت کوین ارزشمندترین و گرانترین رمزارز بازار کریپتوکارنسی است که در حال حاضر دارای یکی از بیشترین حجمهای معاملاتی در بین کاربران است. برای سرمایهگذاری بر BTC میتوانید روی آدرس الکترونیکی نحوه خرید و فروش بیت کوین در والکس کلیک کنید. البته پیش از آن توصیه میکنیم که تفاوتهای بیت کوین و لایت کوین را در ادامه این بخش از مقاله مطالعه کنید.
ارزش در بازار سرمایه
یکی از مهمترین تفاوتهای کلیدی BTC و LTC در اندازه ارزش بازار یا Market Capitalization آنهاست. با توجه به مزارع استخراج بیت کوین که در سرتاسر جهان وجود دارند و همچنین، قیمت بالای آن، پشتوانه بیت کوین از محبوبیت و ارزش بازار بالایی برخوردار است. تقاضا برای خرید بیت کوین (BTC) همواره آنقدر بالاست که نرخ مبادله ارز دیجیتال به دلار آن بسیار قابل توجه است. لایت کوین ظرفیت بازار کمتری نسبت به بیت کوین دارد؛ چرا که در بیت کوین، میزان تقاضا بالا و میزان عرضه پایین است.
عرضه کل توکنها
همانطور که اشاره کردیم، عرضه کل لایت کوین ۸۴ میلیون واحد LTC است؛ در حالی که عرضه کل بیت کوین برابر با ۲۱ میلیون واحد BTC است. اگرچه از لحاظ عرضه کل و محدودیت در توزیع توکنها، شباهت قابل تأملی در میان LTC و BTC وجود دارد، اما میزان عرضه و تقاضای هرکدام از این رمزارزها با یکدیگر بسیار متفاوت است. البته نقطه عطفی که در مورد محدودیت عرضه کل لایت کوین وجود دارد، این است که با افزایش تقاضا برای خرید LTC، حجم عرضه آن نسبت به بیت کوین (حدود ۴ برابر) به مراتب بیشتر خواهد بود.
سرعت تراکنشها
اگرچه از لحاظ فنی، تراکنشها در کسری از لحظه در هر دو شبکه بیت کوین و لایت کوین اتفاق میافتند، اما آن چه که مهم است، زمان تأیید شدن این تراکنشهاست. همانطور که در ابتدای این بخش اشاره کردیم، در جریان اولین فورک بیت کوین، تلاش لایت کوین برای کاهش زمان تأیید تراکنشها، ستودنی بود. با وجود همه این اتفاقات مثبت، لایت کوین باز هم نتوانست به محبوبیت بیت کوین برسد.
انشعابی با عنوان بیت کوین کش
بیت کوین کش که یکی از ارزهای دیجیتال منشعبشده از بلاک بیت کوین است، همواره به عنوان یکی از فورک های مهم بیت کوین محسوب میشود. دقیقاً شبیه به زمانی که در دنیای تجارت، بعضی از سازمانها بخشهایی از زیرمجموعههای خود را به فروش میرسانند و این زیرمجموعهها، خود به شرکتهای مستقل تبدیل میشوند، بیت کوین کش هم حالا به عنوان یک شبکه مستقل از بیت کوین شناخته میشود. بیت کوین کش که توکن آن با علامت اختصاری BCH در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت میکند، در نتیجه یک برنامه رقابتی برای بهبود پرتکلهای شبکه بیت کوین به وجود آمد. برای این که بتوانید، درک بهتری از این مسئله داشته باشید، باید با ما به سال ۲۰۱۷ یعنی سالی که این بخش از فورک بیت کوین پدید آمد، سفر کنید.
به یکم آگوست سال ۲۰۱۷ میرویم؛ به زمانی که تیم توسعهدهنده شبکه بلاکچین بیت کوین، برنامهای رقابتی و فشرده برای بهبود پروتکلهای این شبکه ارائه کردند؛ این بخش از فورک بیت کوین در قالب یک هارد فورک یا به روزرسانی نرمافزاری اجرا شد. البته اجرایی کردن این بخش از فورک بیت کوین در سال ۲۰۱۷ با کمی اختلاف نظر در تیم توسعهدهنده همراه بود؛ زمانی که تیم توسعهدهنده بیت کوین نتوانست در مورد اتخاذ یک پروتکل واحد برای آپدیت کردن بیت کوین به توافق برسند، بیت کوین از منظر تئوری به ۲ قسمت تقسیم شد.
بیت کوین کش و دنیای جدید ارزهای دیجیتال
بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران حوزه ارزهای دیجیتال، انشعاب بیت کوین کش را شبیه به نسخه جدید از برنامه Word مایکروسافت میدانند که دیگر در نسخههای قدیمی این برنامه کار نمیکند. با این اوصاف ممکن است که این پرسش اساسی مطرح شود: «با توجه به فورک بیت کوین و به وجود آمدن یک رمزارز جدید، افرادی که در کیف پول دیجیتالی خود، بیت کوین داشتند، به چه سرنوشتی دچار خواهند شد؟». این پرسش با توجه به تشبیهی که در مورد برنامه Word و شبیهسازی عملکرد آن برای بیت کوین کش به کار بردیم، پررنگتر جلوه میکند؛ اما پاسخ به این سؤال مهم دقیقاً چیست؟
نکته مهم در مورد فورک بیت کوین و به وجود آمدن بیت کوین کش، حق انتخاب است؛ همه افراد و معاملهگرانی که تغییر یا انشعاب جدید را انتخاب کردند، وارد دنیای جدید بیت کوین کش شدند. به عبارت سادهتر، در روز هارد فورک بیت کوین و به وجود آمدن بیت کوین کش، اعتبار بیت کوین (BTC) در کیف پول همه افراد و معاملهگرانی که بیت کوین کش را انتخاب کردند، به بیت کوین کش (BCH) تبدیل شد.
چرا هارد فورک بیت کوین به بیت کوین کش منجر شد؟
برخی از توسعهدهندگان بیت کوین، آن را به عنوان یک ذخیره یا سرمایه ارزشمند میدانستند و برخی دیگر از توسعهدهندگان (کمپ بیت کوین کش) تمایل داشتند که از بیت کوین به عنوان یک ابزار تراکنش بهره ببرند؛ از این بابت است که پسوند «نقد یا Cash» به رمزارز بیت کوین کش (Bcash) اضافه شد.
طرفداران بیت کوین کش از جمله راجر ور (Roger Ver) با وجود این که قرار بود در فضایی مستقل از بیت کوین فعالیت کنند، نگران بُعد مقیاسپذیری آن بودند؛ یعنی آنها به خوبی میدانستند که قرار است، در فضایی با سرعتی کمتر از بیت کوین و کارمزدی بیشتر آن شروع به فعالیت کنند. بیت کوین کش در ابتدا با تکیه بر بلاکهای ۸ مگابایتی (MB) فعالی خود را شروع کرد؛ در صورتی که بلاکهای شبکه بیت کوین، یک مگابایتی بودند. البته ناگفته نماند که بعداً و در ۱۵ می سال ۲۰۱۸، تلاشهای بیشتری برای بهبود هرچه بهتر بیت کوین کش صورت گرفت تا اندازه بلاکهای آن ۴ برابر اضافهتر شود و به ۳۲ مگابایت برسند.
مهمترین شباهت بیت کوین کش و بیت کوین
احتمالاً شما هم به خوبی میدانید که عرضه کل بیت کوین معادل با ۲۱ میلیون واحد BTC است؛ همین ویژگی بیت کوین باعث شده است که حجم تقاضا برای خریدن آن افزایش یابد و محدود بودن آن، باعث افزایش روزافزون قیمت و ارزش آن در بازار ارزهای دیجیتال شود. علیرغم فورک بیت کوین و به وجود آمدن بیت کوین کش و همچنین، تمام تفاوتهای اساسی و بنیادینی که بین این دو شبکه به وجود آمد، یک شباهت بسیار قابل توجه در بین آنها باقی ماند.
مهمترین شباهت بیت کوین و بیت کوین کش در اندازه عرضه کل آنها در بازار است؛ یعنی همانطور که عرضه کل بیت کوین برابر با ۲۱ میلیون واحد BTC است، عرضه کل بیت کوین کش هم برابر با ۲۱ میلیون واحد BCH ارزیابی میشود.
تفاوتهای اساسی بیت کوین و بیت کوین کش
با گذشت زمان، تعداد تفاوتهای اساسی بیت کوین کش و بیت کوین افزایش یافت؛ چرا که توسعهدهندگانی که روی هر دو شبکه کار میکردند، اهداف متفاوتی را در سر میپروراندند. حالا تفاوت بین این دو ارز دیجیتال آنقدر زیاد و بزرگ شده است که از هرکدام این دو رمزارز به عنوان دو مبحث و شبکه جدا در دنیای کریپتوکارنسی یاد میشود. در این بخش از مقاله تصمیم گرفتهایم تا با گردآوری چند دلیل قابل توجه و همچنین ذکر کردن همه تفاوتهای اساسی بین BTC و BCH در مبحث مربوط به فورک بیت کوین عمیقتر ورود کنیم.
تفاوت در سختی شبکه
یکی از تفاوتهای اساسی بین بیت کوین و بیت کوین کش در میزان سختی شبکه و نحوه تنظیم آنها است. از آنجایی که هر دو شبکه از یک طرح هش با عنوان SHA-256 برخوردار شدهاند، استخراجکنندگان یا ماینرهای بیت کوین میتوانند، زمانی به شبکه بیت کوین کش بروند که استخراج بیت کوین کش برای آنها به مراتب سودآورتر از بیت کوین باشد. به عبارت سادهتر، با توجه به نوسانات موجود در بازار، قدرت محاسباتی در پشت هرکدام از دو شبکه بیت کوین کش و بیت کوین میتواند، بسیار متفاوت ارزیابی شود. الگوریتم تنظیم سختی شبکه به صورت کلی تضمین میکند هرکدام از بلاکها در هر ۱۰ دقیقه با سرعتی ثابت به وجود بیایند.
تفاوت در اندازه بلاکها
همانطور که گفتیم، بیت کوین، اندازه بلاکهای خود را در حد یک مگابایت حفظ کرده و اندازه بلاکهای بیت کوین کش به ۳۲ مگابایت افزایش یافته است. این تغییرات که در جریان فورک بیت کوین صورت پذیرفتهاند، به معنای آن هستند که تراکنشها در شبکه بیت کوین کمتر از یک پنی هزینه دارد و میتوان با استفاده از ظرفیت آنها در هر ثانیه، ۲۰۰ تراکنش را انجام داد.
از طرفی، به دلیل عدم ظرفیت و فضای کافی برای انجام شدن تراکنشهای بیشتر در شبکه بیت کوین، اندازه بلاکچین آن به صورت تصاعدی رشد نکرده و در حد همان یک مگابایت باقی مانده است.
قراردادهای هوشمند و تأمین مالی غیر متمرکز
همانطور که جک دورسی (Jack Doersey) مدیرعامل Square فاش کرد، بیت کوین از قراردادهای هوشمند پشتیبانی نمیکند؛ اگرچه با همه این اوصاف، تمامی کارهای مربوط به خدمات مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای (DeFi) در شبکه بلاکچین بیت کوین انجام میپذیرند. از طرفی، شبکه بیت کوین کش استفاده از زبانهای مربوط به قراردادهای هوشمند مثل Cashscript را برای فعال کردن عملکردهای پیچیدهتر در دستور کار قرار داده است.
فناوری Cashscript قصد دارد تا دیفای (DeFi) را به بیت کوین کش بیاورد تا آن را برای رقابت با اتریوم و بیت کوین آماده کند. جریان فورک بیت کوین باعث شد تا امکانات جدیدی برای بیت کوین کش فراهم شوند تا این شبکه بتواند با تکیه بر این فناوریها برای رقابت با غولهای دنیای کریپتوکارنسی آماده شود.
صدور توکن
فرایند انتشار توکنها در شبکه بلاکچین بیت کوین با استفاده از لایه Omni صورت میگیرند. تراکنشهای Omni در واقع همان تراکنشهای بیت کوین هستند که بیشتر، حول محور استیبل کوینها قرار گرفتهاند. با در نظر گرفتن فورک بیت کوین و به وجود آمدن بیت کوین کش، شبکه Bcash از پروتکل ساده لجر یا همان SLP برای انتشار و صدور توکنها استفاده میکنند. این پروتکل به توسعهدهندگان اجازه صدور توکنهای BCH را فراهم میکند تا در فضایی مشابه با فضای بلاکچین اتریوم مشغول به فعالیت شوند.
نکته جالب در مورد پروتکل SLP این است که توکنهای غیر قابل تعویض موسوم به NFT هم در همین فضا پشتیبانی میشوند.
سیستم کارمزد در شبکه بلاکچین
قابلیت RBF یک ویژگی منحصربهفرد در شبکه بلاکچین بیت کوین است که به کاربران امکان تراکنشهای متفاوتتری را میدهد. تراکنشهای بیت کوین که با سیستم RBF صورت میپذیرند، به کاربران اجازه میدهند تا تراکنشی را با نسخه دیگری که از کارمزد بالاتری برخوردار است، تعویض یا جایگزین کنند. به عبارت سادهتر، کاربران و تریدرها در شبکه بیت کوین میتوانند با تکیه بر پروتکل تغییر کارمزد RBF، تراکنشهای تأییدنشده خود را با تراکنشهایی که کارمزد بیشتری دارند، تعویض کنند تا خیلی سریعتر از سایر تراکنشها انجام شود؛ از این فرایند با عنوان «جایگزینی کارمزدها یا Replace By Fee» هم یاد میشود.
در طی فورک بیت کوین، این ویژگی از بیت کوین کش حذف شده است. به عبارت دیگر، فورک بیت کوین باعث شده است تا شبکه بیت کوین کش هیچ تغییری از تراکنشهای تأییدنشده را مورد پذیرش قرار ندهد و آنها را غیر قابل برگشت تلقی کند. البته با توجه به این که در طی فرایند فورک بیت کوین، میزان مقیاسپذیری بیت کوین کش افزایش یافته و با بالا رفتن حجم تراکنشها در شبکه، سرعت انجام شدن معاملات هم سریعتر شده است. همه این تغییرات نشاندهنده آن هستند که فورک تنها یک به
روز رسانی نرمافزاری یا سافت فورک بیت کوین (Soft Fork) ساده نیست و در این جریان، شبکههای بلاکچین متفاوتتری ظهور میکنند.
فورک، استراتژیای برای پویایی شبکهها
شبکه بلاکچین بیت کوین در شروع کار خود، دارای مشکلات عدیدهای از جمله مقیاسپذیری پایین و دیگر ایرادات بود. مقیاسپذیری پایین بیت کوین باعث میشد که فرایند تأیید تراکنشها در ۱۰ دقیقه صورت بپذیرد و همین منجر به ایجاد اولین فورک بیت کوین شد. لایت کوین یا LTC که محصول اولین فورک بیت کوین است، توانست مدتزمان تأیید تراکنشها را از ۱۰ دقیقه به ۲.۵ دقیقه کاهش دهد. در ادامه، بیت کوین کش هم به عنوان یکی دیگر از انشعابات موفق شبکه بلاکچین بیت کوین محسوب میشود که حالا با عنوان BCH شناخته میشود.
در این مقاله به بررسی مفهوم فورک بیت کوین و همچنین معرفی دو انشعاب BTC یعنی LTC و BCH پرداختیم. در ادامه، اهداف مورد نظر هرکدام از دو شبکه لایت کوین و بیت کوین کش را بررسی کردیم و هریک را با ویژگیها و قابلیتهای بیت کوین در مقام مقایسه قرار دادیم.