معرفی پروژه Layer zero؛ از دریافت ایردراپ تا عملکرد لیر زیرو در بلاکچین

قابلیت همکاری یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی فناوری بلاکچین است. در حال حاضر، اکثر بلاکچین‌ها به صورت مجزا کار می‌کنند و انتقال داده‌ها، دارایی‌ها و اطلاعات بین آنها به امری دشوار تبدیل شده است. با گسترش بیشتر بلاکچین‌ها، برقراری ارتباط و تراکنش با یکدیگر، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. حال برخی از پروتکل‌ها شکل گرفته‌اند که ارتباط بین بلاکچین‌ها و همکاری این شبکه‌ها با یکدیگر را ممکن کرده‌اند. پروژه Layer Zero یکی از همین پروژه‌ها است که قابلیت همکاری بلاکچین‌ها را امکان‌پذیر می‌کند.

Layer Zero یک پروتکل قابلیت همکاری پیشرفته است که امکان ارتباط یکپارچه بین بلاکچین‌ها را، بدون به خطر انداختن امنیت یا ایجاد تمرکز فراهم می‌کند. این مقاله همه چیز را در مورد لیر زیرو، از جمله نحوه عملکرد، ویژگی‌های کلیدی، مزایا، معایب و ایردراپ Layer Zero  بررسی می‌کند. با ما همراه باشید.

Layer zero چیست؟

Layer Zero یک پروتکل ارتباطی است که امکان تراکنش‌های مستقیم و بین زنجیره‌ای را بین بیش از ۵۰ شبکه بلاکچینی سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) از جمله زنجیره هوشمند BNB، پالیگان، آربیتروم، آپتیمیزم و شبکه‌های غیر سازگار با EVM مانند اپتوس، استارک نت، هارمونی و مون بیم را فراهم می‌کند. این پروتکل روشی جدید برای تعامل بین زنجیره‌ها بدون نیاز به دخالت شخص ثالث ارائه می‌کند. علاوه‌براین، این پروتکل توسط صرافی‌های غیرمتمرکز مانند پنکیک سواپ، تریدر جو، سوشی سواپ و یونی سواپ استفاده می‌شود که بیش از ۶ میلیارد دلار حجم تراکنش را پردازش کرده و بیش از ۷ میلیارد دلار ارزش کل قفل شده (TVL) را مهیا کرده است.

لیر زیرو در قدم اول، عدم نیاز به اعتماد که هدف اصلی بلاکچین‌هاست را فراهم می‌کند. لیر زیرو دارای یک کلاینت روی زنجیره سبک‌تر به نام Layer Zero Endpoint است که روی هر بلاکچینی قابلیت نصب دارد. این کلاینت یک شبکه کاملاً متصل را ایجاد می‌کند که در آن، هر گره یک اتصال مستقیم به گره‌های دیگر دارد؛ بنابراین امکان تراکنش‌های بین‌زنجیره‌ای به طور مستقیم با زنجیره‌های دیگر فراهم می‌شود.

توانایی لیر زیرو برای انجام تراکنش‌های بین‌زنجیره‌ای مستقیم با بلاکچین‌های دیگر در شبکه، فرصت را برای ایجاد برنامه‌های مختلف در مقیاس بزرگ فراهم می‌کند. این برنامه‌ها شامل صرافی غیرمتمرکز، تجمیع‌کننده‌ها و پلتفرم‌های وام‌دهی می‌شود.

به‌وسیله لیر زیرو کاربران می‌توانند آزادانه نقدینگی را بین بلاکچین‌ها بدون نیاز به سیستم‌های شخص ثالث جابجا کنند. این اجازه می‌دهد که یک مجموعه تامین‌کننده نقدینگی در چندین برنامه DeFi در زنجیره‌ها و اکوسیستم‌های مختلف حضور داشته باشد.

به عبارت ساده‌تر، Layer Zero مانند یک مترجم جهانی برای بلاکچین‌های مختلف است که تبادل دارایی‌ها و استفاده از برنامه‌های کاربردی مختلف در چندین بلاکچین را ساده‌تر می‌کند.

شبکه Layer Zero چگونه کار می‌کند؟

پروتکل Layer Zero به گونه‌ای طراحی شده است که ارتباط بین بلاکچین‌های مختلف را بدون نیاز به زنجیره واسطه امکان‌پذیر می‌کند؛ در عوض، از گره‌های فوق‌العاده سبک (ULN) و اوراکل غیرمتمرکز برای انتقال ایمن داده‌ها بین زنجیره‌ها استفاده می‌کند.

Layer zero کاربران را قادر می‌سازد که با استفاده از یک رابط کاربرپسند به نام Layerzero Endpoint، معاملات را از طریق شبکه‌های مختلف بلاکچین ارسال کنند. هر بلاکچین در شبکه لیر زیرو دارای نقطه پایانی خاص خود است و هر اندپوینت از چهار ماژول تشکیل شده است که عبارتند از:

• ارتباط‌دهنده (Communicator)
• اعتبارسنج (Validator)
• شبکه (Network)
• کتابخانه‌ها (Libraries)

ماژول‌های ارتباط‌دهنده، اعتبارسنج و شبکه با یکدیگر کار می‌کنند تا مطمئن شوند که داده به درستی تحویل داده می‌شود. از سوی دیگر، ماژول کتابخانه‌ها، شبکه Layer Zero را گسترش می‌دهد و شامل بلاکچین‌های جدید برای افزایش قابلیت همکاری است.

برای تسهیل تبادل داده بین بلاکچین‌ها، لیر زیرو از دو سرویس خارجی استفاده می‌کند که شامل Oracle و Relayer می‌شود.

اوراکل

در معماری لیر زیرو، اجرای اوراکل به معنی انتقال بخشی از داده‌های پیام از یک زنجیره و ذخیره آن در زنجیره دیگر است. هر کدام از اوراکل‌های Layer Zero یک شبکه مجزاست که پیام‌های بین‌زنجیره‌ای را بررسی و تایید می‌کند. تیم لیر زیرو از Chainlink و Band Protocol به عنوان اوراکل رسمی خود استفاده می‌کنند. با این حال از نظر تئوری، هر ارائه‌دهنده خدمات اوراکل می‌تواند بخشی از این مکانیسم شود.

رله

Relayer یک سرویس خارج از زنجیره است که مشابه Oracle کار می‌کند، اما وظیفه آن تعیین اعتبار برای یک تراکنش مشخص است. Relayer و Oracle باید مستقل از یکدیگر باشند تا از اعتبار تحویل پیام اطمینان حاصل شود.

بنیان‌گذاران Layer Zero

تیم مدیریت ارشد پشت لیر زیرو متشکل از بریان پلگرینو (Bryan Pellegrino)، کیلب بانیستر (Caleb Banister) و رایان زاریک (Ryan Zarick) است. در ادامه سوابق تحصیلی و شغلی این افراد را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

• بریان پلگرینو (Bryan Pellegrino): پلگرینو که در حال حاضر به عنوان هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل پروژه لیر زیرو شناخته می‌شود، تحصیل‌کرده دانشگاه نیوهمشایر است. او سابقه راه‌اندازی شرکت‌های RHO AI، Coder Den و OpenToken را در کارنامه خود دارد.
• کیلب بانیستر (Caleb Banister): بانیسر یکی از بنیان‌گذاران لیر زیرو است که در دانشگاه نیوهمشایر در رشته علوم کامپیوتری تحصیل کرده است.
• رایان زاریک (Ryan Zarick): زاریک نیز هم‌دانشگاهی پلگرینو و بانیستر بود که اکنون یکی از هم‌بنیان‌گذاران پروژه Layer Zero است.

سرمایه‌گذاران Layer zero

پروژه لایر زیرو چندین دوره جذب سرمایه را پشت سر گذاشته که نهایتا مبلغ جذب سرمایه آن به ۲۹۳.۳۰ میلیون دلار رسیده است. جزئیات این جذب سرمایه به شرح زیر است:

• مرحله Seed: این مرحله در ۱ آپریل ۲۰۲۱ برگزار شد و پروژه لیر زیرو ۲ میلیون دلار سرمایه جذب کرد.
• مرحله Series A: این مرحله در دو دوره برگزار شد که لیر زیرو در دوره اول (۱۶ سپتامبر ۲۰۲۱) مبلغ ۶.۳ میلیون دلار از بایننس لبز و مولتی‌کوین کپیتال و در دور دوم (۳۰ مارس ۲۰۲۲) مبلغ ۱۳۵ میلیون دلار از شرکت‌های a16z، سکویا کپیتال و FTX Ventures جذب سرمایه کرد.
• مرحله Venture: در این مرحله، پروژه توانست ۳۰ میلیون دلار از آلامدا ریسرچ جذب سرمایه کند.
• مرحله سری B: جمعا ۱۲۰ میلیون دلار از طرف a16z، سکویا، Opensea Ventures و اسپارتان گروپ جذب سرمایه صورت گرفته است.

ویژگی‌های مهم پروتکل Layer zero

پروژه‌ لیر زیرو نیز مانند سایر پروژه‌های کریپتویی شامل ویژگی‌های منحصربه‌فرد و خاص خود است. در ادامه ویژگی‌های اصلی این پروتکل را بررسی می‌کنیم.

ارتباط بین زنجیره‌ای بدون نیاز به اعتماد

Layer Zero بدون نیاز به یک سازمان یا شخص متمرکز یا یک زنجیره میانی قابل اعتماد، ارتباطات زنجیره‌ای بدون نیاز به اعتماد را فراهم می‌کند. برای رسیدن به این هدف، از یک سرویس Oracle و Relayer مستقل استفاده می‌کند که اعتبار تراکنش‌ها را بدون نیاز به اعتماد به طرف دیگر تضمین می‌کند. این با برخی راه‌حل‌های دیگر مانند Cosmos، که به واسطه‌های متمرکز یا نیمه متمرکز برای تسهیل معاملات زنجیره‌ای متقابل متکی هستند، متفاوت است.

Layer Zero ماژولار و مقیاس‌پذیر است

لیر زیرو ماژولار و قابل توسعه است و امکان افزودن زنجیره‌ها و قابلیت‌های جدید را بدون نیاز به تغییرات در پروتکل اصلی فراهم می‌کند. این باعث می‌شود که در مقایسه با سایر راه‌حل‌ها که ممکن است به تغییرات قابل توجهی در پروتکل در هنگام پشتیبانی از زنجیره‌ها یا عملکردهای جدید نیاز داشته باشند، راه‌حلی انعطاف‌پذیرتر و مقیاس‌پذیرتر باشد.

تجربه کاربری ساده

Layer Zero یک تجربه کاربری ساده را برای تراکنش‌های بین‌زنجیره‌ای فراهم می‌کند. معماری آن امکان مبادله و تراکنش بدون نیاز به توکن‌های واسطه یا تراکنش‌های اضافی را فراهم می‌کند که می‌تواند هزینه‌ها را کاهش داده و کارایی را برای کاربران بهبود بخشد.

به طور کلی تمرکز لیر زیرو بر عدم اعتماد، ماژولار بودن و تجربه کاربری، آن را از سایر راه‌حل‌های مشابه در فضای کریپتو متمایز می‌کند.

مزایا و معایب پروتکل Layer Zero

در ادامه مزایا و معایب این پروتکل را مورد بررسی قرار می‌دهیم. مزایا و معایب لیر زیرو شامل موارد زیر است:

مزایای لیر زیرو

• عدم نیاز به اعتماد: برخلاف برخی دیگر از راه‌حل‌های قابلیت همکاری که به واسطه‌های قابل اعتماد متکی هستند، Layer Zero نیازی به اعتماد کاربران به اشخاص ثالث ندارد.
• به‌صرفه بودن: لیر زیرو هزینه‌ها و زمان‌های پردازش مرتبط با تراکنش‌های زنجیره‌ای را به حداقل می‌رساند.
• انعطاف‌پذیری: Layer Zero با بلاکچین‌های مختلف کار می‌کند. شرکت کنندگان با نصب Endpoint می‌توانند به راحتی برنامه‌های کاربردی را توسعه دهند.
• طراحی پیوسته: لیر زیرو از اصل end-to-end پیروی می‌کند، به این معنی که قراردادهای هوشمند در بلاکچین‌های مبدا و مقصد، کل کارکرد پروتکل را کنترل می‌کنند.

معایب لیر زیرو

• پذیرش محدود: به عنوان یک فناوری نسبتاً جدید، Layer Zero هنوز پذیرش یا پشتیبانی گسترده‌ای از سوی جامعه گسترده بلاکچین ندارد.
• خطر بروز باگ: مانند هر فناوری بلاکچین، همیشه خطر باگ‌ها یا آسیب‌پذیری‌ها وجود دارد که می‌تواند امنیت شبکه را به خطر بیندازد.
• رقابت: سایر راه‌حل‌های قابلیت همکاری زودتر به بازار آمدند، مانند Polkadot که ویژگی‌های قابلیت همکاری مشابه لیر زیرو را ارائه می‌دهد. این می‌تواند پذیرش این فناوری را دشوار کند.

توکن ZRO و نحوه عرضه آن

در حال حاضر شبکه لیر زیرو بدون توکن بومی به فعالیت می‌پردازد. اما طبق گفته‌های تیم پروژه، این پروتکل برنامه‌هایی برای عرضه توکن خود در اوایل سال ۲۰۲۴ دارد که بخشی از این توکن‌ها در قالب ایردراپ Layer zero به فعالین پروژه اختصاص می‌یابد. این توکن که با تیکر ZRO شناخته می‌شود، بر بستر بلاکچین اتریوم توسعه یافته است.

در حال حاضر عرضه کل توکن‌ها مشخص نشده است و احتمالا در زمان عرضه توکن این اطلاعات مشخص خواهند شد. اما نحوه عرضه توکن ZRO در صفحه رسمی مدیوم پروژه عنوان شده است که به شکل زیر است:

• ۲۵ درصد به صندوق اکوسیستم اختصاص یافته است.
• ۱۹ درصد به Airdrop اختصاص داده شده است که ۵ درصد آن برای IDO در نظر گرفته شده است.
• ۱۹ درصد به مشارکت‌کنندگان اصلی اختصاص می‌یابد.
• ۱۷ درصد به سرمایه‌گذاران اختصاص می‌یابد.
• ۲۰ درصد به RPGF اختصاص دارد.

پروژه Layer Zero؛ بستری برای ارتباط بلاکچین‌ها

همانطور که فناوری بلاکچین به تکامل خود ادامه می‌دهد، واضح است که قابلیت همکاری برای کاربران و توسعه‌دهندگان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. برای تحقق پتانسیل کامل فناوری بلاکچین و پذیرش گسترده آن، زنجیره‌های مختلف باید توانایی برقراری ارتباط و تراکنش یکپارچه را داشته باشند. پروژه لیر زیرو با رویکردهای نوآورانه‌اش، مانند استفاده از نودها و رله‌ها، راه را برای عصر جدیدی از قابلیت همکاری هموار می‌کند که امن، بی‌اعتماد و کارآمد است. Layer Zero به کاربران و توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به اعتماد یا نیاز به واسطه به برنامه‌های کاربردی دسترسی پیدا کنند.